Tưởng Năng Tiến   Bao giờ mà quê hương vẫn còn những người nông dân bất khuất, và đám đông quần chúng sẵn sàng đứng về phía họ thì đất nước (chắc chắn) sẽ có cơ hội phục hưng – dù muộn màng đến đâu chăng nữa!   Tôi tình cờ nhìn thấy hình Nguyễn Thúy Hạnh đang lơn tơn đẩy một cái xe cút kít đầy ắp bưởi (trên trang RFA) trong một cuộc phỏng vấn do Tuấn Khanh thực hiện, vào hôm 19 tháng Giêng năm 2021. Bên dưới tấm ảnh này không có lời ghi chú nào về thời điểm bấm máy nên tôi đoán có lẽ đây là lúc mà cô em đang hớn hở đến thăm vườn bưởi của họ Trịnh (ở Hòa Bình) vào “thuở trời đất (chưa) nổi cơn gió bụi”!   Đến ngày 24 tháng 6 năm 2020 thì đất bằng dậy sóng. BBC ái ngại loan tin: “Cả gia đình nhà hoạt động Trịnh Bá Phương bị bắt.” Làm gì có chuyện bất nhơn, thất đức dữ vậy. Họ đâu bắt hết “cả gia đình” mà chỉ túm chừng phân nửa thôi hà: Con trưởng Trịnh Bá Phương bị kết án 10 năm tù và 5 năm quản chế. Con Út Trịnh Bá Tư bị kết án 8 năm tù và 3 năm quản chế. Mẹ Cấn Thị Thêu bị bị kết án 8 năm tù và 3 năm quản chế.   Đến hôm 7 tháng 4 năm 2021 thì Nguyễn Thúy Hạnh cũng bị tó luôn. Người phụ nữ tươi tắn, xinh xắn (và nổi tiếng từ tâm) này hiện đang bị giam giữ vô thời hạn tại một bệnh viện tâm thần nào đó – giữa một xứ sở mà đầu óc của giới lãnh đạo (dường như) đều không được bình thường cho lắm.   Cả chủ lẫn khách đều bị bắt ráo nạo như thế thì vườn bưởi sẽ ra sao?   Xin thưa: chả có trăng sao gì sất! Cảnh vật và sự việc cũng vẫn y như cũ thôi, cũng cứ y như đôi câu Đường thi mà Sầm Tham  (岑參 715-770) đã viết vào hơn ngàn năm trước:   Đình thụ bất tri nhân khứ tận Xuân lai hoàn phát cựu thì hoa (Cây có biết đâu người đã vắng Xuân về vẫn nở bấy nhiêu hoa – tnt)   Nhờ công vun trồng của anh em họ Trịnh, nhờ sự chăm sóc của gia trưởng Trịnh Khiêm (cùng cô con gái đảm đang Trịnh Thị Thảo) hoa bưởi vẫn nở trắng vườn,  và cành lá đều sai trĩu quả nên cần phải có nơi tiêu thụ. FB Đỗ Thu thỏ thẻ: Gia đình con/em vẫn duy trì canh tác bưởi sạch như từ hồi em Trịnh Bá Tư còn ở nhà… và mong vẫn tiếp tục nhận được sự giúp đỡ quý báu của mọi người trong vụ bưởi này. Giá cả năm nay đã được điều chỉnh ở một số nơi thấp hơn mọi năm để phù hợp với tình hình thị trường. Cụ thể như dưới đây: – Giá bưởi tại vườn: 10k – Tại HN là 12k, – Tại Đà Nẵng, Sài Gòn là 20k nếu lấy 100 quả trở lên, và 25k nếu lấy dưới 100 quả, – Tại Dak Lak 25k … Cô con dâu nhà họ Trịnh chỉ nhắn gửi đôi lời chân thành, mộc mạc, và bình dị thế thôi nhưng cũng đủ khiến cho bàn dân thiên hạ vô cùng phấn khích và ủng hộ hết mình. Số người này đông đảo quá nên xin phép chỉ ghi ra (theo thứ tự an pha) cỡ chục người thôi nha, chớ mà rị mọ đủ hết thì dám phải ngồi gõ máy cho tới Tết (hoặc tới chết) luôn:   Nguyễn Chương: “Xin mời tất cả anh chị.em cùng gửi mùi hương bưởi diễn tình thương yêu quý mến của gia đình TNLT.” Lê Hà: “Hôm nay cuối tuần, em sẽ là một cô shipper xịn sò nhen mọi người. Hãy nhắc máy alo bưởi diễn sẽ đến tận hiên nhà nha mọi người.” Bách Hợp: “Nhà em bán Bưởi Diễn Trồng Hữu Cơ. Ngọt ngon chị em ủng hộ nhé.” Vũ Huy Hoàng: “Chuyến bưởi Diễn đầu mùa đã cập bến Sài Gòn. Kính mời bà con cô bác nhanh tay đặt hàng. Chỉ 25k/ trái. Đơn hàng trên 100 trái giá chỉ còn 20k. Liên hệ đặt hàng: 077 400 8569 Anh Hoàng.” Lanh Nguyen: “Ôi tuyệt vời , mong nhiều người ủng hộ GĐ 3 người bỏ tù bất công.” Lê Thanh Lâm : “Kính mời anh em Đà nẵng ủng hộ, bưởi đã về Đà Nẵng rồi.” Phạm Thanh Nghiên: “Bưởi đê Bưởi đê. Bưởi dân oan, bưởi dân chủ. Bưởi tnlt đê.” Trịnh Nhung: “Ăn bưởi diễn cũng không lo có chất bảo quản, dư lượng thuốc trừ sâu. Bà con cứ tin em. Em nói tiếng Bắc nhưng em người Nam. Em không gạt bà con đâu.” Phạm Uyên: “Ai muốn thưởng thức bưởi diễn thơm lừng ngọt đậm hãy liên hệ với Tuyết Phượng số điện thoại : 0366645626.” Dương Thị Tân: “Bưởi Diễn đã có mặt ở Sài Gòn rồi.” Lân Tường Thụy: “Mùa bưởi đến rồi, bưởi nhà Cấn Thị Thêu vửa ngon rẻ đảm bảo an toàn thực phẩm , mong mọi người mua ủng hộ.” Chú Tễu: “Tha thiết mong cả nhà giúp đỡ gia đình chị Cấn Thị Thêu.” Mạc Van Trang: “Xin mọi người mua bưởi giúp đỡ gia đình Tù nhân lương tâm Cấn Thị Thêu (Ba mẹ con vẫn đang trong tù). Lực Lượng 47, tất nhiên, vào cuộc. Dư luận viên Quốc Tuấn lập luận: “Bán  bưởi cho Trịnh Bá Tư sao phải gắn mác ‘bị tù đày đấu tranh cho công bằng’. Đây là luận điệu đốn mạt nhằm tuyên truyền sai sự thật, đổi trắng thay đen, cổ súy cho hành vi coi thường pháp luật, nhằm mục đích gây mất an ninh chính trị, gây hoang mang trong quần chúng nhân dân, tạo cớ cho các thế lực phản động trong và ngoài nước can thiệp chống phá cách mạng Việt Nam, đi ngược lại nguyện vọng và lợi ích chính đáng của nhân dân.” Tôi hoàn toàn và tuyệt đối không thấy có “luận điệu đốn mạt” nào ráo trong những lời kêu gọi thiết tha thượng dẫn. Tôi cũng chả nhận ra được bất cứ ai “tạo cớ cho các thế lực phản động trong và ngoài nước can thiệp chống phá cách mạng Việt Nam” cả. Đọc lại thử xem: “Những ngày gần cuối năm này là không chỉ mình tôi mà rất nhiều người từ khắp nơi lại ghé về vườn bưởi nhà Chị Cấn Thị Thêu … Về để mua bưởi, để đem bưởi Diễn đi tiêu thụ khắp mọi miền … Về để cảm nhận vị ngọt ngào không riêng của Bưởi Diễn mà cả sự ngọt ngào ấm áp tình người … với đầy ắp những chia sẻ yêu thương !” (Bùi Thị Minh Hằng. “Vườn Bưởi & Những Người Nông Dân Bất Khuất”).                     Bao giờ mà quê hương vẫn còn những người nông dân bất khuất, và đám đông quần chúng sẵn sàng đứng về phía họ thì đất nước (chắc chắn) sẽ có cơ hội phục hưng – dù muộn màng đến đâu chăng nữa! Tưởng Năng Tiến  

Tùng Phong Trong ván cờ này, chỉ cần Hà Nội giữ chặt hai con át là mỏ Núi Pháo và Cảng biển Hải Phòng, mọi chuyện sẽ trong tầm kiểm soát. Hà Nội chịu đấm, có được ăn xôi? “Hai hành lang, một vành đai kinh tế vịnh Bắc Bộ" - một hợp phần quan trọng trong BRI - đã được chính phủ hai nước Việt Trung đạt được nhận thức chung từ năm 2004. Tức là trước khi “Hoàng đế Đỏ” đăng quang và nói về "Nhất đới nhất lộ" khá lâu. Theo đó, các thỏa thuận về xây dựng hạ tầng giao thông kết nối, thương mại biên mậu, giao lưu văn hóa, hợp tác an ninh, thương mại điện tử, đào tạo giáo dục, thuế quan... đã được hai bên bàn soạn và thống nhất về mặt chủ trương. Tuyến đường sắt Hải Phòng - Lào Cai đấu nối với hệ thống đường sắt Trung Quốc là dự án hạ tầng trọng điểm trong chương trình này. Trong một thời gian dài, “Hai hành lang, một vành đai kinh tế Bắc Bộ” bị Hà Nội ghẻ lạnh. Các nhà lãnh đạo Việt Nam có lý do chính đáng để nghi ngờ thành ý của anh bạn vàng “4 Tốt” khi mà hải cảnh, kiểm ngư Trung Quốc thường xuyên tấn công tàu cá và thậm chí tàu hải quân Trung đe dọa các giàn khoan ngoài khơi của Việt Nam. Năm 2014, sự kiện giàn khoan 981 hạ đặt trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam đã thổi bùng những cuộc biểu tình dữ dội khắp từ Nam ra Bắc. Thậm chí một số nơi đã có những cuộc bạo động nhắm vào các cơ sở kinh tế và người Trung Quốc. Quan hệ Việt Trung đã trải qua một phen sóng gió. Ngoài ra, nỗi e ngại về “bẫy nợ” và tai tiếng xấu của các dự án liên quan đến BRI mà điển hình là đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông đã khiến cho Hà Nội không mặn mà "sáng kiến Vành đai, Con đường". Tuy nhiên, khó khăn kinh tế hiện tại càng lúc càng khốc liệt. Sau 2 năm dịch bệnh hoành hành và tiếp đó là chiến tranh Nga - Ukraine, xung đột Isarel và Hamas, suy thoái kinh tế toàn cầu... Bong bóng BĐS, chứng khoán nổ tung, những sai phạm mang tính hệ thống nghiêm trọng trong ngành ngân hàng và quản lý tài chính quốc gia vỡ lở đang gây ra cuộc khủng hoảng niềm tin lan rộng như đám cháy rừng. Cùng với sự suy giảm đột ngột về Cầu thị trường và sự chậm trễ chuyển đổi của các doanh nghiệp Việt khiến cho “nền kinh tế rỗng” phụ thuộc vào gia công và xuất khẩu suy sụp đến mức không ngờ. Mặc dù, với óc sáng tạo vô biên và sự tận tụy hiếm có của Bộ Tài Chính trong việc liên tục ban hành các sắc thuế, phí mới để đảm bảo ngân sách vẫn đầy tràn như nồi cơm Thạch Sanh. Nhưng giới chức CSVN hiểu rõ "miếng da lừa" đang "teo" nhanh như thế nào. Số lượng doanh nghiệp đóng cửa, phá sản năm sau lại phá kỷ lục năm trước và là con số tăng trưởng bi thảm ấn tượng nhất của nền kinh tế. Trong 11 tháng năm 2023, thống kê đã có hơn 158.000 doanh nghiệp đóng cửa, phá sản. Tình trạng thê thảm ở các đầu tàu kinh tế không thể che giấu, trái ngược hoàn toàn với những bản báo cáo kinh tế vĩ mô màu hồng được giới chức đọc trên tivi. Có lẽ chính vì áp lực này khiến Hà Nội nhượng bộ trước Bắc Kinh trong dự án đường sắt Lào Cai -Hải Phòng và nhiều nội dung trong 36 văn bản thỏa thuận đã được ký kết. Nhưng liệu Việt Nam "chịu đấm" có được "ăn xôi" hay không thì chưa chắc chắn, bởi lẽ Trung Quốc cũng đang trong tình thế "ốc không mang nổi mình ốc". Hàng chục tỷ USD hứa hẹn có lẽ cũng chỉ là "tiền hơi" như câu chuyện về CIF ở Angola. Các dự án liên doanh Việt Trung không bao giờ được hoàn thành như gang thép Thái Nguyên, các nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước, Phú Thọ, Quảng Ngãi, nhà máy giấy Phương Nam... trong số 12 đại dự án nghìn tỷ sắt vụn của bộ Công Thương, liệu sẽ lại tái diễn? Những con số nhảy múa Năm 2018, Công ty Hữu hạn Tập đoàn Viện Khảo sát thiết kế số 5 Đường sắt Trung Quốc (V5-TQ) đã lập quy hoạch tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng kết nối với Trung Quốc. Chi phí khảo sát, thiết kế từ nguồn vốn ODA của Trung Quốc. Tổng chiều dài toàn tuyến phía Việt Nam khoảng 392 km (chỉ đi chung tuyến hiện có khoảng 12 km, còn lại làm mới), đường sắt đơn khổ ray 1.435 mm, kết hợp tàu khách và hàng, tốc độ chạy tàu 160 km/giờ, với 15 đôi tàu/ngày. Tổng mức đầu tư (không bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng) ước khoảng 100.000 tỉ đồng. Bộ giao thông vận tải Việt Nam đã rất hào hứng với qui hoạch này của V5 – TQ. Năm 2023, bộ GTVT đã lập một qui hoạch đường sắt Lào Cai - Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh gần như hoàn toàn giống với qui hoạch trước đó của V5-HQ, chỉ có một điều chỉnh nhỏ là kéo dài đoạn từ Hải Phòng – Quảng Ninh thêm vài chục km. Bản qui hoạch này do liên doanh tư vấn Công ty CP Tư vấn đầu tư và Xây dựng giao thông vận tải - GTVT (TRICC-JSC) và Tổng Công ty Tư vấn thiết kế GTVT (TEDI) lập để “xin ý kiến góp ý” vào tháng 9/2023, ngay trước chuyến công du của ông Tập Cận Bình ít ngày. Không rõ, chi phí cho “qui hoạch mới” này của Bộ GTVT do nguồn nào chi trả? Tuy nhiên, sau chuyến công du của Tập Cận Bình, dự kiến mức đầu tư tuyến đường sắt Hải Phòng – Lào Cai đã nhảy vọt lên 11 tỷ USD. Điều gì khiến cho một qui hoạch và dự toán do V5- TQ thực hiện năm 2018 và bộ GTVT mới đây dự trù con số 100.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 4,3 tỷ USD đã biến thành 11 tỷ USD? Mặc dù đây chỉ là dự toán sơ bộ nhưng sự khác biệt quá lớn về con số dường như không liên quan đến yếu tố kỹ thuật và phương pháp tính. Các nhà thầu Trung Quốc rất nổi tiếng về truyền thống "lại quả" hợp đồng bằng “tiền tươi” hậu hĩnh nhưng cũng không thể trong chớp mắt hô biến 4,3 tỷ thành 11 tỷ USD được. Phải chăng, đằng sau con số nhảy múa này là những ngã giá chính trị? Một lo ngại có căn cứ là nếu như tuyến đường sắt Côn Minh - Hải Phòng lại đội vốn gấp cả chục lần, kéo dài thời gian thi công hàng thập kỷ như Cát Linh - Hà Đông, thì dẫu cho Việt Nam có hút hết dầu Biển Đông để cấn trừ nợ cho Trung Quốc cũng không nổi. Hay giả như Hà Nội có nuốt được “nắm xôi" của Bắc Kinh hôm nay thì ngày mai sẽ phải móc họng trả lại gấp mười lần. Bài học từ Angola, Congo, Mozambique và “tình hữu nghị sống mãi như Trời Đất” với Trung Quốc, cùng vô số trải nghiệm cay đắng với người anh em “4 Tốt” trong hàng loạt các đại dự án ngàn tỷ sắt vụn chẳng thể khiến cho giới lãnh đạo Việt Nam thức tỉnh hay sao? Đất hiếm, cảng Hải Phòng và còn gì nữa? Câu hỏi được giới quan sát chính trị đặt ra là: Tuyến đường sắt Hải Phòng – Lào Cai có lợi cho ai và mục đích của Trung Quốc là gì? Trước khi phân tích sâu hơn về mối quan hệ “cùng thắng” kiểu Tom và Jerry của Việt Nam – Trung Quốc, người viết muốn bày tỏ quan điểm cá nhân hết sức ủng hộ việc hiện đại hóa ngành đường sắt, vốn đã quá lạc hậu của Việt Nam. Tuyến đường sắt Lào Cai – Hải Phòng khổ 1,435m, điện khí hóa để vận chuyển hàng hóa thông thương với Trung Quốc là một điều tốt. Tuy nhiên, việc xây đường sắt Lào Cai – Hải Phòng, Hải Phòng – Móng Cái và tiếp tới là đường sắt cao tốc Bắc - Nam cần nguồn vốn khổng lồ so với một nền kinh tế èo uột như Việt Nam. Do đó, cần một sự tính toán căn cơ và tầm nhìn dài hạn, đặt trong điều kiện, cũng như cơ cấu phát triển của cả nền kinh tế. Điều quan trọng là phải có được hành lang pháp lý hoàn chỉnh cho việc hợp tác, cùng khai thác hay nhượng quyền với các nhà thầu, cũng như khả năng giám sát về mặt an ninh quốc phòng. Bài học từ đường sắt Cát Linh – Hà Đông còn rất mới. Hy vọng điều đó sẽ không bao giờ lặp lại. Ngành đường sắt Việt Nam cần thay đổi hoàn toàn và đội ngũ quan liêu như hiện nay không phù hợp cho một cuộc cách mạng về công nghệ, quản lý. Tuyến đường sắt Lào Cai – Hải Phòng là cần thiết và có lợi cho cả hai bên. Mặc dù, với lợi thế vượt trội hoàn toàn về qui mô, sản xuất, thương mại và logictics, hàng hóa Trung Quốc sẽ lấn át và tàn sát hàng vạn doanh nghiệp nội địa không thương tiếc. Nhưng ở mặt khác của đồng xu, người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi nhiều. Các doanh nghiệp Việt buộc phải thay đổi, thích ứng hoặc biến mất. Điều đáng lo ngại là sẽ có một cú sốc lớn và tỷ lệ thất nghiệp nghiêm trọng trong những năm tới. Mục đích thực sự của Trung Quốc ở tuyến đường sắt Hải Phòng – Côn Minh là gì? Nhà nghiên cứu Brando Tran trên tờ Dilopmat cho rằng nhiều dấu hiệu cho thấy dự án này có thể không phải là một sáng kiến cân bằng của Hà Nội, mà là một phản ứng do bị Trung Quốc thúc ép. Điều này có thể chỉ đúng một nửa. Việt Nam mong đợi những khoản đầu tư lớn từ “Hai hành lang, một vành đai” với tâm thế của một người sắp chết đuối mong vớ được cái phao. Bất kể đó là phao của Mỹ, Nhật, Hàn hay Trung Quốc. Não trạng phổ biến của giới lãnh đạo Việt Nam là cần có những báo cáo tăng trưởng GDP và đầu tư FDI thật đẹp trong nhiệm kỳ, bất kể bằng giá nào. Họ rất tự tin với trí thông minh kiểu Trạng Quỳnh rằng có thể ăn hết miếng phomat trên chiếc bẫy chuột mà không bị trừng phạt. Hậu quả ra sao thì nhiệm kỳ sau gánh chịu. Do đó, đây là một cuộc đổi trao tự nguyện. Tuyến đường sắt Hải Phòng – Lào Cai được điện khí hóa, có khả năng kết nối với mạng lưới đường sắt Trung Quốc sẽ đem đến cơ hội tiếp cận tuyệt vời cùng lúc với mỏ đất hiếm Núi Pháo cực kỳ quí giá và cảng biển chiến lược Hải Phòng. Trong ván cờ này, kịch bản “đổi khoáng sản lấy hạ tầng” của các tập đoàn Trung Quốc ở các nước Châu Phi hoàn toàn có thể lặp lại với một chính phủ tham nhũng luôn đói khát. Nếu kiểm soát được mỏ Núi Pháo của Việt Nam, Trung Quốc hoàn toàn chiếm thế thượng phong với các nước Tây Phương trong cuộc chiến bán dẫn – chìa khóa của các ngành công nghệ đỉnh cao thế kỷ 21. Mới đây nhất, Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm xuất khẩu các công nghệ tinh chế đất hiếm. Đây là một biện pháp cản trở các quốc gia có nguồn đất hiếm nhưng không có công nghệ chế biến như Việt Nam. Cần phải nhấn mạnh rằng, tài nguyên đất hiếm hiện là con át chủ bài đáng giá nhất của Hà Nội chứ không phải địa chiến lược. Nếu bị mất con bài này vào tay người anh em "4 Tốt", Hà Nội sẽ biết ngay bộ mặt thật của Bắc Kinh. Cảng Hải Phòng trong “Hai hành lang, một vành đai kinh tế vịnh Bắc Bộ” có vị trí trung tâm và là giao điểm của các trục kinh tế. “Hải tần phòng thủ” là một cái tên rất xưa, được cho là có từ thời nữ tướng Lê Chân (TCN) khai hoang vùng cửa sông Cấm, gợi nhắc cho chúng ta biết vai trò của nó như một cấu trúc phòng thủ bờ biển. Đây là vị trí chiến lược về hải quân, là cửa ngõ của miền Bắc Việt Nam. Từ Hải Phòng có thể tiếp cận và kiểm soát hầu hết các tỉnh phía Bắc thông qua hệ thống sông Thái Bình, sông Cấm, Sông Bạch Đằng, sông Luộc, Văn Úc... Trong lịch sử, tất cả các cuộc tấn công từ biển vào miền Bắc Việt Nam đều đi qua cửa ngõ Hải Phòng. Vùng cửa sông Bạch Đằng là nơi ghi dấu những chiến tích oai hùng của Ngô Vương Quyền năm 938 và vua tôi nhà Trần lặp lại chiến công hiển hách đó vào năm 1288 với cùng một phương pháp tác chiến. Do là cảng biển chiến lược nên Hải Phòng luôn là mục tiêu công kích đầu tiên trong chiến tranh. Trong thời Pháp thuộc, đây là một trong ba thành phố mà Paul Doumer cho xây nhà hát lớn (Hải Phòng – Hà Nội – Saigon) và đặt nền tảng các ngành công nghiệp nặng như xi măng, đóng và sửa chữa tàu biển, cơ khí chế tạo... làm tiền đề phát triển cho thành phố non trẻ nhưng đầy tiềm năng. Thành phố cảng năng động này trong một thập kỷ qua luôn có mức tăng trưởng GRDP hai con số và luôn đứng trong top5 những thành phố có mức tăng trưởng, thu hút đầu tư nước ngoài và nộp ngân sách cao nhất. Hệ thống cảng biển Hải Phòng liên tục mở rộng và công suất thông qua hiện nay khoảng 100 triệu tấn hàng hóa/năm. Với địa lý đặc biệt, cảng Hải Phòng hoàn toàn có thể phát triển với qui mô gấp nhiều lần, trở thành cảng biển lớn nhất Đông Nam Á. Năm 2020, một bài báo của South China Morning có nhận xét "Hải Phòng được cho là có thể trở thành Thâm Quyến của Việt Nam, đang phát triển nhanh chóng, từ vị thế trung tâm sản xuất của đất nước". Đây không phải là lời khen sáo rỗng. Nhưng nếu để so sánh thì Hải Phòng sẽ giống với Thiên Tân hơn là Thâm Quyến. Nó là một thành phố công nghiệp nặng, cảng biển quan trọng bậc nhất và chỉ cách thủ đô Hà Nội 100 km. Trung Quốc đầu tư rất nhiều vào Hải Phòng và cạnh tranh "sát ván" với Nhật Bản, Hàn Quốc ở thành phố này. Các quận Thủy Nguyên, Đồ Sơn, Dương Kinh là nơi mà các doanh nghiệp Trung Quốc thường đặt cơ sở sản xuất, nhà máy, đầu tư các tài sản lớn như khu đô thị Our City. Còn phía khu vực quốc lộ 5 cũ, các khu chế xuất như Nomura, Tràng Duệ, Tiên Lãng, Vĩnh Bảo là nơi mà các doanh nghiệp Nhật, Hàn đặt các nhà máy. Kể từ khi thương chiến Mỹ - Trung bắt đầu, một làn sóng các doanh nghiệp Trung quốc đã sang Việt Nam và Hải Phòng là một điểm đến ưa thích nhất. Thành phố cũng đang xúc tiến xây dựng khu cảng biển phi thuế quan Xuân Cầu và khi tuyến đường sắt Hải Phòng – Lào Cai mới hoàn thành sẽ tạo ra một hệ thống hạ tầng hoàn thiện đem lại động lực phát triển cho không chỉ riêng Hải Phòng mà các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ được hưởng lợi lớn nhất. Như vậy, có thể thấy tuyến đường sắt Hải Phòng - Lào Cai - Côn Minh hay "Hai hành lang, một vành đai kinh tế Bắc Bộ” là một mũi tên nhiều đích của Tập Cận Bình. Tham vọng đế quốc của ông ta có được thực hiện được hay không rất khó nói. Cũng giống như Paul Doumer, kỳ vọng của ông về con đường sắt Hải Phòng – Côn Minh chưa bao giờ đạt được bởi các biến cố lịch sử. Trong ván cờ này, chỉ cần Hà Nội giữ chặt hai con át là mỏ Núi Pháo và Cảng biển Hải Phòng, mọi chuyện sẽ trong tầm kiểm soát. Nhưng ngược lại, nếu chính phủ tham lam và yếu hèn để mất một hoặc cả hai con Át, thì rất có thể vào một ngày xấu trời các nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ coi miền Bắc Việt Nam như “một phần không thể tách rời"của mẫu quốc. Khi đó, tuyến đường sắt Hải Phòng - Lào Cai - Côn Minh sẽ chẳng khác nào như một cây giáo đâm xuyên qua yết hầu Việt Nam là cảng biển chiến lược Hải Phòng./.

Âu Dương Thệ Tự chui vào “Cộng đồng cùng chung vận mệnh” do Bắc kinh chỉ huy. Viễn tượng gì cho VN?   I. Cách nằm mơ giải quyết chiến tranh để giữ „danh dự“ cho Mỹ và không bị mang tiếng là „bán đứng đồng minh“ của Nixon-Kissinger II. Xã hội Dân chủ Đa nguyên (DCĐN) tự do phóng khoáng: thay đổi trong ổn định III. Cách nằm mơ tiến lên thiên đàng Xã hội chủ nghĩa (XHCN) từ HCM tới Nguyễn Phú Trọng IV. Xã hội độc tài, khép kín: cản trở đất nước thay đổi, ổn định giả đang đứng trước sóng ngầm V. Chế độ toàn trị Cộng sản VN (CSVN) đã bỏ lỡ hai cơ hội vàng cho VN từ sau 1975 ! Nhưng cơ hội mới đang tới, làm sao nắm được để dân tộc ta chuyển mình thực sự? -------- Chiến tranh VN - một cuộc nội chiến với sự tiếp tay từ bên ngoài tàn khốc nhất trong lịch sử VN, gây chia rẽ trầm trọng nhất trong xã hội Hoa kì (HK). Còn với riêng VN, đến nay sau gần nửa thế kỉ mặc dầu lời thề của người sáng lập ĐCSVN là „độc lập, dân chủ, tự do, hạnh phúc, Xã hội chủ nghĩa“!Nhưng thực tế chỉ còn “Xã hội chủ nghĩa” làm dân tộc ta vẫn chìm đắm trong độc tài, đàn áp, chậm tiến! Nguy hiểm nữa là nguy cơ Bắc thuộc đang sừng sững trước mắt !   Sau gần nửa thế kỉ hai miền Bắc-Nam từng làm „tiền đồn Thế giới Cộng sản“ và “tiền đồn Thế giới Tự do“- dùng bom đạn, võ khí tối tân của Liên xô (LX), Trung quốc (TQ) và HK giết hại bao nhiêu triệu đồng bào, tàn phá đất nước. Nhưng sau gần nửa thế kỉ thống nhất, vào những dịp 30.4 ngay cả cựu Thủ tướng (TTg) Võ Văn Kiệt đã phải trải lòng tâm sự „vẫn có hàng triệu người vui và hàng triệu người buồn!“ Tai sao?   Sau hơn 30 năm LX và các nước CS Đông Âu tan rã, nhưng hiện nay trên quê hương chúng ta gần 100 triệu đồng bào vẫn bị độc tài toàn trị CS kìm kẹp và Nguyễn Phú Trọng vẫn khăng khăng nói rằng, chủ nghĩa Marx-Lenin trước sau vẫn là kim chỉ nam của VN! Tại sao?   Thế rồi mới vài ngày trước ông Trọng còn nhất trí với Tập Cận Bình tính nhốt tương lai VN vào “Cộng đồng cùng chung vận mệnh” do Bắc kinh chỉ huy theo mưu đồ đen tối của họ Tập! Tại sao?   Trong khi đó TQ sau chuyến thăm của Tổng thống (TT) Nixon tháng 2.1972 đã giành được ghế thường trực với quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc (HĐBALHQ), nay trở thành cường quốc kinh tế thứ hai trên thế giới và có võ khí nguyên tử. Chẳng những thế nay Tập Cận Bình còn nói thẳng tham vọng tái lập đế quốc Đại Hán, muốn thế giới theo mẫu mực phát triển theo XHCN độc tài kiểu TQ trong thế kỉ này! Vì thế nay TQ đang trở thành đối thủ chiến lược nguy hiểm của HK và các nước DCĐN.   Khi sinh thời cả Nixon lẫn Kissinger đã được một số giới ca tụng là những nhà chiến lược khôn ngoan, biết thời hiểu thế. Có thực vậy không?   Đưa tin cựu ngoại trưởng Mỹ Kissinger qua đời đầu tháng 12. 2023 Tập Cận Bình đã gọi đó là, „người bạn cũ, người bạn tốt của nhân dân Trung Quốc“ và „khen“ rất xiên xẹo, thực tình là chửi xéo các giới chuyên viên và trí thức HK “Trí tuệ Kissinger là di sản quý giá nhất để lại cho Mỹ”. (1)   Trong khi ấy mỗi lần nói đến Tập Cận Bình thì Nguyễn Phú Trọng luôn luôn tỏ ra kính mến nhận là “người bạn cũ, người bạn tốt của tôi” “người bạn thân thiết và quan trọng”. Chẳng những thế, mới vài tháng trước để chuẩn bị cho việc mời họ Tập sang thăm, ông Trọng còn thân hành mời cả Đại sứ TQ tại VN Hùng Ba đi theo lên cửa khẩu “Hữu nghị” ở biên giới VN-TQ và chính mình trồng “cây Hữu nghị”và rồi lại tự khen là, “trên thế giới chỉ có Việt Nam và Trung Quốc có cửa khẩu được đặt tên bằng Hữu nghị, thể hiện đầy đủ sự trân trọng của hai nước đối với tình hữu nghị truyền thống“! (2)   Mỗi lần gặp nhau hai bên lại tự khen lẫn nhau. Nhưng họ biết thừa rằng, đây chỉ là giả dối, hoàn toàn trái với sự thật lịch sử. Vì chính tại cửa khẩu này đã bao nhiêu lần quân TQ đã đánh giết tàn sát nhân dân VN ở biên giới. Gần đây nhất là cuộc chiến xâm lược của Đặng Tiểu Bình đầu năm 1979!   Chiến tranh VN đã kết thúc gần nửa thế kỉ (4.1975). Từ đó xã hội HK theo chế độ DCĐN đã phát triển như thế nào trải qua nhiều đời TT Nixon, Ford, Carter, Reagan, Bush bố, Clinton, Bush con, Obama, Trump và Biden? Còn tại VN, cũng trong gần nửa thế kỉ nhưng lại vận hành theo chủ nghĩa Marx-Lenin của chế độ độc đảng đã phát triển như thế nào xuyên qua các đời Tổng bí thư (TBT) Lê Duẩn, Trường Chinh, Nguyễn Văn Linh, Đỗ Mười, Lê Khả Phiêu, Nông Đức Mạnh, Nguyễn Phú Trọng?   Nửa thế kỉ chỉ là thời gian tương đối ngắn trong lịch sử, nhưng đã diễn ra những sự kiện quan trọng ở HK, VN và thế giới. Trong dịp cuối năm thư thả và yên tĩnh chúng ta – những ai đang quan tâm tới đất nước, dù ở trong nước hay hải ngoại, từ những trí thức, nhân sĩ, thanh niên, các tổ chức Xã hội dân sự (XHDS), kể các đảng viên CS tiến bộ biết quí lòng tự trọng - hãy bình tâm nhìn lại sự phát triển trong nửa thế kỉ ở HK và VN để tìm ra nguyên nhân, rút tỉa kinh nghiệm, quyết tìm ra bài học thực tế và dứt khóa chọn hướng đi tương lai đúng đắn cho VN.   I. Cách nằm mơ giải quyết chiến tranh để giữ „danh dự“ cho Mĩ và không bị mang tiếng là „bán đứng đồng minh“ của Nixon-Kissinger   Cách đây hơn nửa thế kỉ khi tranh cử TT 1968, Nixon hứa với cử tri HK là, ông sẽ tìm cách chấm dứt chiến tranh VN trong tư thế mạnh để HK không thể trở thành quốc gia thua trận đầu tiên trong lịch sử, đồng thời không bị mang tiếng là „phản lại đồng minh“. Đa số cử tri Mĩ đã bầu cho ông. Sau khi nắm chức TT từ đầu 1969, Nixon cử Kissinger làm Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia (HĐANQG) và sau đó kiêm chức Bộ trưởng Ngoại giao HK. (3)   Trước đó TT Kennedy vì cũng tin chủ thuyết Domino của thời TT Eisenhower- „Nếu Miền Nam rơi vào CS thì nhiều nước Á châu, đặc biệt Đông nam Á sẽ chạy theo CS“- nên đã gia tăng nhanh số cố vấn quân sự HK sang Miền Nam VN từ 685 (1960) lên 16.000 (11.63) khi Johnson thay Kissinger bị ám sát 4 để giúp chính phủ Việt Nam Cộng hòa (VNCH) thời Ngô Đình Diệm chống lại chiến tranh giảỉ phóng do ĐCSVN tổ chức xuyên qua Mặt trận giải phóng (MTGP) Miền Nam, do chính đảng này dựng lên theo mẫu mực Chiến tranh giải phóng (CTGP) của Mao Trạch Đông đánh đổ Tưởng gới Thạch phải chạy sang Đài loan 1949.   Sau khi Ngô Đình Diệm bị chính quyền Kennedy lật đổ 1.11.63 thì Miền Nam rơi vào khủng hoảng chính trị toàn diện, chỉ nội trong 2 năm 1963-65 có tới 10 chính phủ liên tiếp bị dựng lên đạp xuống, trong khi chiến tranh ngày càng gia tăng. Một số tướng lãnh tranh giành quyền lực và tham nhũng, đứng đầu là Nguyễn Văn Thiệu và Nguyễn Cao Kỳ! Phong trào Phật giáo đòi thành lập chính phủ dân sự thay thế chế độ quân phiệt, tiếp đến là phong trào chống tham nhũng của Linh mục Trần Hữu Thanh từ cuối 1973. 5   Sau khi Kennedy bị ám sát 22.11.1963, Johnson lên thay và cả tin là, với võ khí tối tân và sức mạnh kinh tế, ngoại giao HK sẽ đánh tan Chiến tranh giải phóng ở Miền NamVN. Nên ông đã thay đổi chiến lược, từ cố vấn sang trực tiếp tham chiến theo sách lược HK hóa chiến tranh VN. Chỉ trong vài năm số binh sĩ Mĩ tham chiến trực tiếp ở VN đã lên tới trên nửa triệu người. Và sau biến cố Vịnh Bắc bộ (4.8.1964) Hoa kỳ còn thả bom đánh phá miền Bắc. Nhưng chiến tranh giải phóng vẫn lan rộng ở Miền Nam. Cuộc tham chiến trực tiếp ở VN theo kế hoạch Mỹ hóa chiến tranh VN thời Johnson đã gây thiệt hại người và ngân sách rất lớn cho HK, từ 386 triệu USD (1964) đã vọt lên 20 tỉ USD (1967) 6 và phong trào phản chiến bùng nổ ở HK khiến Quốc hội (QH) Mĩ thay đổi thái độ, từ ủng hộ toàn bộ TT trở thành cơ quan kiểm soát đường lối ngoại giao, quân sự đối với hành pháp. Vì thế kế hoạch „Đại xã hội“ xóa nghèo đói ở HK cũng bị thất bại. Cuối cùng Johnson đã phải bỏ ra tranh cử TT cuối 1968.   ***   Là một chính trị gia theo chủ nghĩa thực dụng (Realpolitik), đặt tham vọng cá nhân làm tối thượng, muốn thành công trong nhiệm kì TT đầu tiên để lót đường cho TT nhiệm kì 2 mong vang danh lịch sử. Với sự tiếp sức mạnh mẽ nhất của Kissinger. ngay khi vào nhà trắng trong vai trò Cố vấn an ninh, và sau đó kiêm nhiệm Bộ trưởng Ngoại giao, hai người đã đưa ra chiến lược VN hóa chiến tranh thay cho HK hóa chiến tranh VN thời Johnson. Sách lược này có những nội dung chính là, Miền Nam VN phải tăng cường quân lực và gánh vác trực tiếp cuộc chiến để quân lực HK rút lui từng bước khỏi Miền Nam. Đồng thời HK khai thác sự xung đột của LX và TQ - hai nước CS và đồng minh chính của Hà nội- . Kissinger-Nixon tin rằng, chính sách chia để trị sẽ gây ra hoang mang lo sợ cho nhóm cầm đầu CSVN, tạo thế thuận lợi cho Nixon tại Hội nghị Paris về chấm dứt chiến tranh VN. Cao điểm của chiến lược này là Nixon-Kissinger. đã đi đêm với Mao Trạch Đông. Sau những cuộc gặp bí mật của Kissinger với Chu Ân Lai và Mao 1971, nên Mao đã niềm nở đón Nixon tại Bắc kinh 21. 2.1972 và sau đó Nixon giúp TQ giành ghế thường trực tại HĐBALHQ. Chỉ ba tháng sau (5.1972) Nixon cũng còn được Breschnew (Chủ tịch đảng và Chủ tịch nước (CTN) LX) -đồng minh chính của CSVN khi đó- tiếp và hội đàm thân mật, mặc dầu các cuộc ném bom của HK gia tăng ở Miền Bắc và còn mở rộng chiến tranh sang Kampuchia và Lào. Các biến cố này làm điên đầu Lê Duẩn- Lê Đức Thọ và đã bực bội kết án Bắc kinh là đâm dao sau lưng đồng chí. (7)   Nhờ thế sau 4 năm đàm phán (18.1.1969 -18.1.1973) giữa „ những người điếc“ Hội nghị 2 bên bốn phe (CS miền Bắc-MTGP/HK-VNCH) vào đúng dịp tranh cử TT nhiệm kì thứ 2, Nixon đã hãnh diện trình làng trước dư luận HK và thế giới về dự thảo Hiệp định và để các bên kí vào ngày 27.1.1973 vào đúng dịp Nixon bắt đầu nhiệm kì TT lần thứ 2. Khi đó trước dư luận ông đã hô hoán như đã giữ lời hứa chấm dứt chiến tranh trong danh dự! (8)   Nhưng thực sự thì lại hoàn toàn khác. Những điểm chính trong hiệp định xác định nội dung mà trong thời gian đầu N-Kissinger coi là không thể nhượng bộ. Như „đình chiến tại chỗ“ để cho hàng trăm ngàn Quân đội miền Bắc đóng quân tại chỗ không phải rút về miền Bắc. Ban quân sự hai bên có nhiệm vụ ngăn ngừa xung đột, nhưng trong thực tế nó trở thành để mỗi bên tự ý dùng quyền phủ quyết để cuộc chiến tiếp diễn. Ủy hội Quốc tế kiểm soát đình chiến chỉ là con hổ không răng. Hội nghị quốc tế Hòa bình Paris về VN gồm 12 nước, nhưng mỗi nước chỉ đứng về phe của mình…Tuy nhiên khi ấy Ủy ban Nobel Hòa bình 1973 lại ngớ ngẩn công bố giải thưởng Nobel Hòa bình cho Kissinger-Lê Đức Thọ gây nhiều tranh cãi. Kissinger hớn hở đón nhận, nhưng Lê Đức Thọ từ chối, vì chính khi ấy Lê Duẩn đang chuẩn bị cho trận Tổng công kích sẽ khai diễn vào giai đoạn thích hợp! 9 Tuy vậy Nixon-Kissinger vẫn nuôi hi vọng là, ít nhất vài năm sau Miền Nam còn tồn tại để Nixon-Kissinger không bị tai tiếng là thua trận và bán đứng đồng minh! Nhưng vụ gian lận Watergate đã làm tê liệt chính quyền Nixon và việc QH HK khóa ngân sách tài trợ quân sự và kinh tế cho Miền Nam đã như lời mời cho CS miền Bắc mở cuộc tổng tấn công với cao điểm là đầu 1975. Vào chính thời điểm chế độ CS miền Bắc đổ toàn quân vào Miền Nam để chiếm trọn Miền Nam thì Mao đã ra tay cho hải quân TQ chiếm Hoàng sa (1.1974) do VNCH kiểm soát. Nixon-Kissinger đã im lặng! 10   II. Xã hội DCĐN tự do phóng khoáng: Thay đổi trong ổn định   Xã hội mở phóng khoáng ở Mĩ từ sau Nixon đã trải qua 9 đời TT Ford, Carter, Reagan, Bush cha, Clinton, Bush con, Obama, Trump, Biden. Sau vụ Watergate HK rơi vào khủng hoảng nội bộ kéo dài, Nixon phải từ chức để tránh bị cách chức và ngồi tù. TT Ford ân xá cho Nixon đã gây ra tranh cãi lớn, nên ông đã thất cử, nhưng là người đón nhận tử tế tị nạn VN vào HK. TT Carter (1977-81) phải tập trung hàn gắn phân hóa trong xã hội Mĩ sau thất bại chiến tranh VN, lại phải đối phó với lạm phát cao và khủng hoảng năng lượng. Ông hướng trọng tâm vào nhân quyền và được giải Nobel Hòa bình. TT Reagan giữ hai nhiệm kì 8 năm (1981-89), có chính sách kinh tế tự do thích hợp với HK khi đó, nên kinh tế Mĩ tăng trưởng đều đặn. Khi làm TT ông còn gặp thời, vì khi đó Gorbachow làm TBT và CTN LX (1985-91) và thực hiện cải cách sâu rộng nội bộ, đồng thời thỏa thuận tài giảm võ khí chiến lược giữa HK-LX. Nhờ vậy người kế nhiệm Reagan là TT Bush (1989-93) đã chứng kiến bức tường ô nhục Berlin sụp đổ 11.89. Trước đó (12.6.87) TT Reagan đã kêu gọi Gorbachow dỡ bỏ bức tường ô nhục này. Tại hội nghị Thượng đỉnh ở Malta 3.12.89 TT Bush và TBT Gorbaschow chính thức chấm dứt Chiến tranh lạnh Đông-Tây giữa CS-Tư bản từ sau Thế chiến thứ 2. Nhờ vậy các nước Đông Âu từ bỏ CS. Liên minh Âu châu (EU) mở rộng cho các nước cựu CS Đông Âu trở thành một khu vực tương đối dân chủ, phát triển, giải quyết các cuộc chiến xung đột khu vực. Bush cha đã giúp Tây Đức thống nhất với Đông Đức trong hòa bình.   Nhưng kinh tế Mĩ không phát triển tốt nên cử tri HK đã bỏ phiếu cho Clinton 2 nhiệm kì (1993-2001). Clinton tập trung vào các vấn đề đối nội của HK như bảo hiểm sức khỏe, chống AIDS và kì thị, tăng thuế để nâng cao ngân sách. Trong ngoại giao thời thập niên 90 khi ông làm TT được coi là „thập niên vàng“, vì sau khi LX sụp đổ nên tình hình quốc tế tương đối ổn định, ngoại trừ chiến tranh ở Kosovo-Nam tư. Trong nhiệm kì 2 Clinton phải đối phó với các Affaire tình ái với một số phụ nữ, có lúc QH đã vận động để cách chức nhưng không thành. Từng trong phong trào phản chiến tranh VN thời sinh viên, Clinton đã bình thường hóa quan hệ ngoại giao với VN giữa thập niên 90.   Vừa làm TT chưa lâu Bush con (2001-09) đã phải chứng kiến biến cố tàn khốc 11.9.2001 của nhóm khủng bố Hồi giáo cực đoan bin Laden đã tấn công Trung tâm Thương mại Thế giới ở NewYork và một số nơi ở HK, giết hại gần 3.000 người và hàng chục ngàn người bị thương làm xúc động toàn HK và thế giới. Lúc đầu ông được sự hậu thuẫn của nhân dân HK và các đồng minh. Nhưng TT Bush con đã có phản ứng quá đà, vung tay quá trán, có lẽ từ hậu quả bệnh nghiện rượu thời còn thanh niên. Bush con cho quân Mĩ vào Afghanistan và dựng đứng lên tin là TT Irak Saddam Hussein có võ khí hóa học để đánh lừa HK và thế giới, đem quân tham chiến trực tiếp ở Irak đẩy HK vào chiến tranh sa lầy ở Trung đông. TQ lợi dụng trỗi dậy trở lại.   Tiếp đến là thời kì của TT Obama tám năm (2009-17), là TT Mĩ đầu tiên gốc châu Phi. Ông tập trung giải quyết hậu quả của khủng hoảng kinh tế -tài chính HK và thế giới 2008; thực hiện các cải cách nội bộ, nổi tiếng là Obamacare nhằm cải tổ hệ thống bảo hiểm y tế để nhiều giới được hưởng. Ông để HK rút quân khỏi Irak, cải thiện quan hệ với các nước Hồi giáo, mở rộng chiến tranh ở Afghanistan, thủ lãnh khủng bố bin Laden bị giết; căng thẳng với Nga sau khi Putin chiếm đảo Krim của Ukraine, bình thường quan hệ với Cuba, tích cực ủng hộ kế hoạch chung về biến đổi khí hậu đạt Thỏa thuận chung Paris 2015.   Nhà tài phiệt và Playboy Trump đã may mắn thắng cử TT (2017-21). Nhưng khi quyền trong tay ông ta hành động của một nhà độc tài như trong một xã hội khép kín kiểu CS, nên hoàn toàn không thích hợp với xã hội mở, phóng khoáng của HK. Vì thế HK lại rơi vào rối loạn cùng cực, các đồng minh chính mất tin tưởng. TQ trỗi dậy trở thành siêu cường kinh tế thứ 2, tranh giành ảnh hưởng với HK.   Từ 3 năm qua TT Biden (2021) phải giải quyết các vấn đề nội bộ cực kì rối loạn do Trump để lại và giải quyết kinh tế tê liệt do Covid 19. Ông làm sống dậy liên minh ngoại giao, quốc phòng và kinh tế với EU, NATO và kết hợp với nhiều nước Á châu để chống lại chiến tranh xâm lược của Putin ở Ukraine và chủ trương xâm lấn biển Đông của Tập Cận Bình. Nhờ đó gây lại niềm in với các đồng minh, mặc dầu đã ở tuổi quá cao.   Nói tóm lại, hơn nửa thể kỉ qua TT Mĩ nào chỉ theo chủ nghĩa thực dụng, đặt tham vọng cá nhân quá lớn, chỉ biết trước mà không thấy sau, sẽ phải nhận thất bại, như với Trump và Bush con. Trường hợp Nixon còn thảm hại hơn. Không chỉ thất bại trong chiến tranh VN, phải từ chức vì gian lận trong vụ Watergate, mà còn để lại những hậu quả cực kì tai hại không chỉ cho HK mà cho cả thế giới cho tới ngày nay, do tin tưởng mù quáng vào Mao, nên đã nhượng bộ phi lí cho TQ.   Xã hội tự do phóng khoáng của Mĩ không cho phép những thủ đoạn gian xảo, lời hứa hão không thể che đậy được lâu, trước sau sẽ bị dư luận của các tổ chức xã hội dân sự độc lập được tự do hoạt động, các giới trí thức, chuyên viên có lương tâm, nền báo chí- truyền hình độc lập và cạnh tranh phanh phui, tạo ra những tranh luận công khai, thẳng thắn và hàng ngày.   Đây là những điều kiện cần thiết và rất quan trọng để nâng cao dân trí. Nhân dân các giới, đặc biệt là phần lớn cử tri -còn được gọi là đa số thầm lặng có trí tuệ và tấm lòng-, theo dõi và đánh giá các ứng cử viên TT trong các cuộc bầu cử định kì và giới hạn thời gian. Chính nhờ đó chế độ dân chủ tự do phóng khoáng ở HK mở ra những cơ hội mới để xã hội thay đổi thường xuyên. Những tư tưởng sai lầm, những chủ trương cực đoan không thích hợp bị kết án, bị thay thế, đào thải…Nhờ thế xã hội này rất năng động, được cải thiện thường xuyên với chất lượng cao.   Trong xã hội cởi mở, phóng khoáng, đôi khi vẫn có những rủi ro trong các cuộc bầu cử TT. Nhưng nói chung cử tri Mĩ phần lớn biết chọn TT. Nếu sau này thấy sai họ dám chống lại các quyết định của chính họ. Mỗi lần xã hội HK rơi vào khủng hoảng, cử tri thường chọn một TT mới, giống như một bệnh nhân cần phải thay bác sĩ, thay thuốc, tiếp máu để hồi phục trở lại. Nhờ đó nửa thế kỉ qua, HK tuy phải trải qua một số lần bão tát chính trị, kể cả cuồng phong như Tornado; nhưng các thành phần tiến bộ trong xã hội HK biết dùng kiến thức và kinh nghiệm vẫn can đảm vượt qua thành kiến đảng phái và chủng tộc lại cùng nhau đứng dậy, mạnh bước tiến lên. Chính vì vậy HK vẫn giữ được vị thế của cường quốc số một trên thế giới từ sau Thế chiến thứ 2 đến nay.   Như vậy tuy chưa phải toàn hảo, đôi khi vẫn còn sơ hở, nhưng cho tới nay nói chung, nền tảng chế độ DCĐN ở HK có đủ sức để tự đề kháng ngăn cản và chống thế lực độc tài, chủ nghĩa dân tộc cực đoan từ bên ngoài. Mà đặc biệt còn biết kết hợp các nội lực tiến bộ ở mỗi thời kì trong xã hội HK để đẩy lùi, sửa chữa những chủ trương quá khích, kì thị, hay các mầm mống độc tài.   III. Cách nằm mơ tiến lên thiên đàng XHCN từ HCM tới Nguyễn Phú Trọng   Đầu thế kỉ trước khi mới ở tuổi 20-30 chưa đủ kiến thức chính trị và kinh nghiệm chính trị, nhưng sau khi là đảng viên CS Pháp (1920) và sang LX để được huấn luyện thành cán bộ Đệ tam Quốc tế CS vào thập niên 20-30 của thế kỉ trước. Nhưng HCM đã ngây thơ đến mức khờ khạo mù quáng tin tuyệt đối vào chủ nghĩa đại đồng của Marx và nhắm mắt tuân theo các phương pháp giải phóng thuộc địa và nắm quyền kiểu Lenin, dùng các thủ đoạn cực kì tàn bạo và dã man, lấy đấu tranh giai cấp và bạo lực trong việc cướp quyền và giữ độc quyền cho ĐCS. Nên ngay khi ấy ông đã quả quyết đó là “đũa thần”, là “bửu bối” tuyệt đối trung thành. Ông Hồ không thấy rằng, áp dụng chủ nghĩa Marx-Lenin để đánh đuổi thực dân chính là đánh hổ cửa trước rước sói cửa sau! Đánh đuổi thực dân nhưng lại dựng lên chế độ độc tài và cực kì sai lầm Marx-Lenin!!! 11 Chính vì thế từ đó dân tộc ta đang trở thành nạn nhân của học thuyết này gần 1 thế kỉ nay. Sẵn sàng lập ĐCS Đông dương, sau đổi thành Đảng Lao động và từ Đại hội (ĐH) 4 là ĐCSVN, hãnh diện làm “tiền đồn” cho Thế giới CS chống lại Tư bản. Là học trò ngoan của HCM, nên chính Nguyễn Minh Triết, trong tư cách CTN, cũng đã hãnh diện tới mức ngây ngô ngớ ngẩn, nói trong chuyến thăm Cuba (28.9.2009), là hai nước làm lính canh cho thế giới CS:   „Có người ví von, Việt Nam- Cuba như là trời đất sinh ra. Một anh ở phía Đông, một anh ở phía Tây. Chúng ta thay nhau canh giữ hòa bình cho thế giới! Cuba thức thì VN ngủ, VN gác thì Cuba nghỉ…“ (12)   Vì thế sau khi chiếm được miền Bắc Lê Duẩn và HCM chuẩn bị ngay chiến tranh Giải phóng ở Miền Nam. Khi ấy thuộc hạ tâng bốc Lê Duẩn là ông “Trăm nến” -thông minh sáng suốt như trăm ngọn nến! Chống lại chủ trương “Chung sống hòa bình“ của Chruschtschow nên đã thần thánh hóa Mao:   “Chính ĐCS TQ, đứng đầu là đồng chí Mao Trạch Đông, là người đã thực hiện một cách xuất sắc nhất lời giáo huấn của Lê nin vĩ đại… Nếu trước đây Lê nin đã nói rằng, sách lược cách mạng Nga là một mẫu mực cho tất cả người CS thế giới, thì ngày nay chúng ta cũng có thể nói rằng, sách lược của cách mạng TQ là một mẫu mực về sách lược cho nhiều nước CS ở châu Á, châu Phi và châu Mĩ la tinh…” (13)   Vì thế bằng mọi giá phát động Chiến tranh giải phóng Miền Nam! Họ đã cực kì mù lòa không biết rằng, giữa lúc Chiến tranh lạnh bùng nổ giữa CS và Tư bản, làm như thế là đưa dân tộc VN vào nội chiến tàn khốc, làm quân cờ, vật thí nghiệm cho các thế lực đế quốc bên ngoài!   Từ khi trương ngọn cờ đánh thực dân, giành độc lập, nhưng từ tâm đen chỉ cốt đánh lừa sự nhẹ dạ lòng yêu nước của đa số nhân dân để thực hiện phương pháp văn hóa cai trị Marx-Lenin để cướp chính quyền Mùa Thu 1945, tiếp đến thiết lập chế độ XHCN trên toàn miền Bắc từ 1954 và rồi cả Miền Nam từ 1975, HCM và những người hậu duệ từ Lê Duẩn tới Nguyễn Phú Trọng đã dựng lên một chế độ khép kín, cực kì độc tài XHCN theo mô hình Marx-Lenin trên toàn VN 14 -khác hẳn với chế độ tự do phóng khoáng DCĐN của HK và nhiều nước khác trên thế giới.   Điểm chung lớn và nổi bật của những người cầm đầu chế độ toàn trị suốt gần 80 năm qua từ HCM, Trường Chinh, Lê Duẩn, Nguyễn Văn Linh, Đỗ Mười, Lê Khả Phiêu, Nông Đức Mạnh tới Nguyễn Phú Trọng hiện nay là cực kì mù quáng, chỉ lấy niềm tin chủ quan của cá nhân và phe đảng làm nền tảng hoạt động, phủ nhận hoàn toàn các thực tế khách quan, thẳng tay đàn áp tàn bạo các tiếng nói đối lập, ngay cả với các thành phần đảng viên tiến bộ và có lương tâm qua nhiều thời kì. Như các tổ chức VN Quốc dân đảng, Đại Việt…, nhiều nhân sĩ trí thức suốt gần 8 thập kỉ, các đảng viên CS tên tuổi như TTg Võ Văn Kiệt, ủy viên BCT Trần Xuân Bách, tướng Trần Độ...   Sau khi LX và các nước CS Đông Âu tan rã Võ Nguyên Giáp đã tỉnh ngộ nói thẳng: ” Thời đại ngày nay có nhiều điều thời C.Marx chưa có, ngay cả thời bác Hồ cũng có những điều chưa có. 25 năm sau khi Tuyên ngôn của ĐCS ra đời C.Marx đã nói, bây giờ tình hình có nhiều điểm khác trước, nếu ngày nay mà viết lại thì những biện pháp cách mạng nêu ra trong cuối Chương II của Tuyên ngôn có nhiều điểm phải viết khác đi.” (15)     IV. Xã hội độc tài, khép kín: Cản trở đất nước thay đổi, ổn định giả đang đứng trước sóng ngầm   Các thủ lãnh trong chế độ độc tài còn tuân theo chủ nghĩa thực dụng hơn nữa, chỉ thấy trước mà không thấy sau, chỉ thích nghe nịnh hót, không dám nghe phê bình. Họ chỉ tính toán theo lợi ích cá nhân và vây cánh! Cụ thể như Lenin, Stalin ở cựu LX và Putin hiện nay. Hay Mao, Tập ở TQ. HCM, Lê Duẩn, Đỗ Mười, Nguyễn Phú Trọng ở VN.   Chính vì vậy cách cai trị độc tài tuân theo mù quáng ý thức hệ sai lầm Marx-Lenin đã dựng lên một xã hội khép kín, bất động, ù lì, im lặng như đống thóc, coi dân và đảng viên như một đàn cừu, không phải là xã hội con người có nhận thức và ý kiến độc lập. Đây là sự ổn định giả tạo, dưới bạo lực của bộ máy công an mật vụ hàng triệu người từ các thôn làng ở miền quê tới các phường trong các thành phố và bộ máy tuyên giáo nắm trọn các hoạt động báo chí, truyền thanh, truyền hình, internet, toàn quyền định hướng nhà báo viết gì, viết như thế nào để tô hồng cho Tứ trụ ….Với cơ chế tổ chức này đã tạo ra những người chỉ biết lợi dụng cơ chế độc tài toàn trị để trở thành những kẻ độc quyền trong từng thời kì như các vua thời phong kiến, toàn quyền thao túng Bộ chính trị (BCT), Trung ương đảng (TUĐ) để sai bảo hàng triệu đảng viên!   Chính Nông Đức Mạnh vào “Ngày Báo chí VN” đã nói thẳng sự khinh thường báo chí như thế nào: “Báo chí viết gì, nói gì, thông tin gì, bao giờ cũng phải vì lợi ích của cách mạng, của đất nước của Đảng „ 16 . Rồi Đỗ Mười, người suốt mấy chục năm cầm trịch và giựt dây cũng phán cho các nhà khoa học XHCN phải viết kết luận trước khi nghiên cứu: “Những người làm công tác lí luận cần phải phát triển lí luận cách mạng VN lên một bước mới, chứng minh được con đường XHCN chúng ta đi là có cơ sở khoa học và nhất định sẽ thắng lợi” (17)   Chế độ độc đảng theo khuôn mẫu văn hóa cai trị Marx-Lenin khiến cho các cơ thế dùng để ngăn chặn, trừng trị lạm quyền, lộng quyền, tham nhũng của các cơ quan công quyền, như QH, tòa án, viện kiểm sát đã biến thành các cơ quan độc quyền của ĐCS, thực chất là nằm trong tay vài người có thế lực nhất trong BCT trong từng thời kì, dùng vây cánh, chức tước và tiền bạc thao túng tung hoành! 18 Vì thế càng chống tham nhũng thì tham nhũng càng bùng nổ bất trị theo thời gian:   Thời Nông Đức Mạnh bùng ra vụ tham nhũng Mafia Năm Cam, PMU 18 19 . Các thủ phạm tiếp tay lại chính là các tướng công an, các cán bộ lãnh đạo báo chí. Các người đứng chóp bu trong Đảng và Chính phủ thì được bảo vệ.   Thời Nguyễn Tấn Dũng nổ tung ra vụ tập đoàn Vinashin (con tầu không bến) thiệt hại ngân sách quốc gia nhiều tỉ USD, gây ra tranh chấp công khai kịch liệt giữa Nguyễn Phú Trọng- Nguyễn Tấn Dũng suốt trong nhiều năm. Cuối cùng 2 người này thỏa hiệp tạm thời đề nắm quyền tiếp. 20 Từ khi Nguyễn Phú Trọng nắm chức TBT và kiêm Trưởng ban chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng và tiêu cực thì tham nhũng càng tung hoành trở nên bất trị. Mặc dầu ông Trọng đã ra rất nhiều nghị quyết và luật bảo là rất nghiêm minh, “nhốt quyền lực trong lồng”, trừng trị “bất cứ người đó là ai”. Tuy nhiên vụ tham nhũng có hệ thống Việt Á chống Covid-19 liên quan tới nhiều bộ trưởng, nhiều ngành. Nhưng chính Nguyễn Phú Trọng lại kí Quyết định số 264/QĐ-CTN (10.3.2021) „Tặng Huân chương lao động hạng ba cho công ti Việt Á có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện các công tác phòng, chống dịch Covid-19“. Tiếp đó lại xẩy ra vụ án tham nhũng “Chuyến bay giải cứu” lợi dụng hàng chục ngàn người bị kẹt ở nước ngoài do Covid-19 muốn trở về VN chưa giải quyết xong. 21 Tình hình rất căng thẳng, đổ tội lẫn nhau đã chạy lên cả BCT, TUĐ. Nên để tự cứu mình và vây cánh Nguyễn Phú Trọng đã phải tổ chức 4 Hội nghị trung ương bất thường và QH họp bất thường cuối 2022 để chảm CTN Nguyễn Xuân Phúc và 2 Phó TTg cùng nhiều cán bộ cao cấp. Nay lại đang bùng nổ Vụ án Vạn Thịnh Phát - Trương Mỹ Lan tham nhũng lên tới 433.000 tỷ đồng, „lớn nhất trong lịch sử tố tụng Việt Nam.“ (22)   Vì cầm quyền lâu không xuyên qua các cuộc bầu cử dân chủ trong Đảng và nhân dân, nên những người cầm đầu đang thành tù nhân của quyền lực, bị quyền lực và bổng lộc quyến rũ sai khiến. Nên những người cầm đầu này trong từng thời kì tạo dựng vây cánh để thanh toán lẫn nhau, toa rập với nhau để cố kéo dài quyền hành, hay cất nhắc tay sai lên, nhưng mình đứng đằng sau giật dây. Như Đỗ Mười đã ngăn cản không cho điều tra các tố cáo vụ Năm Châu-Sáu xứ để bảo vệ Lê Đức Anh. Hay vụ tìm cách lật đổ TBT Lê Khả Phiêu của Đỗ Mười-Lê Đức Anh để đưa Nông Đức Mạnh lên thay làm bù nhìn cho Đỗ Mười tự do thao túng suốt 2 nhiệm kì TBT 10 năm! Khi ấy tướng Võ Nguyên Giáp và một số Ủy viên BCT đã phải công khai phê bình hành động toa rập của Đỗ Mười-Lê Đức Anh làm “đảo chánh” ngay trong cung đình đỏ. (23)   Các thủ đoạn lạm quyền, lộng quyền của Nguyễn Phú Trọng lại càng ngang ngược hơn, dựng lên và bắt phe cánh xếp cho mình vào “trường hợp đặc biệt” từng bước nắm TBT suốt 3 nhiệm kì , mặc dầu đã bị bệnh nặng , quá tuổi vượt xa thời hạn theo qui định của Điều lệ Đảng! Mặc dầu ông Trọng vẫn từng lên giọng rao giảng đạo đức giả: Danh vọng có ý nghĩa gì, danh dự mới là quí…, đòi kẻ dưới phải tuyệt đối tuân hành kỉ luật Đảng. Và từng mạt sát đe dọa cựu TTg Võ Văn Kiệt khi ông Kiệt viết thư cho BCT đòi hủy bỏ nguyên tắc tổ chức “tập trung dân chủ” chỉ là hình thức và đòi thực hiện dân chủ thực sự trong Đảng và ngoài xã hội… (24)   Tình trạng ngày càng lạm quyền, lộng quyền, tham nhũng của ngay những người có thế lực nhất trong Đảng là hậu quả trực tiếp của chế độ độc đảng cầm quyền lâu, và áp dụng bàn tay sắt theo cách cai trị Marx-Lenin. Nó biến quyền thành tiền, tiền đề mua quyền. Chính điều này Lê Khả Phiêu đã phải xác nhận!   Cả trong lãnh vực đối ngoại, tâm lí bạc nhược, bảo thủ, sợ những thay đổi có thể làm mất quyền lực của bản thân và vây cánh cũng là những tiêu chí hành động của họ trong nhiều thập niên vừa qua. Vì thế mặc dù Bắc kinh đã mấy lần bán đứng đồng chí Hà nội để tranh thủ quyền lợi cho TQ, như Mao đã thực hiện khi bắt tay Nixon-Kissinger giữa lúc chiến tranh VN đang ở giai đoạn căng thẳng nhất. Cả tới sau này, mặc dầu Bắc kinh xâm chiếm Hoàng sa 1974, mở chiến tranh biên giới đánh phá các tỉnh biên giới phía Bắc VN 1979 rồi ủng hộ chế độ Pol Pot ở Kampuchia …Nhưng để bảo vệ độc quyền cho Đảng và quyền hành cho chính mình, họ không biết hổ thẹn vẫn sang Thành đô “cầu hòa” với Thiên triều phương Bắc 1990. Họ tin rằng, CSTQ trụ được thì CSVN cũng trụ được. Mặc dầu nhiều tổ chức và nhân sĩ trí thức VN, cả Võ Văn Kiệt, Võ Nguyên Giáp đã cánh báo chủ trương bành trướng đế quốc của Bắc kinh. Và mới ngày 12.12.2023 Nguyễn Phú Trọng đã ngoan ngoãn nghe lời ru ngủ của Tập Cận Bình tự chui vào cái rọ. (25)   V. Chế độ toàn trị CSVN đã bỏ lỡ hai cơ hội vàng cho VN từ sau 1975! Nhưng cơ hội mới đang tới, làm sao nắm được để dân tộc ta chuyển mình thực sự?   Qua các diễn tiến chính trị, kinh tế, ngoại giao, văn hóa ở HK và VN gần nửa thể kỉ sau Chiến tranh VN mọi người đều có thể thấy. Trong khi ở HK đã có những thay đổi liên tục trong nhiều lãnh vực, đôi khi rất vũ bão. Nói chung là thay đổi tuần tự liên tục đều đặn.   Nhờ thế đời sống vật chất và tinh thần của đa số nhân dân được cải thiện có thể thấy rõ. Trong khi đó gần nửa thế kỉ qua VN trước sau vẫn bị chìm đắm, quần quại dưới chế độ độc đảng. Nên mặc dầu người dân phải làm ăn rất vất vả, nhưng đời sống vật chất chỉ được cải thiện rất ít. Lợi tức đầu người chỉ bằng 1/9 Nam Hàn và Đài loan. Đời sống tinh thần hầu như vẫn dẫm chân tại chỗ, thậm chí phải nói là đang giật lùi! Trong khi đó người dân Nam Hàn-Đài loan không chỉ có đời sống rất sung túc, họ còn được hưởng tự do dân chủ và nhân quyền được tôn trọng. 26 Đó là kết quả đấu tranh kiên trì của các thành phần tiến bộ ở hai nước này đã từng bước dứt khóat rũ bỏ các chế độ độc đảng và quân phiệt và quyết tâm tổ chức xã hội theo DCĐN!   Những kết quả hay hậu quả này là do hai chế độ chính trị ở HK và VN hoàn toàn khác nhau, như trắng với đen. Một bên là ĐA NGUYÊN, môt bên là NHẤT NGUYÊN. Từ các nguyên lí đối nghịch nhau đó đưa tới những cơ cấu tổ chức xã hội và những giá trị nền tảng xã hội hoàn toàn khác nhau.   Xã hội DCĐN thừa nhận sự khác biệt giữa cá nhân về chính kiến và lối sống trong một xã hội, biết tôn trọng cá tính, khuyến khích khả năng và sáng kiến của công dân. Nhưng khi sống chung với nhau thì phải tổ chức xã hội đó như thế nào để quyền lợi chung được tôn trọng, đồng thời mỗi cá nhân vẫn giữ được cá tính và phát triển khả năng của mình. Từ thừa nhận một triết lí rất sát với xã hội loài người, nên các tiêu chuẩn giá trị căn bản của xã hội và những cơ chế tổ chức vận hành xã hội này rất phù hợp với nhau. Nhờ vậy trong các xã hội này sau mỗi lần vấp ngã lại được cải tiến liên tục, để sát với ước nguyện và nhu cầu của cá nhân và xã hội hơn. Vì thế các xã hội DCĐN có sức sống rất năng động và sáng tạo, có ý thức trách nhiệm cộng đồng cao. Cứ sau 4 năm xuyên qua bầu cử tự do dân chủ, cử tri có thể đẩy TT bất tài thất đức về vườn. QH có quyền chất vấn thường xuyên TT và khi cần thiết có thể truất phế TT như trường hợp Nixon.   Ở VN dưới chế độ độc đảng các điều kiện trên hoàn toàn không có. Thậm chí các ĐH Đảng cũng không có thực quyền đề cử hay truất phế TBT. Hiện tượng rất tiêu cực này ngày càng phổ biến, do càng nắm quyền lâu thì những người có quyền lực cao nhất thường lợi dụng để kéo dài quyền, hoặc đứng đằng sau giựt giây. Trong thực tế chỉ tính từ sau 1975 tới nay, sau khi hai cây đại thụ Lê Duẩn-Trường Chinh mất Đỗ Mười và Nguyễn Phú Trọng (hai người cực kì bảo thủ, giáo điều) đã lần lượt thay nhau trực tiếp hay gián tiếp thống đoạt quyền bính bất chấp Điều lệ Đảng suốt thời gian dài từ 1986 tới nay. Sau 1986 Đỗ Mười, dù là người gần như thất học lại bị bệnh tâm thần, nhưng đã tìm mọi cách khuynh đảo BCT. Lúc đầu tuy chỉ giữ chức TTg nhưng đã lấn át Nguyễn Văn Linh. Đến khi nắm chức TBT (1991) thì tự do tung hoành biến Đảng thành cơ quan thi hành các quyết định sai lầm của mình. Dốt nát và bướng bỉnh đặt hệ thống Doanh nghiệp nhà nước làm chủ đạo, vì thế cho tới nay kinh tế VN không ngóc đầu lên được! Cùng với Lê Đức Anh cầu hòa với Giang Trạch Dân tại Thành Đô (9.1990), rồi đưa Lê Khả Phiêu lên làm TBT giữa nhiệm kì. Nhưng khi thấy Phiêu không theo ý của mình nên đã loại giữa đường. Khiến khi đó tướng Giáp đã công khai kết án đó là “đảo chính”. Sau đó đã đặt Nông Đức Mạnh giữ chức TBT bù nhìn suốt trong 10 năm, ĐM đứng đằng sau giựt dây (2001-2011).   Năm 2011 mặc dù đã 66 tuổi, theo Điều lệ Đảng không được ra tranh cử TBT, nhưng Nguyễn Phú Trọng đã lươn lẹo vượt qua. Sau nhiệm kì thứ nhất lại khuynh đảo BCT và TUĐ để làm “trường hợp đặc biệt” nắm ghế TBT lần hai, rồi còn chiếm cả ghế CTN một thời gian. Từ 2021 lại lì lợm ngồi tiếp TBT nhiệm kì ba, mặc dầu bị bệnh nặng. Chính sự lộng quyền đã cho phép quyền lực của người cầm đầu ngày càng bất trị, khiến cho Đảng ngày càng tha hóa, đảng viên càng biến chất và xã hội càng bất trị! (27)   Tự do, bình đẳng, công bằng và bác ái là những giá trị căn bản trong một xã hội DCĐN. Từ những giá trị căn bản cao quí này, các cơ chế tổ chức và vận hành trụ cột để xây dựng, triển khai và kiểm soát chế tài cho các giá trị căn bản trên được thực hiện nghiêm túc, từ các cơ quan công quyền tới các tổ chức trong xã hội và đến tận từng công dân. Từ nguyên tắc tổ chức tam quyền phân lập giữa ba cơ cấu công quyền quan trọng nhất là lập pháp, hành pháp và tư pháp, hoạt động độc lập, bình đẳng, nhưng có trách nhiệm liên đới với nhau để tránh bị lạm quyền và ngăn ngừa độc tài, tham nhũng; đồng thời gìn giữ nghiêm minh kỉ cương quốc gia và bảo vệ độc lập và hòa bình với bên ngoài. Hệ thống tư pháp và tòa án độc lập từ trung ương tới địa phương là những thanh gươm bảo vệ trật tự, công bằng và bình đẳng giữa các cơ quan công quyền và với nhân dân. QH (lập pháp) là cơ quan công quyền thảo luận và ban hành các đạo luật, còn là cơ quan kiểm soát và thúc đẩy chính phủ thực hiện các chính sách thích hợp. Các cuộc điều trần, chất vấn công khai và thẳng thắn TT trước QH. Và nếu cần để bảo vệ nền tảng dân chủ của đất nước, các đại biểu QH của hai đảng có thể hợp tác để cách chức TT. Hành pháp không chỉ có nhiệm vụ điều hành các cơ quan chính phủ, mà còn có quyền yêu cầu QH thông qua các chính sách mới phù hợp với tình thế.   Bên cạnh đó, các tổ chức XHDS từ trung ương tới địa phương trong đủ mọi lãnh vực liên quan tới đời sống hàng ngày của công dân được tôn trọng và bảo vệ từ phía các cơ quan công quyền để các XHDS được độc lập, tự do thành lập và hoạt động trong khuôn khổ luật pháp của xã hội DCĐN. Lãnh vực hoạt động cực kì quan trọng nữa trong một xã hội DCĐN là các báo chí, truyền thanh, truyền hình, điện tử được độc lập và tự do hoạt động. Những trí thức, chuyên viên, những người cầm bút trở thành những tổ chức và cá nhân làm tai, mắt, miệng và cái đầu của nhân dân và toàn xã hội. Đó là những nơi phát ra tiếng nói từ lương tâm, trí tuệ của toàn xã hội!   Chính trị, kinh tế, giáo dục và văn hóa trong các xã hội DCĐN được tự do phát triển và cạnh tranh lành mạnh và thường xuyên. Các chính đảng, nghiệp đoàn và các tổ chức văn hóa, giáo dục được tự do hoạt động. Đó là những động cơ khuyến khích tài năng và bảo vệ công dân và các tổ chức. Nhờ vậy năng suất lao động cao, khuyến khích tinh thần sáng tạo và các chính kiến được quyền công khai tranh luận. Đây là những động lực chính để nâng cao liên tục đời sống vật chất và tinh thần của người dân.   Những giá trị căn bản và cao quí này từ những kinh nghiệm của nhân loại trải qua ngàn năm để kiến tạo một xã hội văn minh thời đại đã không được nhìn nhận, còn bị phủ nhận và đán áp ở VN suốt gần thế kỉ qua dưới chế độ XHCN. Hệ thống phân quyền hoàn toàn bị thủ tiêu trong thực tế. QH, Chính phủ, Tòa án nhân dân chỉ làm theo lệnh của BCT, Ban bí thư (BBT). Nhưng trong thực tế chỉ một người có quyền lực lớn nhất từng thời kì, lưu manh xảo quyệt độc quyền và vài nhóm lợi ích chia chác quyền-tiền với nhau! Nhưng họ vẫn núp đằng sau Đảng độc tài để nhân danh biện minh cho độc quyền. Nếu không làm thế họ sẽ chết sớm. Chính điều này nguyên CTN Nguyễn Minh Triết đã bộc trực công khai nói thẳng:   „Dù ai nói ngả nói nghiêng, dù ai có muốn bỏ Điều 4 Hiến pháp gì đó thì không có chuyện đó. Bỏ cái đó đồng nghĩa với chúng ta tuyên bố chúng ta tự sát, cho nên phải củng cố công tác chính trị tư tưởng, củng cố vai trò của Đảng.“ (28)   Trong khi đó Điều 4/1 của Hiến pháp đã giành độc quyền cho đảng này: „ Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.“ (29)   Sau gần 80 năm cai trị độc quyền tàn ác, vì vậy hiện nay chế độ này chỉ tùy thuộc một người có quyền lực bao trùm nhất trong từng giai đoạn và phục vụ vài nhóm lợi ích. Vì thế khi cơ hội vàng cho nhân dân và đất nước sẽ dễ bị bỏ qua, vì nó hoàn toàn đi ngược với quyền lợi ích kỉ của những người này!   Chỉ tính từ sau 4.1975 các thế lực độc tài, bảo thủ lì lợm đã cả vú lấp miệng em, ngăn cản và đàn áp các thành phần đảng viên CS tiến bộ và quí tự trọng và đàn áp dã man các nhân sĩ, trí thức dân chủ. Nên họ đã ra tay phá tan hai cơ hội vàng của VN có thể chuyển từ độc tài sang dân chủ đa nguyên.   Kiêu ngạo trước chiến thắng 4.1975 nên họ đã nuốt lời hứa Hòa giải dân tộc với nhân dân, kết hợp nội lực để cùng nhau xây dựng tái thiết nhanh sau cuộc nội chiến suốt trên hai thập kỉ. Thay vào đó là nhắm mắt mù quáng thực hiện chủ trương kiêu binh của bên thắng cuộc, xuyên qua các chính sách trả thù kì thị, bắt hàng trăm ngàn binh sĩ VNCH nhốt trong các trại cải tạo, cưỡng bách hàng triệu dân thành thị phải đi các khu kinh tế mới, đánh đổ tư sản mại bản, lập doanh nghiệp nhà nước và các hợp tác xã nông nghiệp. Thực hiện các mô hình kinh tế XHCN nên các giới công nhân, nông dân bất mãn, nạn đói khủng khiếp như nạn đói 1945, lạm phát phi mã lên tới 700-800%, hàng triệu người đã bị xua đuổi trở thành thuyền nhân, phải vượt Thái bình dương tìm đường tị nạn. Tạo ra cảnh tang thương làm thế giới vô cùng xúc động!   Đầu thập niên 90 khi các nước CS Đông Âu và Liên xô sụp đổ, chứng minh rõ ràng là, XHCN theo mô hình Marx-Lenin đã hoàn toàn sai lầm. Đúng ra khi ấy là cơ hội vàng thứ hai không chỉ cho nhân dân mà cả cho chế độ đương thời. Nhưng họ lại như con nhím không dám nhìn sự thực, không đủ bản lĩnh và can đảm dứt khoát từ bỏ chế độ độc đảng độc tài, không dám tin vào dân tạo nội lực đoàn kết, hùng mạnh để vươn lên. Trái lại họ đã ươn hèn rủ nhau sang Thành đô cúi đầu thần phục nhờ CSTQ che chở!   ***   Nay VN đang đứng trước cơ hội mới không chỉ thoát Trung mà còn có thể thoát cả nạn độc tài đảng trị, nhưng nguy cơ bị bỏ lỡ cơ hội lần thứ ba cũng lại rất lớn. Từ khi nhà độc tài Putin mở cuộc chiến xâm lược Ukraine từ đầu 2022 để mong tái sinh đế quốc Đại Nga đã làm đảo lộn tình hình thế giới. Tập Cận Bình đã lợi dụng thế cò hến tranh nhau để đóng vai ngư ông biển lợi trong mưu đồ thực hiện tham vọng đế quốc Đại Hán, trước hết ở Á châu và sẽ mở rộng ra trên thế giới trong thế kỉ này.   Vì thế HK, EU và NATO đang liên minh chặt chẽ trong quốc phòng, ngoại giao và kinh tế, thương mại để cô lập Putin. Ngoài ra HK, Nhật bản, Ấn độ và Úc còn lập Liên minh Bộ tứ, cùng với các nước Á châu khác và EU thiết lập một chiến lược mới bao vây và ngăn chặn ý đồ chiếm biển Đông làm bàn đạp để thao túng thương mại và kinh tế trên toàn thế giới của Tập Cận Bình. (30)   Cả thế giới đang bước vào thời kì mới, trong đó Đông Nam Á và Âu châu là hai trung tâm biến động nóng. TQ đang gặp những khó khăn lớn trong kinh tế, thương mại. Những chống đối của nhân dân ngày càng gia tăng khiến cho nội tình tranh chấp giữa các phe trong ĐCSTQ ngày càng căng thẳng. Tập Cận Bình đang đứng trước những thử thách rất gay gắt, cả nội trị lẫn đối ngoại. Để cứu vãn quyền lực cá nhân, nhà độc tại họ Tập có thể đưa ra những hành động phiêu lưu với bên ngoài để mong tạo lại ảnh hưởng trong đảng và nhân dân. Tập Cận Bình sẽ gia tăng áp chế, kể cả vũ lực đối với Đài loan và các nước lân bang với TQ, đặc biệt với VN. Như mới ít ngày trước đây họ Tập đã tới Hà nội ép Nguyễn Phú Trọng phải chấp nhận gia nhập „Cộng đồng cùng chung vận mệnh Trung Quốc – Việt Nam“ dưới sự chỉ huy của TQ. (31)   Tình hình trên phản ảnh thái độ, hoàn cảnh và ý đồ rất rõ ràng của Nguyễn Phú Trọng và Tập Cận Bình. Nguyễn Phú Trọng chỉ mong kéo dài chế độ toàn trị để củng cố quyền hành cho cá nhân và phe cánh, vì đang đứng trước nguy cơ tranh giành quyền lực và tiền bạc ở ngay trong Trung ương trước ĐH 14 không còn xa, nên cần dựa vào Tập Cận Bình để được che chở. Nhưng trong khi đó Tập Cận Bình lại tương kế tựu kế, sẽ lợi dụng từng bước lôi kéo và ép chế VN vào trong cái lồng „Cộng đồng cùng chung vận mệnh“ dưới sự chỉ huy của TQ với mục tiêu cuối cùng là VN sẽ bị Bắc thuộc !!! (32)   Âm mưu đen tối của họ Tập và thái độ luồn cúi của Nguyễn Phú Trọng đang gây lo ngại và bất bình chính đáng rất lớn trong nhiều thành phần yêu nước dân chủ VN ở trong và ngoài nước, kể cả những đảng viên CS tiến bộ và biết quí lòng tự trọng. Tùy theo tình hình quốc tế phát triển và phản ứng của của các bên liên quan chính, như TQ, Nga một bên và bên kia là HK, EU, NATO, VN, Đài loan, Nhật, Ấn…sẽ đưa tới một số khả năng. Trong đó chứa đựng nguy cơ rất xấu cho các phe nhóm trong ĐCSVN chạy theo Tập Cận Bình và từ đó mở ra cơ hội rất lớn cho dân tộc ta là, không những có thể thoát Trung mà còn có thể thoát khỏi và chấm dứt chế độ độc tài toàn trị, theo cách cai trị văn hóa sai lầm của mô hình Marx-Lenin đã phá hoại đất nước và đàn áp nhân dân ta gần một thế kỉ nay và nay đang cúi đầu tìm sự che chở của Tập Cận Bình !   Mục tiêu của Nguyễn Phú Trọng: Kéo dài chế độ toàn trị để tham quyền tiếp nên phải nhờ họ Tập che chở. Mục tiêu của Tập Cận Bình: Đẩy VN vào vòng kiềm tỏa Bắc thuộc dưới tên mới „Cộng đồng cùng chung vận mệnh”.   Mục tiêu rõ ràng và dứt khoát của những người dân chủ yêu nước chúng ta: Thoát Trung và thoát Cộng! Nhân dân bất mãn sẽ đứng dậy, các tổ chức dân chủ, yêu nước hãy kết đoàn cùng nhân dân đấu tranh kết hợp với sức mạnh thời đại của các nước tiến bộ DCĐN!   Đây là cơ hội cực kì tốt cho các đoàn thể và lực lượng dân chủ yêu nước thuộc các thành khác nhau ở trong và ngoài nước, kể cả những đảng viên CS tiến bộ và biết quí lòng tự trọng. Mùa Xuân mới đang tới trên quê hương với gần 100 triệu đồng bào. Hãy quyết chí cùng nhau liên kết đấu tranh để mở ra một tương lai mới vinh quang cho VN, hạnh phúc cho dân tộc!   29.12.2023   Ghi chú:   1 . Đài Bắc kinh 1.12.2023 2 . Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị (cri.cn) 3 . Âu Dương Thệ, die Vietnampolitik der USA – von der Johnson- zur Nixon-Kissingerissinger Doktrin. Oder: Die Neuorientierung der amerikanischen Außenpolitik (Chính sách VN của Hoa kì – Từ học thuyết Johnson tới chủ thuyết Nixon-Kissingerissinger. Hay: Chính sách đối ngoại mới của Hoa kì. Luận án Tiến sĩ, 541 tr., Peter Lang Verlag, Frankfurt-Bern-LasVegas, 1979; Die Vietnampolitik der USA-von der Johnson-zur Nixon-Kissinger-Doktrin oder ... - Au Duong The - Google Books 4 . Như 3, tr. 119 5 . Như trên, tr.371 6 . Như trên, tr.172 7 . Như trên, tr. 415 tt ; Stephen B. Young: 'Sự phản bội của Henry Kissinger là nguyên nhân chính khiến Việt Nam Cộng hòa sụp đổ' - BBC News Tiếng Việt 8 . Như trên, tr. 415 9 . Hè 1974 tại trụ sở của phái đoàn VNCH tại Paris Tác giả đã đọc toàn bộ biên bản các cuộc họp về Hội nghị Paris về VN suốt 4 năm và có dịp trao đổi ý kiến với một số chính trị gia VN khi đó. 10 . Hải chiến Hoàng Sa 1974 – Wikipedia tiếng Việt 11 . Như 3, tr. 480 tt 12 . http://www.youtube.com/watch?v=o5kS-xFvN7A; 13 . Lê Duẩn, Bài thuyết trình trước Hội nghị lần thứ 9 của BCHTU Đảng Lao động 12.1963, Học tập (nay là Tạp chí CS) 2.1964 14 . Cùng tác giả, THÔNG LUẬN - Văn hóa Marx-Lenin còn kìm kẹp dân tộc ta bao lâu nữa ? (thongluan-rdp.org) 15 . Võ Nguyên Giáp, Thấm nhuần hơn nữa quan điểm thực tiễn, phát triển sáng tạo lí luận đưa đất nước tiến lênh nhanh hơn, vững mạnh hơn“, Tạp chí CS số 15, 5.2002 16 . Nhân dân (ND) 21.6.03; Cùng tác giả, Việt Nam "Đổi mới" ? ! Hay: Treo đầu dê, bán thịt chó! Tập I (lulu.com), Tập I, tr. 192 17 . Đỗ Mười nói tại Hội nghị triển khai các chương trình và đề tài khoa học xã hội cấp nhà nước giai đoạn 1997-2000”,ND 11.5.97, Tập I, tr. 193 18 . Như 14 19 . Tập I, 260 tt, 315 tt 20 . Tập I.,tr. 414 tt   21 . Cùng tác giả, THÔNG LUẬN - Tại sao Nguyễn Phú Trọng lại vừa phải giở trò cũ ? (thongluan- rdp.org) 22 . Vụ án Vạn Thịnh Phát: Bị can Trương Mỹ Lan rút cả trăm nghìn tỷ … (bing.com), vov 21.11.23 23 . Tập I., tr. 289 tt 24 . Tập I, tr. 137 tt 25 . Cùng tác giả, - Tương lai lại tự chui vào rọ ! (thongluan-rdp.org) 26 . Cùng tác giả, THÔNG LUẬN - Tình hình Việt Nam sau gần 40 năm gọi là "Đổi mới" (thongluan- rdp.org) 27 . Tập II., tr. 264-68 28 . Nguyễn Minh Triết trong tư cách CTN kiêm Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng, nói tại Tổng cục Chính trị QĐND ngày 27.8.07 nhân dịp 62 năm „Cách mạng Tháng 8“ - VTV3 27.8.07, Tập I., tr. 381 29 . Hiến pháp năm 2013 (thuvienphapluat.vn) 30 . Tại sao Nguyễn Phú Trọng lại vừa phải giở trò cũ:https://vietnamthoibao.org/vntb-tai-sao-nguyen- phu-trong-lai-phai-gio-tro-cu-trong-dip-don-tong-thong-biden-phan-1/ 31 . Cùng tác giả, - Tương lai lại tự chui vào rọ ! (thongluan-rdp.org) 32 . Như trên  

 Đinh Hoàng Thắng Cuối bài viết 3.123 chữ Tổng bí thư Tập Cận Bình “gửi đăng” trên báo “Nhân Dân” của ĐCSVN ngày 12/2/2023 đã khái quát nên một triết lý Trung Hoa: “Vạn vật đắc kỳ bản giả sinh, Bách sự đắc kỳ đạo giả thành” (Vạn vật sinh ra khi tìm được bản chất thực sự, trăm việc sẽ thành công khi tìm được đạo lý của mình) (1). Từ lâu, số người người đọc “Nhân Dân” vốn không nhiều; nay với bài viết của ông Tập lại càng ít hơn, như một phản ứng tiêu cực tự nhiên đối với báo chí nhà nước, cũng như đối với chuyến thăm vừa qua của ông Tập. Tuy nhiên, trong giới xã hội dân sự đã đọc bài viết, đang lan truyền một thông điệp: Với triết lý trên, ông Tập quả là đã “tự bắn vào chân mình” (shoot yourself in the foot). Vô hình chung, mọi người sẽ đi “tìm bản chất thực sự”, sẽ đi “tìm đạo lý thực sự” trong các ý đồ và mưu toan cũng như trong các tính toán của lãnh đạo Trung Quốc đối với ĐCSVN và người dân Việt Nam, không chỉ trong khuôn khổ chuyến thăm được được truyền thông nhà nước “bốc lên” tận mây xanh. Theo SCMP, các thảo luận chính thống về cách ứng xử của Việt Nam đối với Trung Quốc thường tràn ngập những điều sáo rỗng. Có câu chuyện kể về hàng ngàn năm Việt Nam đối phó với Trung Hoa. Các tranh chấp biển đảo gay gắt giữa Hà Nội với Bắc Kinh ngày nay thường được coi là sự tiếp nối của các cuộc xung đột dường như vĩnh cửu ấy. Tuy nhiên, thực tế lại có nhiều sắc thái phong phú hơn. Keith Weller Taylor từ Đại học Cornell nhận định, quan hệ Trung – Việt còn được đánh dấu bằng thời gian chung sống hòa bình lâu dài, với quyền tự chủ của Việt Nam, “phụ thuộc vào việc bắt chước thành công” các mô hình Trung Quốc (2). Việt Nam thường chịu lùi một bước, chấp nhận “trong đế ngoài vương” để có thể tồn tại bên cạnh một lân bang mạnh và luôn có ý đồ thôn tính mình. Cái nhìn khái quát này càng chuẩn trong “biến cục ngày nay” – một khái niệm ông Tập mô tả trong bài viết trên “Nhân Dân”. Và cái “biến cục ngày nay” ấy được ông Tập nhận định là “thế giới trăm năm chưa từng có đang diễn biến nhanh chóng”. Trong “biến cục” này, thế và lực của Việt Nam không như thuở hồng hoang, Trung Quốc không phải muốn làm gì cũng được. Trong một cuộc họp hẹp của một nhóm xã hội dân sự, đã đặt vấn đề, ông Tập sang ta lần này trên tư thế nào? Trung Quốc từng “trỗi dậy mạnh mẽ” sang để trấn áp tiếp Việt Nam, hay là trong tư thế một Trung Quốc bị “tứ bề thọ địch”, sang Hà Nội để chèo kéo Việt Nam cùng trèo lên chiến thuyền đang chòng chành, có nguy cơ bị lật? Lập luận này cũng tương tự như ý kiến của một nhà nghiên cứu từng phát biểu trong Hội luận của VOA tối 12/12. Lần này, ông Tập sang trong thế thủ, chứ không trên thế áp đảo Hà Nội như hai lần trước đây (3). Tuy nhiên, sau năm lần bảy lượt, vừa thuyết phục, vừa ép buộc, “chuyến tuần thú” phương Nam ngày 11 và 12/12 đã mang về cho ông điều mình mong muốn. Tuyên bố chung Trung – Việt cuối cùng đã đồng ý nâng cấp quan hệ, xây dựng “tương lai chung” với Trung Quốc, cho dù trong bản tiếng Hoa vẫn là “cộng đồng chung vận mệnh” (4). Chỉ đánh tráo hai chữ thôi cũng đủ nói lên cuộc kháng cự dai dẳng của “ngoại giao cây tre” suốt những năm qua. Vẫn theo nhà nghiên cứu Keith Weller Taylor, “tương tự như nhiều nước láng giềng, Việt Nam hiện nay đang cam kết thực hiện chính sách không đứng về phía siêu cường này để chống lại siêu cường kia. Điều này nảy sinh từ trải nghiệm đau đớn của đất nước trong Chiến tranh Lạnh, khi Việt Nam bị kẹt giữa Liên Xô, Mỹ và Trung Quốc. Nhưng chính sách đối ngoại của Hà Nội không hề tĩnh tại và nguyên khối. Chỉ riêng trong thập kỷ qua, chiến lược cân bằng đã trải qua nhiều sự chuyển đổi đáng để ý, do những thay đổi mang tính lịch sử trong nước và trong hệ thống quốc tế rộng lớn hơn” (5). Gần đây, chính sách đối ngoại của Việt Nam đã chuyển hướng thân thiện hơn với Trung Quốc, vì ba nguyên nhân. Đầu tiên là do các thành phần thân phương Tây đã bị thanh trừng vì có liên quan đến chống tham nhũng. Thứ hai, ĐCSVN ưa thích một trật tự quốc tế đa cực hơn và đã “ngầm” phản đối phương Tây, không lên án Nga xâm lược Ukraine... Và nguyên nhân thứ ba, hiện tại, Việt Nam phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu nguyên liệu thô và hàng hóa trung gian từ Trung Quốc (Không có nguồn nguyên liệu này, Việt Nam làm sao xuất siêu sang Mỹ được?) Hệ sinh thái đối ngoại nói trên là không gian ra đời của Tuyên bố chung (TBC) Việt Nam – Trung Quốc “lịch sử” (với 5 nội dung lớn và có độ dài 8.300 chữ). Người bình thường chắc khó đọc nổi toàn văn bản TBC này (6), nhưng giới quan sát chú ý tới 36 văn kiện thỏa thuận hợp tác đã được các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương ký kết trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của ông Tập Cận Bình (7). 36 văn bản này là một hỗn tạp các thỏa thuận không chỉ giữa hai Chính phủ, mà còn giữa Chính phủ Việt Nam với các Chính quyền địa phương (cấp tỉnh) của Trung Quốc. Sự bất tương xứng này còn thể hiện ngay trong “Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với dưa hấu xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc”. Tại sao hoa quả trái cây từ Việt Nam qua Trung Quốc thì “yêu cầu kiểm dịch thực vật”, song chiều ngược lại, nếu chẳng may “lọt” các thực phẩm độc hại từ Trung Quốc tràn qua Việt Nam thì sao lại không có kiểm dịch (?!) Điều hiếm hoi là 36 văn bản vừa ký kết lần này đã được công khai hóa. Cùng với 15 thỏa thuận năm 2017 và 13 thỏa thuận năm 2022, nhân các chuyến thăm Bắc Kinh của TBT Nguyễn Phú Trọng, cảm giác sự ràng buộc giữa Việt Nam vào Trung Quốc ngày càng chặt chẽ. Nhìn tổng thể, ngay cả các quan chức cũng ít ai biết được đó là những cam kết gì, chứ đừng nói đến mấy chục triệu dân thường. Theo đánh giá của chuyên gia, Trung Quốc ép Hà Nội chấp nhận CCD là vì ông Tập Cận Bình cần một thắng lợi tượng trưng, thông qua việc ông đã “nâng cấp” bang giao Trung – Việt, không để nó “bị xếp” ngang hàng với các “Đối tác chiến lược toàn diện” (CSP) khác giữa Việt Nam với Mỹ, Nhật, Ấn, Úc, Hàn. Ngoài việc khẳng định Bắc Kinh luôn ở “kèo trên”, lúc nào cũng bảo ban được “đứa con hoang đàng phải trở về đất mẹ” (8), Tập Chủ tịch còn muốn thiết kế một “Trật tự quốc tế mới”, thay bằng tầm nhìn của Trung Quốc, loại bỏ “Pax Americana” (Trật tự Mỹ và thế giới dân chủ). Nói như Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp: “Chữ nghĩa ở đây không rõ ràng, lãnh đạo Trung Quốc rất biết, nhưng họ coi đây là khẩu hiệu có lợi cho họ, nên đi đâu cũng tác động để đối tác công nhận. Từ năm 2015 đến nay, Trung Quốc đã sáu lần đề nghị Việt Nam tham gia ‘Cộng đồng chung vận mệnh’, ba lần do Vương Nghị tác động, ba lần do ông Tập trực tiếp đề nghị” (9).   (1) https://nhandan.vn/xay-dung-cong-dong-chia-se-tuong-lai-trung-quoc-viet-nam-co-y-nghia-chien-luoc-mo-ra-trang-su-moi-chung-tay-huong-toi-hien-dai-hoa-post787021.html (2) https://www.scmp.com/comment/opinion/article/3244414/golden-era-china-vietnam-relations-hand-never-mind-west (3) https://www.youtube.com/watch?v=GwIzbCuoAsQ (Hà Nội tiếp đón hai lãnh đạo Campuchia và Trung Quốc, ý nghĩa – thực chất) (4) https://www.youtube.com/watch?v=okQjGJyLXrw (Việt Nam tuyên bố xây dựng “tương lai chung” với Trung Quốc, tiếng Hoa vẫn là “chung vận mệnh”) (5) https://www.scmp.com/comment/opinion/article/3244414/golden-era-china-vietnam-relations-hand-never-mind-west (6) https://baotintuc.vn/thoi-su/tuyen-bo-chung-viet-nam-trung-quoc-20231213162402832.htm (7) https://baochinhphu.vn/viet-nam-trung-quoc-ky-ket-36-van-ban-thoa-thuan-hop-tac-102231212234902478.htm (8) https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/vietnam-china-relationship-old-challenges-new-situations-12102023091010.html (9) https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cgrp57mg9vgo (Chủ tịch Tập Cận Bình muốn thấy Việt Nam trong 'bức tranh'  

Khánh An dịch  (VNTB) Tuyến đường sắt trong dự án được nâng cấp sẽ đi qua khu vực có trữ lượng đất hiếm lớn nhất ở Việt Nam Dự án mở rộng đường sắt quốc gia Việt Nam sẽ được Trung Quốc bỏ vốn đầu tư vì họ muốn xí phần trước mỏ đất hiếm mà Hoa Kỳ đang nhắm đến… Các quan chức cấp cao và nhà ngoại giao cho biết, Trung Quốc và Việt Nam đang nỗ lực nâng cấp các tuyến đường sắt kém phát triển của hai bên để tăng cường tuyến đường đi qua trung tâm đất hiếm của Việt Nam và đến cảng hàng đầu ở phía bắc. Được biết, các cuộc đàm phán này thuộc quá trình chuẩn bị cho chuyến thăm Hà Nội trong vài tuần tới của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Chuyến công du này khẳng định thêm vai trò chiến lược ngày càng tăng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu khi các cường quốc trong đó có Hoa Kỳ tranh giành ảnh hưởng ở Việt Nam. Các nhà ngoại giao cho biết, dự kiến mối quan hệ thương mại sâu sắc hơn và tuyến đường sắt sẽ được thảo luận vào ngày đầu tháng 12 này khi ngoại trưởng Vương Nghị gặp Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang tại Hà Nội. Trước đó,  Thủ tướng  Phạm Minh Chính đã kêu gọi nâng cấp tuyến đường sắt nối Côn Minh ở miền nam Trung Quốc với thành phố cảng Hải Phòng, Việt Nam trong một tuyên bố  sau khi Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào có chuyến công du hiếm hoi tới Việt Nam. Quan chức Trung Quốc đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường kết nối cơ sở hạ tầng với Việt Nam. Việt Nam đã có  đường sắt nối liền với Trung Quốc, nhưng hệ thống này đã cũ nên năng lực phía Việt Nam còn hạn chế. Hai hệ thống này hiện không thể tương tác với nhau, nghĩa là các chuyến tàu phải dừng ở biên giới còn hành khách và hàng hóa được chuyển sang dịch vụ nội địa. Tuyến đường sắt trong dự án được nâng cấp sẽ đi qua khu vực có trữ lượng đất hiếm lớn nhất ở Việt Nam, và Trung Quốc là nước thanh lọc đất hiếm lớn nhất thế giới. Việt Nam đang cố gắng xây dựng nền công nghiệp riêng và được coi là điều có thể thách thức được sự thống trị của Trung Quốc. Nhưng việc đấu đá nội bộ đã tạo ảnh hưởng xấu cho những nỗ lực này. Theo truyền thông nhà nước Việt Nam, các chuyên gia ngành đất hiếm Trung Quốc và Việt Nam đã thảo luận vào tuần trước về việc hợp tác mạnh mẽ hơn trong việc chế biến khoáng sản. Không rõ Trung Quốc sẽ đóng góp bao nhiêu cho việc nâng cấp tuyến đường sắt ở Việt Nam và liệu Hà Nội có chấp nhận nguồn tài chính lớn từ Bắc Kinh cho việc này hay không. Tuyến đường này có thể được coi là một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) hàng đầu của Trung Quốc đang hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng trên khắp thế giới,  một nhà ngoại giao cho biết tuy nhiên ông ta không rõ liệu dự án đường sắt Việt- Trung có được coi là dự án BRI hay không. Tuyến đường sắt mới cũng có thể thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc, chủ yếu là các sản phẩm nông nghiệp, thúc đẩy du lịch Trung Quốc đến miền Bắc Việt Nam và hội nhập hơn nữa các ngành công nghiệp sản xuất của hai nước.  Các chuyên gia đã coi đây là việc cộng sinh với các nhà máy ở Việt Nam chủ yếu lắp ráp linh kiện sản xuất tại Trung Quốc.  Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam  và cũng là nhà đầu tư chính từ đầu năm đến nay, với đầu tư từ Hồng Kông, khi nhiều công ty Trung Quốc chuyển một số hoạt động sang Việt Nam trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Bắc Kinh và Washington. Bất chấp những liên kết kinh tế đang phát triển, hai quốc gia cộng sản vẫn vướng vào việc tranh chấp hàng hải kéo dài hàng chục năm ở Biển Đông và có một cuộc chiến ngắn hồi cuối thập niên 70. Nguồn: Reuters –  https://www.reuters.com/world/asia-pacific/china-vietnam-consider-rail-link-through-rare-earths-heartland-2023-12-01/  

  CÁNH CHIM TRỜI Một ước hẹn đã chôn vùi tang tóc Cánh chim trời xa mãi giữa lòng sâu Nghe một nỗi hao mòn trong thoáng chốc Một mùa thu một vạn tiếng kêu gào Khuya còn lạnh sương mù và gió lốc Thở hơi dài cát bụi cuốn chiêm bao Bên cửa sổ bên kia đồi sao mọc Một lần đi là vĩnh viễn con tàu Đi để nhớ những chiều pha tóc trắng Mắt lưng chừng trông giọt máu phiêu lưu. - Thích Tuệ Sỹ - 5/4/1945 Sinh trưởng Cố Hoà thượng Thích Tuệ Sỹ, thế danh Phạm Văn Thương, sinh ngày 5/4/1945 (tuy nhiên trong giấy khai sanh ghi ngày 15/2/1945) tại tỉnh Paksé, Lào. Gia đình Hoà thượng có nguyên quán tại Quảng Bình, Việt Nam. 1952 Nương tựa cảnh chùa Vì mến một cảnh chùa, năm 7 tuổi, thầy được cha mẹ cho phép vào chùa làm chú điệu. Khi lên 9 tuổi, 1954, thầy được thế phát xuất gia. 1960 Trở về Việt Nam Năm 1960, sau lời khuyên từ Thầy trụ trì nên về Việt Nam để rộng đường tu học, Thầy Tuệ Sỹ, 15 tuổi, đã rời xa gia đình, một mình trở về quê nhà. Rong ruổi lang thang khắp các tỉnh thành miền Nam. Thầy sống tự lập và tá túc tại các tự viện lớn nhỏ trải dài từ Huế đến Nha Trang, Sài Gòn, Tiền Giang và nhiều tỉnh thành khác. 1964-1965 Tốt nghiệp Viện Cao đẳng Phật học và Viện Đại học Vạn Hạnh Năm 1964, Thầy Tuệ Sỹ tốt nghiệp Viện Cao đẳng Phật học, và đến năm 1965, Thầy tốt nghiệp Viện Đại học Vạn Hạnh, phân khoa Phật học. 1970 Giáo sư Viện Đại học Vạn Hạnh Ở tuổi 25, với nhiều công trình nghiên cứu và khảo luận triết học, Đại đức Tuệ Sỹ được đặc cách bổ nhiệm làm Giáo sư thực thụ Viện Đại học Vạn Hạnh từ năm 1970. Cùng lúc, Thầy giữ vai trò Chủ bút tạp chí Tư Tưởng của Viện Đại học Vạn Hạnh. 1973 Về Nha Trang Từ năm 1973, Đại đức Tuệ Sỹ rời Sài Gòn về Nha Trang. Trong thời gian này, Thầy góp phần thành lập Viện Cao đẳng Phật học Hải Đức. Một số thi phẩm Thầy sáng tác trong giai đoạn này: Những năm anh đi, Luống cải chân đồi, và Tự tình. 1975 Ẩn cư tại Vạn Giã Sau ngày 30/4/1975, Phật học viện Trung phần bị buộc đóng cửa. Thầy đã lui về ẩn cư tại một miếng rẫy chùa ở ven rừng Vạn Giã, cách Nha Trang 60 cây số. 1977 Lánh nạn tại chùa Tập Thành, Sài Gòn Năm 1977, Thầy trở vô Sài Gòn, lánh nạn tại chùa Tập Thành, quận Bình Thạnh. 1978-1981 Bắt giam lần 1, tù “cải tạo” Đầu năm 1978, Đại đức Tuệ Sỹ bị nhà cầm quyền Việt Nam bắt giam với tội danh “cư trú bất hợp pháp”. Thầy bị nhà cầm quyền bỏ bỏ tù hơn 3 năm. 1982 Thọ Cụ túc giới Thầy thọ Cụ túc giới tại Tu viện Quảng Hương Già Lam vào năm 1982. 1/4/1984 Bắt giam lần 2 Ngày 1/4/1984, nhà cầm quyền Việt Nam bố ráp nhiều cơ sở Phật giáo, bắt Đại đức Tuệ Sỹ, Đại đức Trí Siêu (Giáo sư Lê Mạnh Thát) cùng nhiều vị tăng ni khác. Với những cáo buộc các tăng ni hoạt động “lật đổ chính quyền”. 1/10/1988 Tuyên án tử hình Sau 4 năm giam giữ, ngày 28/9/1988, Tòa án Nhân dân Thành phố HCM mở phiên toà xét xử các vị tăng ni với tội danh cáo buộc “tổ chức Lực Lượng Việt Nam Tự Do lật đổ chính quyền.” Ngày 1/10/1988 Toà án Cộng sản tuyên án tử hình hai Đại đức Tuệ Sỹ và Trí Siêu và những án tù nhiều năm với các vị tăng ni khác. Cương quyết không xin ân xá, Đại đức Tuệ Sỹ tuyên bố “Lập trường của chúng tôi là lập trường của Phật giáo và Đại khối Dân tộc.” Đại đức Trí Siêu đã khẳng định trước tòa “Chúng tôi tranh đấu cho Tự do, Nhân quyền, cho cơm no áo ấm của đồng bào. Chúng tôi không cần xin một sự khoan hồng nào cả.” 1988 Giảm án xuống 20 năm tù Sau nhiều cuộc vận động và áp lực từ các tổ chức Phật giáo, cộng đồng tại hải ngoại và các tổ chức nhân quyền quốc tế như Amnesty International, vào tháng 11 năm 1988, nhà nước Việt Nam đã giảm bản án tử hình của hai Đại đức Tuệ Sỹ và Trí Siêu thành án tù 20 năm. 1998 Được trao giải Nhân quyền Hellmann-Hamett Award Ngày 3/8/1998, tổ chức Human Rights Watch đã trao tặng giải thưởng về nhân quyền Hellmann-Hamett Award cho Đại đức Tuệ Sỹ và 7 nhân vật khác từ Việt Nam, gồm Đại đức Thích Trí Siêu, các nhà văn Hoàng Tiến, Lữ Phương, Nguyễn Ngọc Tần, Phạm Thái Thủy và 2 nhân vật khác được giấu tên. 1/9/1998 Trả tự do sau 14 năm giam giữ Ngày 1/9/1998, Đại đức Tuệ Sỹ được thả tự do từ trại Ba Sao, Nam Hà. Trước khi trả tự do, công an ra điều kiện buộc Thầy phải ký vào đơn xin khoan hồng gửi Chủ tịch nước Trần Đức Lương. Thầy từ chối và nói “Chúng tôi đã không công nhận giá trị của phiên tòa này, tính pháp lý của bản án này, các ông không có quyền giam giữ chúng tôi thì sao lại có quyền khoan hồng hay ân xá chúng tôi?” Sau đó Thầy bắt đầu tuyệt thực. Sau 14 ngày tuyệt thực, nhà cầm quyền Việt Nam đã buộc phải trả tự do cho Thầy. 1999 Tổng thư ký Viện Hoá Đạo Tháng 4 năm 1999, Hòa thượng Thích Quảng Độ, Viện trưởng Viện Hoá Đạo, đề cử Thượng toạ Tuệ Sỹ giữ trách vụ Tổng thư ký Viện Hoá Đạo, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất. 2003 Phó Viện trưởng Viện Hoá Đạo Ngày 1/10/2003, tại Đại hội Bất thường của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất diễn ra tại Tu viện Nguyên Thiều, Bình Định, Thượng toạ Tuệ Sỹ được cung thỉnh làm Phó Viện trưởng Viện Hoá Đạo. 2019 Trưởng lão Hội đồng Giáo phẩm Trung ương Ngày 12/05/2019, Đức Đệ ngũ Tăng thống, Hoà thượng Thích Quảng Độ cung thỉnh Hoà thượng Tuệ Sỹ vào hàng Trưởng lão Hội đồng Giáo phẩm Trung ương của Viện Tăng Thống. 2019 Được thỉnh cử, thay Đức Tăng thống lãnh đạo Giáo Hội Ngày 24/05/2019, Hoà thượng Thích Quảng Độ đã ban hành quyết định thỉnh cử Hòa thượng Tuệ Sỹ thay thế Đức Tăng thống, đang lâm trọng bệnh, để lãnh đạo Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất ở vị trí Xử lý Thường vụ Viện Tăng thống. 2020 Xử lý Thường vụ Viện Tăng Thống Ngày 20/04/2020, nhân lễ chung thất của Hòa thượng Thích Quảng Độ, Hòa thượng Tuệ Sỹ phụng thừa Quyết định Ủy thác Quyền Điều hành, trở thành Xử lý Thường vụ Viện Tăng Thống Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất. 2022 Chánh Thư ký kiêm Xử lý Thường vụ Viện Tăng Thống Ngày 21/08/2022, tại lễ phát nguyện và suy tôn Hội đồng Giáo phẩm Trung ương cử hành tại chùa Phật Ân, Đồng Nai, Hòa thượng Tuệ Sỹ được suy cử làm Chánh Thư ký kiêm Xử lý Thường vụ Viện Tăng Thống, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất. Ngày 22/8/2022, buổi lễ chính thức trao truyền Di chúc, ấn tín, và khai ấn, được cử hành tại Tổ đường Từ Hiếu, Sài Gòn. 24/11/2023 Hoà Thượng Tuệ Sỹ viên tịch Trướng Lão Hòa Thượng THÍCH TUỆ SỸ, Húy thượng NGUYÊN hạ CHỨNG, đời thứ 44 Dòng Lâm Tế Chánh Tông và đời thứ 10 Thiền Phái Liễu Quán, Chánh Thư Ký kiêm Xứ Lý Thường Vụ Viện Tăng Thống GHPGVNTN, Chú Tịch Hội Đồng Phiên Dịch Tam Tạng Lâm Thời, Cố Vấn Hội Đồng Hoằng Pháp GHPGVNTN, đã thuận thế vô thường thâu thần thị tịch tại Chùa Phật Ân, Huyện Long Thành, Tỉnh Đồng Nai, Việt Nam, vào lúc 16:00 giờ, ngày 24 tháng 11 năm 2023, nhằm ngày 12 tháng 10 năm Quý Mão, trụ thế 79 năm, hạ lạp 41.   Nam Mô Tiếp Dẫn Đạo Sư A Di Đà Phật.  

  Bạch Cúc   Một người cha bị kết án 5 năm 6 tháng t.ù gi.am, 4 năm quản chế vì cái tội dám lên tiếng cho công bằng xã hội!   Một người mẹ trẻ ngơ ngác, bị đạp té, bị lôi kéo xềnh xệch giữa đường, vì dám chạy theo xe t.ù, để mong được nhìn thấy chồng lần cuối! Người mẹ ấy giờ đây đơn độc, gánh nặng mưu sinh oằn trên vai, vừa lo thăm nuôi chồng, vừa một nách nuôi 3 đứa con thơ dại: đứa lớn chỉ 7 tuổi, đứa kế 6 tuổi, và bé út 3 tuổi!   Có một gia đình tan nát, vợ chồng chia ly, 3 đứa trẻ bỗng chốc "mồ côi" cha, chúng đau đáu tự hỏi cha chúng đã làm gì nên tội, để giờ đây, mẹ chúng loay hoay, nhọc nhằn sớm hôm giữa chợ đời, và cả tuổi thơ của chúng là những thiếu thốn, khó khăn, buồn tủi, đau đớn, mất mát vì thiếu vắng tình cha! Ba đứa trẻ ấy sẽ lớn lên với những dấu hỏi to đùng trong trái tim và trí não:   Chúng đã làm gì nên tội, để phải chịu bất hạnh đến dường này?!   Bùi Tuấn Lâm, người cha của 3 đứa trẻ đã bị di lý từ Đà Nẵng về tr.ại gi.am Xuân Lộc - Đồng Nai. Nghĩa là từ đây, chặng đường đi thăm nuôi chồng, đi gặp cha của 3 đứa trẻ sẽ là hơn 1000 km. Vậy, sẽ có thêm bao khó khăn, bao gánh nặng đè lên vai người vợ trẻ? Phải thêm bao thăng trầm, bao khổ ải, để 3 đứa con mong được nhìn mặt cha?   Tôi không kêu gọi lòng xót thương của mọi người cho 4 mẹ con này, bởi nếu giúp thì biết bao nhiêu cho đủ? Mà tôi chỉ kêu gọi sự sẻ chia, là cái tình giữa người và người, xin hãy hỗ trợ để người mẹ trẻ ấy duy trì công việc mưu sinh, xem như chúng ta tiếp sức một chặng đường, để 3 đứa trẻ thơ dại vô tội ấy, vẫn có đủ cơm mà ăn, vẫn có sách vở để đến trường. Và quan trọng nhất là, để gần 6 năm sau, khi cha chúng ra t.ù, chúng có thể ôm cổ cha, òa khóc trong niềm vui sướng, mà líu lo khoe rằng:   "Cha ơi, tụi con chưa bao giờ bị bỏ rơi, và: Tụi con học được bài học "tri ân", tụi con hứa sẽ trả ơn cuộc đời này!"   Người mẹ của 3 đứa trẻ ấy có bán online một số thực phẩm mà chúng ta hay dùng, ví dụ như: đường mía, rong sấy tỏi, sữa đặc, xì dầu hữu cơ của Thái, hạt điều, cá khô... Tôi mong các bạn hãy ghi nhớ thông tin, nếu cần dùng thì hãy mua giúp cô ấy nhé. Và xin hãy lan tỏa bài viết này để nhiều người biết!   Để tránh bị hạn chế tương tác, tôi tag tên của cô ấy Lê Thanh Lâm  vào bài này, các bạn hãy hỏi trực tiếp cô ấy nha. Hình ảnh sản phẩm tôi để dưới còm. Xin cảm ơn và tri ân tấm lòng của tất cả các bạn   Bạch Cúc  

Binh sĩ Israel ở Bethlehem năm 2014. (Ảnh: liên minh hình ảnh / Anna Ferensowicz / Pacific Press) Tác giả Marc Dimpfel - N-TV Cho đến ngày nay, xung đột ở Trung Đông giữa người Israel và người Palestine vẫn chưa được giải quyết và chiến tranh vẫn tiếp tục nổ ra trong khu vực. Hầu như không có khu vực nào trên thế giới có tình hình chính trị hỗn loạn, điều kiện địa lý bị chia cắt và ý kiến ​​về chúng lại bị phân cực như ở đây. Ngay cả khi các cuộc tấn công gần đây của Hamas nhằm vào Israel là chưa từng có thì cuộc xung đột chỉ có thể được làm sáng tỏ bằng cách nhìn vào lịch sử. Từ đó, những vấn đề gây tranh cãi vẫn tiếp tục thống trị ngày nay có thể được đọc và hiểu rõ hơn. Israel đã trở thành một quốc gia như thế nào Kể từ thế kỷ 16, Đế chế Ottoman đã cai trị Palestine, một dải đất hẹp trên Địa Trung Hải, nơi sinh sống chủ yếu của người Ả Rập vào thời điểm đó. Đối với ba tôn giáo gốc Áp-ra-ham - Do Thái giáo, Hồi giáo, Cơ đốc giáo - khu vực này có trách nhiệm tôn giáo to lớn. Nhiều địa điểm hành hương quan trọng nhất của họ nằm ở “Thánh địa”. Khi chủ nghĩa bài Do Thái gia tăng ở châu Âu vào cuối thế kỷ 19, hàng chục nghìn người Do Thái đã di cư đến Palestine. Trong thời gian này, phong trào dân tộc Chủ nghĩa Phục quốc Do Thái nổi lên nhằm mục đích thành lập một nhà nước dân tộc Do Thái. Vương quốc Anh chinh phục Palestine trong Thế chiến thứ nhất. Đầu tiên họ hứa sẽ trả lại nền độc lập cho người Ả Rập, và ngay trước khi chiến tranh kết thúc họ cũng trao cho người Do Thái triển vọng thành lập một nhà nước. Năm 1920, Hội Quốc Liên, tiền thân của Liên Hiệp Quốc ngày nay, đã trao cho người Anh quyền ủy trị Palestine. Sự gia tăng nhập cư của người Do Thái đang dẫn đến sự gia tăng các cuộc đụng độ bạo lực giữa người Ả Rập và người Do Thái. Trong bối cảnh cuộc đàn áp người Do Thái ở châu Âu và nạn diệt chủng của Đảng Xã hội Quốc gia, tỷ lệ dân số của họ đang dần tăng lên và vào năm 1945, con số này đã là 30%. Người Anh không còn thấy mình ở vị thế có thể kiểm soát được tình trạng căng thẳng ngày càng gia tăng. Năm 1947, họ trả lại quyền ủy thác cho Liên hợp quốc. Đại hội đồng Liên Hợp Quốc sau đó quyết định chia khu vực này thành một quốc gia Do Thái và Ả Rập. 1,3 triệu người Palestine, vào thời điểm này sở hữu 90% đất đai, được trao 43% tổng diện tích, phần còn lại thuộc về khoảng 600.000 người Do Thái. Jerusalem nên được đặt dưới sự quản lý quốc tế. Một bộ phận lớn người Do Thái chấp nhận kế hoạch này, nhưng các nhà lãnh đạo Ả Rập bác bỏ nó. Giữa cuộc xung đột sôi sục này, người Anh đã rút lui vào ngày 14 tháng 5 năm 1948. Cùng ngày, David Ben-Gurion tuyên bố thành lập Nhà nước Israel. Từ quan điểm của người Do Thái, sau nhiều thế kỷ bị đàn áp, giờ đây đã có nơi trú ẩn an toàn cho người Do Thái từ khắp nơi trên thế giới. Từ góc nhìn của người Ả Rập, "Nakba" bắt đầu, thảm họa trong đó hàng trăm nghìn người Palestine phải chạy trốn và phải di dời. Một quốc gia, nhiều cuộc chiến Ngay sau tuyên bố của Ben-Gurion, các cường quốc thế giới là Hoa Kỳ và Liên Xô đã công nhận nhà nước mới. Trong khi đó, những người hàng xóm Ả Rập tuyên chiến với anh ta. Cùng đêm đó, quân đội Ai Cập, Syria, Iraq và Lebanon tấn công. Nhưng Israel không chỉ có thể tự mình chống lại cuộc xâm lược mà còn đang chinh phục phần lớn khu vực vốn dành cho người Palestine. Khoảng 700.000 người Ả Rập bị trục xuất và sống như người tị nạn kể từ đó. Với hiệp định đình chiến năm 1949, lãnh thổ của Israel đã tăng thêm gần một phần ba. Biên giới này vẫn hình thành nên vùng trung tâm của Israel ngày nay.   Cuộc chiến đầu tiên kéo theo nhiều cuộc chiến khác. Thời điểm mang tính quyết định nhất trong lịch sử khu vực là Chiến tranh Sáu ngày năm 1967. Quân đội Israel tàn phá Ai Cập, Syria và Jordan, đồng thời Israel chiếm đóng Đông Jerusalem, Cao nguyên Golan, Dải Gaza và Bờ Tây. Một lần nữa, hàng trăm ngàn người Palestine đang bị trục xuất hoặc hiện đang sống dưới sự quản lý của quân đội Israel. Israel cũng đang bắt đầu xây dựng các khu định cư Do Thái đầu tiên ở Bờ Tây. Hậu quả của cuộc chiến này tiếp tục định hình cuộc xung đột ở Trung Đông cho đến ngày nay. Và bạo lực không bao giờ kết thúc. Israel chỉ giành chiến thắng trong Chiến tranh Yom Kippur vào năm 1973, một cuộc tấn công bất ngờ chủ yếu do Ai Cập và Syria thực hiện, với tổn thất nặng nề. Năm 1987, Intifada đầu tiên (tiếng Ả Rập có nghĩa là rũ bỏ) nổ ra, cuộc nổi dậy của người Palestine chống lại sự chiếm đóng của Israel ở Bờ Tây và Dải Gaza. Nó được thực hiện thông qua các cuộc biểu tình và đình công, nhưng cũng dưới hình thức các cuộc nổi dậy bạo lực. Nhóm khủng bố Hồi giáo Hamas được thành lập với mục tiêu được tuyên bố là tiêu diệt Israel. Tổ chức này được hỗ trợ bởi các quốc gia Ả Rập xung quanh và đặc biệt là Iran. Hy vọng hòa bình chỉ tồn tại trong thời gian ngắn Năm 1993 đã có hy vọng về một giải pháp hòa bình. Israel và Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), một liên minh của các đảng phái Palestine, đã công nhận quyền tồn tại của nhau trong Hiệp định Oslo. Fatah, đảng lớn nhất trong PLO, từ bỏ chủ nghĩa khủng bố. Israel muốn rút dần khỏi các vùng lãnh thổ mà nước này chiếm đóng năm 1967. Cuộc bầu cử lần đầu tiên diễn ra ở lãnh thổ Palestine. Lãnh đạo PLO Yasser Arafat, Ngoại trưởng Israel Shimon Peres và Thủ tướng Izchak Rabin nhận giải Nobel Hòa bình một năm sau đó. Một vụ ám sát đã ngăn chặn tiến trình hòa bình vào tháng 11 năm 1995. Rabin bị một sinh viên Do Thái cực đoan bắn chết ở Tel Aviv. Xung đột lại bùng lên. Intifada thứ hai nổ ra vào năm 2000 và đẫm máu hơn đáng kể so với lần đầu tiên. Những người Palestine có tổ chức quân sự đang tấn công Israel bằng các vụ đánh bom liều chết và tấn công khủng bố, còn Israel thì đang tự vệ ồ ạt bằng các phương tiện quân sự. Hàng ngàn người chết. Năm 2005, intifada thứ hai kết thúc bằng lệnh ngừng bắn. Trong một bước đi đơn phương, tức là không đàm phán trước với người Palestine, Israel sẽ rút khỏi Dải Gaza. Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2005 ở vùng lãnh thổ Palestine, nhà lãnh đạo Fatah ôn hòa hơn Mahmoud Abbas đã giành chiến thắng. Tuy nhiên, một năm sau, Hamas đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội. Có hai định hướng khác nhau: Fatah về cơ bản công nhận Israel và hình dung ra một nhà nước thế tục cho người Palestine; Hamas nhằm mục đích thiết lập một chế độ thần quyền và tiêu diệt Israel. Năm 2007, sự căng thẳng này nổ ra trong “Trận chiến vì Gaza” trong những trận chiến giống như nội chiến, từ đó Hamas nổi lên là người chiến thắng. Kể từ đó nó đã có quyền lực ở Dải Gaza. Kể từ đó, những kẻ khủng bố thường xuyên tấn công lãnh thổ Israel. Hệ thống phòng không Iron Dome của Israel có thể đánh chặn hầu hết các loại tên lửa tự chế của Gaza. Ngày nay có khoảng chín triệu người sống ở Israel, khoảng 20% ​​trong số đó là người Ả Rập cũng như các nhóm thiểu số khác. Phần lớn dân số Do Thái cũng không đồng nhất; một số sống cuộc sống thế tục, những người khác nghiêm túc theo đạo. Về mặt chính trị, đất nước bị chia rẽ: hàng chục nghìn, đôi khi hàng trăm nghìn, sẽ xuống đường trong nhiều tháng vào năm 2023 để phản đối cải cách tư pháp do Thủ tướng Benjamin Netanyahu và các đối tác liên minh cực hữu của ông thúc đẩy. Nhưng sau đó các vụ thảm sát của Hamas đã đẩy đất nước vào cuộc chiến với những kẻ thống trị ở Gaza. Tình hình ở Dải Gaza thế nào? Kể từ khi Hamas cai trị Dải Gaza, Israel đã phong tỏa hoàn toàn dải Gaza. Đất nước này kiểm soát tất cả các tuyến đường bộ và đường biển cũng như khu vực trên không. Chỉ có một cửa khẩu biên giới Rafah tới Ai Cập. Israel cũng kiểm soát việc xuất nhập khẩu hàng hóa; một hệ thống đường hầm được sử dụng để buôn lậu chạy qua khu vực. Khoảng hai triệu dân sống trong những khu vực chật hẹp, một nửa trong số đó dưới 15 tuổi. Nhiều người chưa bao giờ rời khỏi Dải Gaza. Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp cao, với gần 40% dân số sống trong cảnh nghèo đói. Nhu cầu này giúp Hamas dễ dàng chiêu mộ những thanh niên ghét Israel. Bờ Tây là gì? Lãnh thổ thứ hai của Palestine, Bờ Tây, hay còn gọi là Bờ Tây, là một vùng lãnh thổ chắp vá về chính trị và hành chính. 2,5 triệu người Palestine sống ở đây, cũng như ước tính khoảng 700.000 người Do Thái ở khoảng 200 khu định cư. Đất nước được chia thành ba khu vực. Tại Khu A, Chính quyền Palestine dưới sự lãnh đạo của Fatah Abbas có tiếng nói; họ chủ yếu quản lý các thành phố lớn hơn như Ramallah - tổng cộng khoảng 18% diện tích. Ở Khu B (20%), người Palestine nắm quyền quản lý và người Israel nắm quyền quản lý an ninh. Khu C, cho đến nay là phần lớn nhất với 62% diện tích, do Israel kiểm soát. Người Israel và người Palestine sống trong những điều kiện khác nhau ở Bờ Tây. Israel đang xây dựng mạng lưới đường bộ riêng giữa các khu định cư mà người Palestine thường không được phép sử dụng. Ví dụ, ở khu B và C, giấy phép xây dựng được cấp hoặc từ chối bởi Israel. Trên thực tế, có một hệ thống pháp luật khác dành cho người Israel và người Palestine ở Bờ Tây. Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, hệ thống này ngày càng hạn chế các quyền dân sự của người Palestine và có đặc điểm là tùy tiện. Không giống như Dải Gaza, phần lớn Bờ Tây thực sự bị Israel chiếm đóng. Chính sách giải quyết gây căng thẳng Phần lớn trong số 700.000 người Israel ở Bờ Tây sống trong các khu định cư mà Liên hợp quốc xếp vào loại vi phạm luật pháp quốc tế. Nhiều khu định cư trong số đó đã được luật pháp Israel hợp pháp hóa, nhưng ngay cả những khu định cư mà Israel phân loại là bất hợp pháp cũng thường được quân đội Israel bảo vệ. Trái ngược với yêu cầu của Liên Hợp Quốc, chính phủ Netanyahu đang tạo thêm động lực cho nỗ lực giải quyết và đang thúc đẩy xây dựng. Một số người Israel định cư ở Bờ Tây vì lý do ý thức hệ, coi khu vực này là một phần của "Miền đất hứa". Những người khác có được động lực từ trợ cấp của chính phủ. Bạo lực giữa người định cư và người Palestine xảy ra thường xuyên. Các khu định cư đang khiến lãnh thổ Palestine ngày càng bị chia cắt và do đó được coi là trở ngại cho giải pháp hòa bình. Tranh chấp về tình trạng của Jerusalem Xung đột ở Trung Đông cũng xoay quanh các yêu sách đối với thành phố Jerusalem. Nó từng được cho là nằm dưới sự quản lý quốc tế, nhưng vào năm 1948 nó đã bị chia cắt. Israel đã chinh phục phần phía đông Ả Rập của thành phố vào năm 1967 và chiếm đóng khu vực này kể từ đó. Nguồn gốc của ngọn lửa cũng là Núi Đền, nơi linh thiêng đối với người Do Thái và người Hồi giáo. Trong số những thứ khác, đây là nơi có Nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa, một trong những địa điểm quan trọng nhất của đạo Hồi. Ngày nay, người Palestine coi Đông Jerusalem là thủ đô của họ và Israel duy trì một Jerusalem không thể chia cắt dưới chủ quyền của Israel. 600.000 người sống ở Đông Jerusalem, 360.000 người là người Ả Rập và số còn lại là người định cư Do Thái. Điều gì xảy ra với những người tị nạn? Cơ quan cứu trợ Liên hợp quốc UNRWA, chịu trách nhiệm về người Palestine, hiện có khoảng 5,9 triệu người tị nạn trên toàn thế giới. Một số người trong số họ vẫn sống trong các trại tị nạn - ở Jordan, Syria và Lebanon, cũng như ở các vùng lãnh thổ của Palestine. Israel lập luận rằng sau khi thành lập nhà nước, hàng trăm nghìn người Do Thái đã bị trục xuất khỏi các quốc gia Ả Rập và bị Israel tiếp nhận. Nó kêu gọi những người tị nạn Ả Rập được định cư lâu dài ở các nước tiếp nhận Ả Rập hoặc các nước thứ ba. Mặt khác, người Palestine nhất quyết muốn quay trở lại. Giải pháp hai nhà nước có triển vọng gì? Giải pháp hai nhà nước có nghĩa là người Palestine nên có nhà nước riêng cùng với Israel. Nhiều chuyên gia từ lâu đã coi đây là giải pháp hứa hẹn nhất. Điều kiện tiên quyết cơ bản: Người Palestine quay lưng lại với khủng bố và công nhận Israel. Mặt khác, Israel đang rút khỏi các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, dỡ bỏ các khu định cư bất hợp pháp và từ đó công nhận nhà nước Palestine. Các kế hoạch tương ứng đã được thúc đẩy với sự tham gia của cộng đồng quốc tế: Ban đầu, Chính quyền Palestine được coi là một bước trung gian hướng tới việc thành lập một nhà nước. Nó không được thực hiện đầy đủ vì có nhiều ý kiến ​​​​khác nhau về ranh giới chính xác. Ngoài ra, Hamas đặc biệt cam kết tiêu diệt Israel. Nhưng Israel cũng đang ngày càng rời xa giải pháp hòa bình dưới thời chính phủ Netanyahu và thay vào đó đang cố gắng mở rộng quyền kiểm soát đối với Bờ Tây. Hơn nữa, cuộc chiến hiện tại có thể đã khiến triển vọng đạt được hòa bình sớm trở nên xa vời hơn. Nguồn: ntv.de  

1) Bức tranh đấu giá Bác Hồ QTCS 2) Xe ngựa và con ruồi. Để ý cô áo đỏ giơ mũ chụp con ruồi bay trên đầu. Có ông thì dùng que dài đuổi chú ruồi, quấy rầy khó chịu. Lê Bá Vận. Về thời điểm thì Cách mạng mùa Thu 19/8/1945 xẩy ra về mùa thu theo lịch Ta, mùa hè theo lịch Tây. Về ý nghĩa thì CM 19/8 và ngày Quốc khánh 2/9 được suy diễn qua 2 câu chuyện dưới đây: 1-“Bức tranh đấu giá Bác Hồ” và 2- “Xe ngựa và con ruồi”. Loại xe sáu ngựa kéo. ___ I) BỨC TRANH ĐẤU GIÁ BÁC HỒ. Giữa đêm gần sáng ngày 23/8/1945 Việt Minh tiến hành cướp chính quyền tại thị xã Đồng Hới, lặng lẽ, không tốn nửa viên đạn. Dân chúng ngủ yên giấc sáng dậy chẳng hiểu ất giáp, chỉ nghe phong thanh chính quyền cách mạng mới Việt Minh là cộng sản gộc quốc tế và đoán non đoán già cộng sản nghĩa là ‘của chung’ nên có lẽ từ nay không ai được làm ăn riêng, có nhà cửa, ruộng đất, tài sản riêng. Dẹp buôn bán, ngành nghề, giàu nghèo như nhau. [1]. Tuy nhiên trong buổi ban đầu sinh hoạt trong thị xã bề ngoài không thấy có gì thay đổi. Ai ở nhà nấy. Phố xá, chợ búa vẫn mở cửa buôn bán. Cạnh nhà cha mẹ tôi có ông tên Nghĩa, gốc Tàu, chạy mối lặt vặt nay thấy làm việc trong Ủy ban nhân dân. Chủ tịch Ủy ban tên bác Diệm, người trắng trẻo, chủ tiệm bán lẻ thuốc Tây độc nhất, giữa phố. Một người tên Chiếu, còn trẻ, đi thọt chân, mấy năm trước có vào Huế học trường tư thục trung học và là anh của một người bạn, nay thấy làm trưởng công an, đeo súng lục bên hông. Chắc chắn một số người bị anh ta bắt, thủ tiêu song tất cả được thực hiện thầm lặng và thân nhân cũng chẳng dám hở môi. Các người làm việc cũ thì phần đông đi làm việc lại ở nhà thương, nhà dây thép, nhà ga, nhà máy điện, trường học. Chưa cấp sổ hộ khẩu, tạm trú tạm vắng, tem phiếu, chưa đâu có an ninh, tổ trưởng phường, toán dân phòng, chưa nhà nào được gọi đi họp tổ, mít tinh, biểu tình mặc dầu loa phường loan báo nhân dân tự động biểu tình, tụ tập nhiều nơi hoan hô cách mạng thành công. Cũng có một lần loa phường giới thiệu khóa học Mác-Lê tổ chức tại trường tiểu học, đến học không phải ghi tên. Trong lớp ngồi chen chúc có tôi. Buổi học hào hứng là về lịch sử nhân loại từ thời đồ đá đến nay XH và CSCN. Một lần khác lại thông báo đêm liên hoan văn nghệ tại sân trường tiểu học có tổ chức bán đấu giá hình Chủ tịch Hồ Chí Minh (HCM). Đêm đó số người đến xem đông đảo, có mấy ông trong Ủy ban và có mặt các thương gia trong thị xã. Bỏ qua phần văn nghệ, tôi chỉ tường thuật buổi đấu giá kết thúc đêm liên hoan. Năm đó tôi đã là một học sinh trung học đang nghỉ hè và ham vui. Một người bạn tôi tên Quỳ có anh tên Y là một họa sĩ làm việc tại cơ quan Thông tin tuyên truyền. Với sự chỉ bảo của ông anh, tên Quỳ lấy một hình vẽ Bác Hồ, gạch các ô vuông lên hình rồi theo đó   phóng đại lên một tấm bìa lớn giấy trắng. Hình được tô mực xạ và tôi có tham gia mài mực. Một anh thợ mộc đóng giúp một khung hình, đánh véc ni. Một hiệu buôn biếu tấm gương lớn và nơ đỏ. Hình Bác CCRĐ trông tươm tất, có giá trị tinh thần cực lớn song tất nhiên không phải là một tác phẩm nghệ thuật và thực chất trị giá không quá tô phở một đồng bạc. Đêm đã gần khuya và giờ bán đấu giá tranh vẽ Bác QTCS bắt đầu. Người cán bộ phụ trách cuộc bán đấu giá giơ cao khung hình và giải thich đại khái: Đây là bán đấu giá theo lối Mỹ (lúc đó Mỹ chưa phải là Mỹ Ngụy). Mỗi lần trả nâng giá tối thiểu là 5 đồng, không hạn chế tối đa. Tuy nhiên xin nói rõ đấu giá theo lối Mỹ có điểm đặc biệt. Những vị hoặc đoàn thể nào mỗi lần nâng giá phải bỏ tiền ra chi trả cho lần đó. Như vậy được tranh hay không thì tất cả đều có cơ hội đóng góp ủng hộ cuộc đấu giá. Người vinh dự thắng giải chỉ phải trả số tiền nâng giá lần cuối. II) CHUYỆN XE NGỰA VÀ CON RUỒI. Đây là bài thơ nổi tiếng “Le Coche Et La Mouche” của Jean De La Fontaine (1621- 1695), nhà thơ ngụ ngôn ngườì Pháp ở thế kỷ 17. Sơ lược câu chuyện như sau: Trời năng chang chang, như thiêu đốt. Một cỗ xe sáu ngựa kéo, cơ hồ đứng khựng ở đoạn đường cát, dốc đứng. Mọi người đều bước xuống, người khỏe giúp đẩy xe. Một con ruồi từ đâu bay đến vù vù bên tai, thoắt bay thoắt đậu, liếm vòi lên mũi, mặt người, ngựa nhột nhạt khó chịu. Rốt cuộc xe cũng ì ạch leo đến đoạn đường bằng. Ruồi ta thở ra khoan khoái và đòi tiền công đã đốc thúc, chỉ huy tài tình là nhân tố quyết định xe lên được dốc. Bài ngụ ngôn kết thúc với 4 câu thơ: Trong xã hội đôi khi nhìn thấy Một số người chẳng mấy khiêm nhường, Không ngừng tô điểm, khoa trương, Cho mình quan trọng, phi thường đoạt công.   III) Ý NGHĨA CÁC CÂU CHUYỆN. -Trong thời Pháp đô hộ đông đảo các vị anh hùng, nghĩa sĩ nước ta không ngừng khởi nghĩa chống Pháp. Song sự thật não lòng là lâm vòng bế tắc, chẳng ai làm gì được thực dân Pháp. CS có Quốc tế cộng sản (QTCS) trợ giúp cũng bó tay.   Bất đồ Nhật đệ tam nhân, hạ thủ Pháp, đột phá thế cờ, nhưng bại trận, đầu hàng Anh, Mỹ. Đến thời điểm này, ở Việt Nam chỉ còn Việt Nam (VN) với nhau thì Việt Minh chớp thời cơ, trong rừng ùa ra, miệng hô giành độc lập, tay mác lê đốn ngã mấy ông VN nơi thị tứ, yếu đuối, hiền hòa, không cộng. Trong buổi bán đấu giá lối Mỹ hình vẽ Bác Hồ CCRĐ hôm đó, người đoạt giải chỉ trả một số tiền nhỏ. Tổng số tiền thu được gấp bội hàng trăm lần từ sự đóng góp chung. Cũng tương tự cuộc đấu giá đó, tối hậu đảng CS chiến thắng song vị tất đã là kẻ chi trả hoặc chịu tổn thất cao nhất. Chẳng khác luật chơi xổ số, lắm khi mua chỉ một vé số mà trúng lô độc đắc. Lại nhiều khi chẳng có vé trúng. Ấy là trường hợp các cuộc khởi nghĩa nhằm đánh đuổi thực dân Pháp đều thất bại. Việt Minh rút cục giành được chính quyền song đó lại là một chuyện khác. [2]. Hữu nhĩ bất đa, một nhĩ bất thiểu [有你不多, 没你不少]: Vắng mợ thì chợ vẫn đông (nhĩ=you). Kẻ thắng đấu giá cũng như sự kiện Việt Minh thành công, không kẻ này thì kẻ khác. -Trong bài ngụ ngôn, sáu ngựa kéo cỗ xe là rất nhiều ngựa. Xe ngựa thông thường là độc mã hoặc song mã như xe thổ mộ xưa ở Sài Gòn, một ngựa kéo, chở 6, 7 người và hàng hóa. Hiện tại hoàng gia Anh có một cỗ xe 6 ngựa kéo dát vàng dùng trong lễ đăng quang. Ở Hoa Kỳ thế kỷ 18 đã có những xe ngựa tuyến (stagecoach) sáu ngựa kéo băng qua miền Viễn Tây. “Nhất ngôn ký xuất tứ mã nan truy” là một lời thốt ra (cỗ xe) 4 ngựa đuổi không kịp – là xe ngựa bên Tàu. Ruồi ta cho rằng chính nó đẩy xe đi, chỉ mình nó trổ tài thao lược, hăng hái bay tới bay lui như thể vị chỉ huy chiến trận, thôi thúc binh sĩ tiến lên lập chiến công. Lại phàn nàn rằng trong lúc vất vả chẳng có ai ngoài nó một mình xoay sở để kéo đám người, ngựa vượt khó khăn. Cuối cùng, dưới làn roi quất mạnh, sáu con ngựa cũng kéo cỗ xe leo đến đỉnh dốc, vào con đường bằng. Con ruồi thì xăng xái song rõ ràng chẳng giúp ích gì. Bài thơ trên đã sinh ra thành ngữ “Con ruồi xe ngựa” để chỉ những kẻ, khá nhiều trong xã hội, luôn làm ra vẻ quan trọng, lăng xăng can dự vào mọi chuyện và còn tưởng mình cần thiết lắm nhưng là vô tích sự, thậm chí có hại hoặc khó chịu, và tệ nhất là tranh công người khác cho mình. -Phải chăng chú ruồi gợi hình ảnh vị lãnh tụ tự cho đuổi Pháp, thắng Nhật giành độc lập, song tiếm danh vì sờ sờ hất cẳng Pháp là Nhật và tống cổ Nhật là Anh, Mỹ! Thật tình thì HCM thâm tâm chỉ mong được Pháp đoái hoài. Trong bản Tuyên Ngôn Độc lập ngày 2/9 Hồ thổ lộ: “Trước ngày mồng 9 tháng 3, biết bao lần Việt minh đã kêu gọi người Pháp liên minh để chống Nhật...” HCM suy tính Nhật thua, Pháp bảo hộ như cũ và Việt Minh liên minh hợp tác, tất được trọng dụng. Lúc tương lai mù mịt thì “Chim khôn đậu nóc nhà quan”. Mộng công hầu còn đó. Chàng trai Nguyễn Tất Thành (HCM) bỏ nước ra đi đầy hoài bão, vừa đến Pháp thì theo lời cha dặn, khai bớt tuổi, ngày 15/9/1911 gởi đơn lên Tổng thống Pháp và Bộ trưởng Thuộc địa, khẩn thiết xin vào học nội trú trường Thuộc địa tại Paris, Pháp, nơi đào tạo giới quan lại, chức sắc cao cấp cho thuộc địa. “Ai công hầu, ai khanh tướng, trong trần ai, ai dễ biết ai?”. -Thường trực Tổng bộ Việt Minh tại căn cứ Tân Trào từ ngày 9/3/1945 thì tới tấp ra nghị quyết này, chỉ thị nọ đôn đốc rình rập cướp chính quyền, tuy rằng sau cuộc Nam Kỳ khởi nghĩa tháng 12/1940 thất bại, Pháp liên tục truy sát CS lớn bé khiến CS hầu như tan rã. HCM về Pác Bó chỉ chực hờ thời cơ? Thời cơ ấy là nhà Nguyễn đánh mất độc lập, nay vừa thu hồi thì lập tức ào ra cướp giựt.   Trong Ngũ thường (5 đức tính) “Nhân Nghĩa Lễ Trí Tín”, nói chung ‘nhân’ quan trọng nhất, song trong xã hội nói về công việc giao dịch làm ăn thì chữ ‘tín’ đứng hàng đầu. Kẻ lừa dối thì đánh mất tín nhiệm, nói gì cũng chẳng ai tin. Làm chính trị mà lừa dối, tiếm danh thì chỉ chuốc khinh bỉ. Đó là trường hợp con ruồi xe ngựa của Bác vĩ đại CCRĐ đã không ngay thẳng với nhân dân. Cái gì cũng có thể mất, nhưng chữ Tín phải giữ! “Nhân vô tín bất lập - Nghiệp vô tín bất hưng”. [3]. Lê Bá Vận. Chú Thích. [1] Google: “Bài bản Việt Minh cướp chính quyền - 1945”. [2] Google : “Cách Mạng Tháng Tám 1945 - Biến Cố Lịch Sử Vĩ Đại”. “Tuyên Ngôn Độc Lập 2/9 Danh Chính Ngôn Thuận Sự Thành?”. [3] Một thí dụ rất cần giữ chữ ‘Tín’. HP điều 25: Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định.  

Tưởng Năng Tiến Ngày 12 tháng ̣9 năm 2023, qua FB, ông Hà Sĩ Phu (bút danh của tiến sỹ Nguyễn Xuân Tụ) đã gửi đến độc giả và thân hữu “lời chào tạm biệt” nguyên văn như sau: Thưa quý bằng hữu, Sau 2 sự cố (tai nạn giao thông, rồi một lần đột quỵ) ở tuổi 84 tôi đã trở thành người tàn phế, không biết có cơ hội góp một bài viết nữa hay không, mấy dòng ngắn ngủi này đã là hết sức cồ gắng. Anh em Hải ngoại đã gom các điều liên quan và các bài viết trước năm 2021 trong Thư viện Hà Sĩ Phu online (hasiphu chấm com, thường bị tường lửa chặn). Tôi đã lấy toàn bộ Thư viện ấy xuống, và gom lại các bài ngắn trên facebook Hà Sĩ Phu từ 2022, và sẽ tìm cách gửi đến bạn bè như chút kỷ niệm. Ngay từ bài đầu tiên (Dắt tay nhau đi dưới tấm biển chỉ đường của Trí tuệ – 1988) toàn bộ các bài viết của tôi đã bị ngăn cấm, nên việc in ấn không đươc phép, không có điều kiện để biên tập nghiêm chỉnh, nên xin quý bạn đọc hiểu cho những sơ xuất khó tránh khỏi. Thân mến gửi lời chào tạm biệt. Bên dưới “mấy dòng ngắn ngủi” thượng dẫn là phản hồi của hàng ngàn người đọc, với tất cả sự trân quý (và xót xa) khi được biết về tình trạng sức khỏe không mấy khả quan của tác giả. Xin phép ghi lại dăm ba, theo thứ tự alpha: Nguyễn Lâm Cẩn: “Kính chúc bác hồi phục sức khỏe. Những trang viết của bác bạn đọc rất trân trọng.” Nguyễn Văn Cung: “Anh luôn là người mà tôi trân quý.” Lê Đăng Ngô Đồng : “Con không ngờ sẽ vắng bóng của bác. Con chúc bác mau bình phục và mong sẽ còn được đọc bài viết của bác!” Đỗ Việt Khoa: “Thương bác.” Huỳnh Văn Hoa: “Mong anh mạnh khoẻ, an lành.” Phạm Phú Thanh: “Trước đây, nhờ được đọc những bài viết của bác mà tôi đã được sáng mắt ra, đầu óc bớt tăm tối ngu muội…vô cùng cảm ơn bác.” Võ Thiêm: “Kính chúc bác khỏe mạnh, sống an vui trong những ngày tới.” Chau le Van: “Sáng ngời Một Sĩ phu Bắc hà ! Còn nhiều lớp Người tiếp nối anh !” Tôi cũng tin như thế (“nhiều người sẽ tiếp nối anh”) dù chân thật và bất khuất là hai đức tính hiếm hoi của người Việt hiện nay. Đứng thẳng làm người gần như là điều cấm kỵ ở xứ sở này, và những người không gù (hay còn chút liêm sỷ tiết tháo)  đều bị nhà nước hiện hành trù dập hay trấn áp. Cuộc sống gian truân và bất an thường trực của Hà Sĩ Phu chỉ là một tấm gương tiêu biểu. Cuộc tuyệt thực hiện nay của tù nhân lương tâm Lê Trọng Hùng cũng thế. Đây cũng chỉ là một trường hợp điển hình của một người ở thế hệ tiếp nối, nhất quyết “đi dưới tấm biển chỉ đường của trí tuệ” bằng mọi giá, kể cả khi ông đang bị giam cầm. Trang FB của Dự Án 88 (The 88 Project) cho biết: Ông sinh 1979, quê Yên Bái, là một giáo viên dạy sinh, hóa tại Lào Cai. Sau đó, ông chuyển về Hà Nội tiếp tục dạy học tại một ngôi trường cấp 2 và học thêm ngành luật. Năm 2015, ông quyết định thôi việc sau khi lá đơn yêu cầu cải cách giáo dục, đòi hỏi những lợi ích chính đáng cho học sinh của ông bị từ chối. Năm 2017, Lê Trọng Hùng bắt đầu đưa tin với tư cách là một “nhà dân báo” trên Facebook và YouTube, bình luận về các vấn đề chính trị – xã hội và tư vấn cho dân oan cách kiến nghị, khiếu kiện lên các cơ quan có thẩm quyền của nhà nước. Ông tự bỏ tiền túi ra để mua hàng ngàn cuốn Hiến Pháp Việt Nam, tặng cho nhiều người và giảng giải cho họ về những điều quy định trong hiến pháp, pháp luật. Ông là một con người giàu lòng nhân ái, từng nhiều lần hiến máu nhân đạo để cứu người. Trước khi bị bắt, Lê Trọng Hùng đã kịp ghi danh và có Thẻ đăng ký hiến mô, tạng cho “Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia”. Đây không chỉ là một nghĩa cử cao đẹp, mà còn thể hiện suy nghĩ rất tiến bộ trong bối cảnh xã hội Việt Nam còn tồn tại nhiều quan điểm lạc hậu về cái chết, về các hủ tục trong đời sống tâm linh. Lê Trọng Hùng bị bắt ngày 27/3/2021, vài ngày sau khi nộp đơn tự ứng cử và chỉ 2 tháng trước khi cuộc bầu cử được tiến hành. Ngày 31/12/2021, ông bị kết án 5 năm tù giam, 5 năm quản chế bởi một tội danh hết sức mơ hồ “Tuyên truyền chống nhà nước.” Ông Hùng có vợ là bà Đỗ Lê Na, một người khiếm thị và là giáo viên dạy văn tại trường khiếm thị Nguyễn Đình Chiểu. Năm 2015, tờ Công An Nhân Dân (cơ quan ngôn luận của ngành công an) số ra ngày Thứ Năm 29/10 đã có bài báo với tựa đề “Chuyện tình đẹp như cổ tích của cô giáo khiếm thị” để ca ngợi mối tình cảm động của hai người. Trước khi ông Hùng bị bắt, vợ chồng ông cùng hai con sống cuộc sống nghèo khó nhưng đầm ấm trong một căn nhà nhỏ tại Hà Nội. Khi bài viết này đến với bạn đọc, ông Hùng đã bước sang ngày thứ 6 của cuộc tuyệt thực, dự định kéo dài đến ngày 9/11/2023. Ông tuyệt thực để đề nghị tòa án mở lại phiên phúc thẩm; yêu cầu Trại giam số 6 -Thanh Chương, Nghệ An tôn trọng quyền lợi chính đáng của tù nhân; đề nghị các đại biểu Quốc hội vào nhà tù gặp ông với mong muốn thành lập Tòa án Bảo Hiến. Tòa Án Bảo Hiến hay Tòa Án Hiến Pháp lập ra để bảo vệ nguyên tắc của hiến pháp, để kiểm tra, và quyết định xem các điều luật có vi hiến hay không. Nhà đương cuộc Hà Nội, hẳn nhiên, hoàn toàn dị ứng với định chế pháp luật này vì họ biết rõ rằng Điều 4 Hiến Pháp (“khẳng định vai trò độc quyền lãnh đạo của Đảng Cộng sản”) vi hiến một cách thô bạo và trắng trợn. RFA nhận định: “Tòa Bảo Hiến là ước mong của tất cả mọi người, đặc biệt là trong giới luật gia ở Việt Nam. Người ta trông chờ có tòa Bảo Hiến để có thể loại bỏ những bản văn luật pháp vi hiến. Tuy nhiên cho đến nay, đây chỉ là mong ước.” Niềm ước mong này –  xem ra – còn rất xa và mỗi lúc sẽ một thêm xa, nếu đất nước không có những người cương trực (và cương quyết) như Lê Trọng Hùng. Ông không còn gì ngoài mạng sống nhưng đã không ngại dùng đến thứ vũ khí cuối cùng để đòi hỏi công lý cho tất cả, chứ không chỉ riêng mình.  Ngày 24 tháng 9 năm 2023, sau “Chuyến Thăm Chồng Sau 21 Ngày Tuyệt Thực”,  Tử Đinh Hương (bút danh của bà Đỗ Lê Na, người bạn đời của ông Lê Trọng Hùng) đã gửi đến “cô chú, anh chị” những dòng chữ thống thiết như sau – qua FB: Tử Đinh Hương tự hỏi: tình hình này phải chăng không chỉ các đại biểu quốc hội quyết định nhắm mắt làm ngơ, bỏ mặc nguyện vọng và tính mệnh của cử tri mình mà cả hệ thống này đang vô cùng hổ thẹn, đuối lý nên quyết tâm không biết, không nghe thấy gì để khư khư giữ lấy lợi ích của mình? Chỉ đáng thương, đáng tiếc cho một công dân hết lòng vì Tổ quốc đang bị hàm oan, đọa đầy và những đứa trẻ vô tội đang ngày ngày hãi sợ có thể bị mất đi người bố thương yêu! Ps: Thỉnh cầu cô chú, anh chị, ai biết Fb hoặc số điện thoại của bà Lê Thị Nga (chủ nhiệm Ban tư pháp quốc hội), ông Lưu Bình Nhưỡng “”phó trưởng Ban dân nguyện), bà Dương Ngọc Ánh, ông Nguyễn Phi Thường, Nguyễn Ngọc Tuấn (đoàn đại biểu quốc hội Hà Nội) hãy vui lòng gửi link bài viết này đến họ. Đây là nguyện vọng tha thiết của anh Lê Trọng Hùng, cũng là sự cậy nhờ của Tử Đinh Hương…! Tôi thì không tin rằng đây chỉ là “nguyện vọng tha thiết” của riêng ông Lê Trọng Hùng hay bà Đỗ Lê Na. Chả lẽ người Việt không còn ai khác quan tâm đến vận mệnh của quê hương, dân tộc và thân phận của chính họ (cùng con cháu) hay sao? Tưởng Năng Tiến 9/2023  

Huỳnh Thị Tố Nga   Nội dung CTN Võ Văn Thưởng phát biểu về hiện thực xã hội như sự vô cảm, tính vị kỷ, thói hưởng thụ, lòng tham lam, sự giả dối và độc ác, là tham nhũng, tiêu cực, sự tàn phá thiên nhiên, tàn phá văn hóa và đi ngược lại xu thế của thời đại…Trong Hội nghị đại biểu nhà văn lão thành Việt Nam lần thứ nhất tổ chức tại Hải Phòng ngày 30/9 vừa qua, nội dung rất đúng với hiện thực xã hội Việt Nam hiện tại.   Thế nhưng, vấn đề cần đặt ra là nguyên nhân gây ra những tiêu cực như vậy, và trách nhiệm được đặt ra cho thành phần nào? cho những ai?   Tôi không nghĩ lại đặt trách nhiệm cho nhà văn, nhà văn chỉ là một tầng lớp nhỏ của xã hội. Nếu nói đến nguyên nhân, thì chúng ta thấy rõ ràng, tất cả nằm ở cơ chế điều hành của nhà nước. Nó nằm ở chính sách, chương trình giáo dục, ở chính sách kinh tế và chính sách bảo vệ tài nguyên môi trường,...Vậy nên, nhà nước là thành phần quan trọng nhất tạo ra nguyên nhân với các chính sách bất cập này.   Nhà văn, nhà báo, nhà hoạt động chính trị, nhà hoạt động môi trường và các tầng lớp nhân dân đều có quyền và nghĩa vụ nhìn thấy rõ các tiêu cực và phản ánh nó. Nhưng quyền và nghĩa vụ này phải được bảo vệ khi người dân nêu lên chính kiến của họ. Việc nhà cầm quyền Việt Nam đã bắt bớ rất nhiều các nhà hoạt động chính trị bị quy chụp vào tội danh tuyên truyền, chống phá nhà nước, các nhà hoạt động môi trường và những người dân có tiếng nói phản biện bị quy chụp vào tội danh "lợi dụng quyền tự do dân chủ chống phá nhà nước" thì làm sao người dân có thể lên tiếng cho các bất cập xã hội. Khi mà nhà nước CHXHCNVN không nhìn thấy nguyên nhân chính mình gây ra sự suy thoái đất nước, lại không chân thành lắng nghe, không thành tín bảo vệ quyền được nói của nhân dân thì việc ông CTN đã phát biểu chỉ là nói để cho vui, cho có mà thôi.    Trung thực và quả cảm chỉ là GIÁ TRỊ XA VỜI khi chính các bạn đang thực thi một chế độ cầm quyền đi ngược lại với các giá trị này. Trung thực và quả cảm đâu không thấy, chỉ thấy đa số nhà văn, nhà báo làm việc cho đảng chỉ làm đúng chức năng là cái loa tuyên truyền, bưng bô cho chế độ.   Huỳnh Thị Tố Nga Oct 2, 2023

Chu Mộng Long   Sự vụ xảy ra tại Trường THPT Chu Văn Thịnh (Sơn La). Nhân viên bếp ăn cho thuốc độc vào thức ăn để đầu độc hơn 400 học sinh, chỉ vì lý do chồng nguyên là Hiệu trưởng bị điều xuống làm Hiệu phó ở trường khác. Xem ra cái chức Hiệu trưởng có thể đánh đổi hơn 400 tính mạng trẻ em. Khi khẩu hiệu “Giáo dục lấy trẻ em làm trung tâm” tự diễn biến thành “lấy trẻ em làm con tin” thì điều gì cũng có thể diễn ra. Trẻ em không bị trừng phạt về điểm số thì cũng bị hình phạt từ thân xác đến tinh thần như trấn áp, nhục mạ, và cao điểm là đầu độc. Theo báo Thanh niên, Hiệu trưởng bị điều đi nơi khác, làm cho vợ Hiệu trưởng bị mất độc quyền cung cấp thực phẩm mà bà ta đã ra tay đầu độc bọn trẻ. Mất chức là mất tiền, chắc chắn số tiền không nhỏ trong trò đầu cơ mua bán này. Không chừng mấy cái vụ thu tiền quỹ đầu năm đang bị dư luận phản đối buộc nhà trường phải trả lại cho phụ huynh sẽ biến hàng ngàn trẻ em thành nạn nhân. Chẳng phải cô giáo ở Bình Thạnh đã răn đe rằng, phụ huynh hãy vì con em mình, đừng làm phiền cô, để cô yên tâm công tác, trong đó thu tiền như là sự nghiệp vĩ đại của nhà trường sao? Vụ đầu độc hơn 400 học sinh ở Sơn La cảnh báo cho các bậc phụ huynh, rằng muốn con mình “thành người”, tức không chết hoặc không dở sống dở chết, thì hãy im lặng cho nhà giáo móc túi. Kể cả cảnh báo cho cơ quan chức năng đừng động đến cái ghế của Hiệu trưởng, nguy hiểm hơn động đến cái ghế đại ca của thổ phỉ. Sự trả thù của nhà giáo thổ phỉ thì tàn khốc mà kẻ yếu thế là trẻ em thành nạn nhân! Nhớ năm trước, nhân vụ các Hiệu trưởng lộng hành, vừa thu tiền như cướp, vừa trấn áp phụ huynh, học sinh, tôi viết bài khẳng định, nhiều Hiệu trưởng bây giờ cứ như trùm thổ phỉ. Có người bảo tôi nặng lời. Có khi bây giờ họ vẫn bảo tôi nặng lời, vì hơn 400 học sinh ấy chưa chết? ______ Bài liên quan: Công an xác minh vụ nghi đầu độc vào thức ăn tại một trường ở Sơn La (TP). – Tạm giữ nhân viên nhà bếp nghi bỏ độc vào thức ăn của học sinh ở Sơn La (VTC). – Bắt khẩn cấp nghi phạm bỏ thuốc độc vào thức ăn của học sinh tại Sơn La (TN).    

  Henry Quang Vu   Một báo cáo cho biết, một đơn vị biệt kích Ukraine đã bí mật đi qua Biển Đen trên ván trượt phản lực trong một cuộc đột kích táo bạo vào trạm tác chiến điện tử của Nga ở Crimea.   Tờ Times of London đưa tin, một nhóm khoảng 20 binh sĩ thuộc Tiểu đoàn Brotherhood đã thực hiện nhiệm vụ vào Ngày Độc lập của Ukraine, ngày 24/8.   Mỗi chiếc mô tô nước chở hai người nhái Ukraine và đi 125 dặm qua biển để đến bán đảo.   Borghese, chỉ huy tiểu đoàn, người điều phối nhiệm vụ trong ngày, nói với The Times: “Mục tiêu đầu tiên của chúng tôi là một trạm tác chiến điện tử mạnh đến mức thậm chí cả la bàn cũng không thể hoạt động trong phạm vi 20 dặm từ bờ biển”.   Trạm tác chiến điện tử đã ngăn chặn các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và theo dõi tên lửa Storm Shadow của Anh.   Levan, chỉ huy thứ hai của trung đoàn lực lượng đặc biệt tinh nhuệ thuộc nhóm Timur, nói với The Times rằng anh đã dành hai tuần để thực hành hành trình trên một chiếc mô tô nước trước nhiệm vụ của họ.   Trong khi đơn vị tiếp cận bán đảo, 5 tàu hỗ trợ của Ukraine đã bắn vào các vị trí của Nga như một chiến thuật đánh lạc hướng, theo The Times.   Borghese nói với The Times rằng kế hoạch ban đầu là đặt chất nổ tại địa điểm trước khi rời đi, nhưng những người lính đã bị phát hiện và phải dùng đến kế hoạch dự phòng, thay vào đó tấn công nó bằng vũ khí chống tăng và lựu đạn phóng tên lửa.   Lính biệt kích cần phải là “tay bơi chiến đấu” với “niềm tin vào Chúa”   The Times đưa tin, nhóm Timur cũng được giám đốc cơ quan tình báo Ukraine Kyrylo Budanov giao nhiệm vụ treo cờ Ukraine trên bán đảo lần đầu tiên sau gần một thập kỷ.   Vào thời điểm đó, cơ quan tình báo GUR của Ukraine cho biết một nhiệm vụ đã được thực hiện thành công bao gồm việc phá hủy thiết bị của đối phương và nói rằng "quốc kỳ lại tung bay ở Crimea của Ukraine."   Sau cuộc tấn công, lực lượng Nga đã truy đuổi binh lính Ukraine bằng máy bay chiến đấu và tàu tuần tra Raptor, khiến một cuộc sơ tán nhanh chóng và kịch tính.   Levan nói: “Đó là một trận chiến kéo dài vài giờ của tất cả các hệ thống phòng thủ và hàng không hiện đại này”.   Tên của đơn vị đề cập đến một khía cạnh tôn giáo trong sứ mệnh của nó. The Times cho biết các áp phích tuyển dụng của họ thu hút những "vận động viên bơi lội chiến đấu" với "niềm tin vào Chúa". Nhắm mục tiêu Crimea   Trong những tuần gần đây, Ukraine đã tăng cường các cuộc tấn công vào bán đảo Crimea, tấn công nhiều căn cứ khác nhau của Hạm đội Biển Đen của Nga.   Levan tuyên bố rằng nhiệm vụ của nhóm anh là chất xúc tác cho các cuộc tấn công sau.   "Tôi tự hào về các chàng trai của mình, lòng dũng cảm của các chiến binh và sự rèn luyện thể chất đáng kinh ngạc của họ. Bạn có thể thấy rằng sau khi chúng tôi đặt chân lên bán đảo, rất nhiều điều thú vị bắt đầu xảy ra ở đó. Tôi có thể nói với bạn rằng nhiệm vụ này đã khơi dậy tất cả." về điều này. Nó có tác dụng khiến kẻ thù dễ bị tổn thương hơn", Levan nói.   Bây giờ chúng tôi có phương tiện để lập kế hoạch và thực hiện các hoạt động lớn hơn nữa. Còn rất nhiều điều nữa sẽ đến."

  Thầy giáo Thái Hạo   Tôi thường thấy đa số mọi người hướng cái nhìn phê phán vào những chuyện như sách giáo khoa, chương trình giáo dục, thậm chí là những thứ li ti hơn như từng bài văn bài toán trong sách giáo khoa và coi đó như nguyên nhân bao trùm gây ra tình trạng vỡ trận nhức nhối hiện nay của giáo dục nước nhà. Tôi không nghĩ thế.   Chúng ta hãy hình dung rằng, với một nhà trường mà từ ban giám hiệu đến giáo viên đều chăm chăm kiếm tiền bằng cách nghĩ ra đủ các chiêu trò mánh khóe để tận thu của học trò, bày ra các “môn học” bát nháo nhằm móc túi phụ huynh, thì chương trình nào, sách giáo khoa gì có thể dạy cho con người ta nên người?   Với cái mảnh đất đất đầy cỏ dại gai góc và sâu trùng như thế, thử hỏi nếu mang sách của Mỹ, của Nhật, của Pháp, của Sing về mà đặt vào đấy thì nó sẽ ra cái kết quả giáo dục gì? Không một chương trình giáo dục nào, dù tiến bộ nhất thế giới, khi đưa vào cái hệ thống đã bị hư hỏng trầm trọng như thế, lại có thể thay đổi được nền tảng của giáo dục.   Chúng ta phê phán các nhà trường lạm thu, ừ đúng. Nhưng không phải chỉ có thể, nếu đọc các văn bản hướng dẫn thu chi dành cho ngành giáo dục địa phương do ủy ban huyện tỉnh ban hành, thì ta sẽ thấy chính họ bật đèn xanh cho các trường thu trái quy định. Đơn giản như tiền trông giữ xe của học sinh, rõ ràng văn bản của Bộ Giáo dục cấm thu, nhưng mặc, Ủy ban vẫn “hướng dẫn” thu. Rất nhiều khoản khác như tiền sửa chửa, mua sắm cơ sở vật chất cũng cùng chung một lối hành xử như thế. Nếu có khoản nào không trong “hướng dẫn” của huyện tỉnh mà nhà trường vẫn thu thì huyện tỉnh làm lơ.   Rõ ràng, đây không phải là vấn nạn do một mình nhà trường gây ra, mà là đá quả bóng trách nhiệm. Việc xây dựng cơ sở vật chất và trả công cho nhân viên, giáo viên phải là trách nhiệm của Nhà Nước được thực hiện bằng cách lấy tiền ngân sách do dân đóng thuế ra để chi; nhưng không, họ chỉ làm một phần, phần còn lại bật đèn xanh và thậm chí phó mặc cho nhà trường tự xoay xở. Thế là nhân cơ hội được “cho phép” này, các nhà trường vừa thu để phục vụ cho công tác giảng dạy, vừa tranh thủ kiếm tí. Nó tạo ra một tình trạng bát nháo, bầy hầy, phá vỡ hết các giá trị cơ bản phải có của một môi trường giáo dục, làm băng hoại quan hệ thầy trò, bứt tung tình cảm với phụ huynh, tạo ra một thế đối lập, kình địch với nhau.   Rồi dạy thêm. Việc thiếu nghiêm trọng sự quản lý là một phần, phần còn lại là vừa ra lệnh cho các nhà trường phải hợp tác, vừa “cấp phép” cho các trung tâm tràn vào nhà trường. Cứ thế, chương trình giáo dục bị cắt xén, bóp méo và hủy hoại. Chung quy, vấn là câu chuyện tiền. Trong một “thương vụ bạc tỉ” như thế, mỗi người đều có phần, thế là trên cho phép dưới, dưới chia cho trên; trong đón tiếp ngoài, ngoài cắt phế cho trong, cộng sinh trên thân thể học trò và ký sinh vào nền giáo dục.   Xin hỏi, chương trình nào, sách giáo khoa gì có thể dạy con người ta nên người trong một môi trường như thế?   Tôi tin rằng, chỉ cần làm sạch cỏ, nhỏ bỏ hết gai góc, diệt hết sâu trùng, thiết lập lại kỷ cương và xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh, trong sáng, tử tế thì sách gì cũng chẳng còn quan trọng nữa. Thậm chí ở đó học sinh chỉ cần chơi với nhau thôi cũng thành người. Còn với tình trạng bây giờ, 210 nghìn tỉ chứ 210 triệu tỉ cũng sẽ không có kết quả, thậm chí còn khiến mức độ tranh giành trở nên khốc liệt hơn.   Dứt khoát phải làm một cuộc tổng vệ sinh. Việc trước mắt và đầu đầu tiên là ngăn chặn nạn thu tiền như trấn lột trong các nhà trường và cấm hẳn tình trạng dạy thêm bát nháo hiện nay. Tiếp đó là thiết lập lại trách nhiệm của mỗi bên: nhà nước lo tiền, nhà trường lo dạy, nhà dân lo làm ăn đóng thuế. Nếu còn lẫn lộn, để nhà trường phải lăn ra kiếm tiền thì không một nền giáo dục tử tế nào sẽ được khai sinh.   Thái Hạo  

Mạc Van Trang Gần đây thấy có đôi điều lướng vướng, xin được bộc bạch để cùng nhau cảm thông. KHEN - CHÊ = CÔNG - TỘI? Gần đây viên An ninh quen biết lại gặp, bảo: Bác viết nêu nhiều hiện tượng xã hội, cũng đúng sự thật thôi, nhưng toàn CHÊ các hiện tượng tiêu cực, xã hội nào chẳng có; còn bao nhiêu cái tốt sao bác không KHEN? Bác viết tiêu cực nhiều quá, không có lợi, gây hiểu lầm là bác bất mãn chế độ ... Mà nhiều khi bác viết chỉ một “tút” ngắn mà có hàng trăm bình luận tiêu cực, đưa ra các ý kiến trái chiều, thậm chí phê phán cực đoan, chửi rủa cả chính quyền, gây tâm lý xã hội rất bất lợi…rồi lại bị cho là “kích động”, “chống phá”... Mình bảo, anh biết đấy, nhà nước có hàng trăm kênh truyền hình, bao nhiêu kênh phát thanh từ trung ương, tỉnh, thành, huyện đến loa phường, loa xóm và mấy trăm tờ báo, suốt ngày khen inh tai, nhức óc, loá mắt rồi còn cần gì khen thêm nữa! Lại còn “lực lượng 47 hơn 10 ngàn chiến sĩ vừa hồng vừa chuyên tác chiến 24/24 trên không gian mạng”, rồi hàng triệu dư luận viên và “cộng tác viên” các cấp, từ trung ương đến tỉnh, huyện, xã/phường - những người “chỉ biết còn Đảng còn mình”. Ngần ấy lực lượng KHEN suốt ngày đêm chưa đủ sao? Chưa sướng phát cuồng hay sao? Anh có biết khi đứa trẻ được khen ngợi, cưng chiều quá mức lâu dần sẽ mắc “Hội chứng con cưng”, trở thành “ông tướng”, “vua con” rồi sinh ra hỗn láo, ngang tàng, quậy phá, bất chấp luân thường đạo lý, rồi thành căn bệnh trầm kha, khó trở nên người trưởng thành tử tế… Mà lực lượng công an các anh phải tự răn mình, cẩn thận đấy, kẻo được Đảng quá cưng chiều, Dân khiếp sợ, các quan chức bị các anh “nắm thóp” cả, càng nể sợ, rồi các anh dễ thành các “ông tướng, kiêu binh” là nguy khốn đó. Càng có oai quyền bao nhiêu càng dễ tha hoá bấy nhiêu. Thi đua, khen thưởng cho lắm vào rồi cả xã hội mắc “Bệnh thành tích”, có tí thành tích là cuồng dại, cả xã hội như lên đồng, bị chê một tí thì nhảy xổ ra chửi đánh người ta. Một xã hội như vậy là hư hỏng, u mê, mãi không trưởng thành được. Có nhớ hơn 2.000 năm trước, Tuân Tử từng nói: "Người chê ta mà chê phải là THẦY của ta, người khen ta mà khen phải là BẠN ta, những kẻ vuốt ve, nịnh bợ ta chính là KẺ THÙ của ta vậy". Tôi CHÊ có phải không? Hơn nữa hàng trăm bình luận rất quý, giúp cho “Ý Đảng” biết “Lòng Dân” mà liệu. Vì Đảng là “Thuyền” còn Dân là “Nước” đó. Vậy CHÊ phải là có CÔNG sao lại coi là TỘI? Những kẻ ngăn chặn, khủng bố người phản biện mới có TỘI với dân tộc này, mới chính là PHẢN ĐỘNG! Tôi biết Ban tuyên giáo có hẳn một Viện điều tra dư luận, việc gì phải làm Phiếu hỏi cho mất công, tốn tiền. Cứ chịu khó đọc mạng xã hội rồi phân tích, tổng hợp lại là biết tâm trạng xã hội như thế nào Khi nào nhận thức được CHÊ PHẢI là THầy ta, là có CÔNG thì lúc đó Nhà nước tiến bộ, xã hội văn minh. NGỤY BIỆN “TIÊU CHUẨN KÉP” Hôm trước mình phê bình chuyện “toàn hệ thống chính trị đồng loạt ra quân” để thực hiện Nghị quyết Quốc hội về “đấu giá biển xe đẹp” rùm beng trên các phương tiện truyền thông; coi đó như là một trong những biểu hiện của thói “sĩ diện hão” vốn đang phát huy lên tầm cao mới ở xã hội ta hiện nay. Cái xe 6 tỷ và hãnh diện với cái biển số đẹp 32 tỷ đồng? Thế là liền bị một số người mắng mỏ, già chả biết gì thì im đi, ngu đừng có nói bừa. Bên Sing, bên Qatar cũng đấu giá biển đẹp, nhiều nước cho cá nhân chọn biển mình thích… Hôm qua thì nêu thắc mắc: tại sao lại định danh biển số xe máy, xe ô tô theo chủ cho đến chết, chứ không theo xe? Thế là cũng mấy người vào bảo, ông chả biết gì, bên Úc cũng vậy, bên Mỹ thế kia … Không biết đừng có nói càn! Dạo trước mình đem cái Sổ tiết kiệm của người vợ đã mất ra Ngân hàng rút tiền, có đủ Chứng minh ND, Đăng ký kết hôn, Hộ khẩu, nhưng Ngân hàng không cho rút. Yêu cầu các con ở nước ngoài phải làm giấy từ bỏ quyền lợi trong Sổ tiết kiệm và lấy Giấy chứng nhận, bố mẹ của vợ tôi đã chết… Tôi được giải thích rằng, nay áp dụng Luật thừa kế như bên Tây, cái này bên người ta đã áp dụng hàng trăm năm rồi, bác không biết à? Tôi chịu mất mấy chục triệu, chứ không đủ sức chạy các giấy tờ quá phức tạp. Tôi bảo áp dụng đúng Luật thừa kế như Tây cũng tốt, nhưng Dân ta chưa quen, chưa làm Di chúc quen nên hàng vạn người chết đột ngột trong dịch covid- 19 nay xử lý tài sản cho người còn sống thế nào sẽ vô cùng phức tạp đó. Đáng lẽ Dân ta chưa quen Luật thừa kế như Tây thì ta có những bước quá độ cho Dân quen dần có được không? - Không! Luật là Luật, không có ngoại lệ… Tất cả những viện dẫn, chứng minh bảo vệ quan điểm như ba trường hợp tôi nêu trên, đều là ngụy biện, áp đặt “Tiêu chuẩn kép”. Cái gì có lợi cho mình thì bảo bên Tây, nước văn minh, người ta áp dụng lâu rồi. Mình thấy đúng, thấy hay thì áp dụng. Ngu không biết, kêu gì? Thế sao kêu gọi thực hiện đa đảng, Tam quyền phân lập, Xã hội dân sự, Luật tư hữu đất đai, Tự do ứng cử, bầu cử; Tự do ngôn luận, Tự do lập hội, Tự do biểu tình theo luật, tôn trọng Nhân quyền … như bên Tây thì lại là “bất hảo”, là “suy thoái”, “phản động”? Chịu. Người của chế độ này chỉ biết nói lấy được. Chỉ biết phải một mình quen rồi! Cho nên ra thế giới cứ như những thằng khùng, con hâm! TÓM LẠI, toàn dân ta, từ quan đến Dân đều phải thoát ra khỏi lối mòn tư duy, vứt bỏ những định kiến sai lầm chất đầy trong tiềm thức, để có cách nhìn mới, cách nghĩ mới, để có thể nhìn đúng bản chất sự vật và nói đúng sự thật một cách chân thành, khiêm tốn thì xã hội mới văn minh được. Nhưng trước hết lại phải giải thoát khỏi cái NGÃ TƯỚNG KIÊU NGẠO CỘNG SẢN lỗi thời đi đã, trở thành con người thiện lành, khiêm tốn, chân thật mới có khả năng tu dưỡng kết quả. MVT

Xuân Sơn Võ   Việc Việt Nam và Mỹ nâng cấp quan hệ lên hàng Đối tác chiến lược toàn diện được đa số người dân Việt Nam vui mừng tiếp nhận, như một tin tốt. Chúng ta hi vọng, nhờ vào việc nâng cấp mối quan hệ này mà chúng ta sẽ được hưởng lợi. Trên thực tế thì gần 30 năm qua, từ khi bình thường hóa quan hệ với Mỹ, chúng ta đã được hưởng lợi nhiều. Kinh tế đi lên, chúng ta cũng được tiếp xúc với internet, mạng xã hội, với khoa học công nghệ đỉnh cao, đưa được nhiều tiến bộ khoa học kĩ thuật, đặc biệt là trong ngành y, về nước, phục vụ cuộc sống của đông đảo người dân. Song song với những lợi lộc có được nhờ bình thường hóa quan hệ với Mỹ, chúng ta lại có những bất lợi, khi chỉ chú ý đến kinh tế mà không phát triển dân chủ, làm cho tham nhũng ngày một lớn, không có cơ chế kiểm soát đạo đức của những người nắm quyền lực, dẫn đến những vụ tham nhũng cực kì bẩn thỉu, vô lương và độc ác trong mùa dịch vừa qua, như "Việt Á", như "giải cứu"... Có nhiều chuyện đằng sau việc nâng cấp quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ, nhưng gần như ai cũng thấy, Mỹ đã quá cần Việt Nam trong cuộc chiến chống Trung Quốc của họ, mà bỏ qua những yêu cầu tiên quyết như đã từng có trước đây. Vì vậy, mặc dù việc nâng cấp quan hệ lên tầm Đối tác Chiến lược Toàn diện giữa Việt Nam và Mỹ là mong ước của nhiều người, nhưng nó lại diễn ra không theo hướng như lịch sử đã từng có. Bên cạnh những thuận lợi mà Việt Nam có được sau khi nâng cấp quan hệ với Mỹ, như phát triển công nghiệp bán dẫn, một ngành công nghiệp vừa là mũi nhọn, vừa là một trong các công nghệ chiếm lĩnh tương lai, thì Việt Nam sẽ nhận được nhiều khó khăn từ Trung Quốc và Nga, 2 nước cũng có quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với Việt Nam. Ngay lập tức trước mắt, Trung Quốc đã chơi bài bẩn, quấy rối việc nhập hàng nông sản của Việt Nam. Sắp tới đây, Nga cũng có thể gây khó khăn cho việc bảo trì kho vũ khí mà Việt Nam mua của họ. Với Mỹ, nếu Việt Nam chơi trò phớt lờ nhân quyền như Trung Quốc, thì liệu Việt Nam có thành công như Trung Quốc không? Khả năng cao là không. Tầm của các lãnh đạo Việt Nam còn xa lắm mới so được với dàn lãnh đạo của Trung Quốc. Ngay cả việc tận dụng cơ hội để phát triển công nghiệp bán dẫn dưới sự giúp sức của Mỹ, thì cũng vẫn đang là dấu hỏi lớn đối với Việt Nam. Sự thiếu dân chủ kéo dài đã dẫn đến việc Việt Nam có một bộ máy không hiệu quả trong làm ăn kinh tế, phát triển khoa học, mà lại rất giỏi trong việc đục khoét, ăn chặn, trộm cắp... Để tiếp thu được những tinh túy công nghệ khi được Mỹ bật đèn xanh, sự lưu manh chính trị không thể đủ, bắt buộc phải có những nhà kĩ trị, và chuyên gia thực thụ. Muốn vậy, bắt buộc phải có dân chủ, phải có sự phản biện, có tự do ngôn luận… Để ngăn cản sự bành trướng của Trung Quốc, nước Mỹ có thể bắt tay với nhiều nước, xây dựng tuyến phòng thủ chống Trung Quốc. Nhưng khi họ thực hiện được rồi, hoặc lá bài không hiệu quả, họ cũng sẵn sàng bỏ rơi. Nam Việt Nam từng là đồng minh với Mỹ. Nhưng khi ngay cả đồng minh mà chỉ mang lại rắc rối, thì họ sẽ sẵn sàng buông tay. Hoặc, nếu họ đạt được một thỏa thuận nào với Trung Quốc, thì con bài Việt Nam sẽ không còn giá trị. Cho dù mối quan hệ Việt – Mỹ có được nâng cấp lên tầm Đối tác Chiến lược Toàn diện, mà Việt Nam không chịu vận động, không có những cải cách về dân chủ, nhân quyền, thì sẽ khó mà có thể trở thành người chơi cờ, như vị thế mà nếu giỏi giang, Việt Nam sẽ đạt được, mà sẽ chỉ mãi là một quân cờ cho người khác chơi. Không liên quan, nhưng những bông hồng trong hình có tên là All American Magic, với những màu sắc khác nhau ở những thời điểm và điều kiện khí hậu khác nhau./.  

Đặng Đình Mạnh Án oan không phải là câu chuyện cá biệt của Việt Nam. Ngay tại Mỹ, một trong những quốc gia có nền tư pháp độc lập, mạnh mẽ và hữu hiệu, chỉ cần đặt từ khóa “án oan” vào ô tìm kiếm trên Google đã có thể cho ra ngay không ít kết quả. Thậm chí có cả những vụ án oan mà trong đó người vô tội đã bị thi hành án tử hình trước khi được minh oan. Nhưng ít nhất nền tư pháp Mỹ còn có “cơ chế” để minh oan và sự đền bù là xứng đáng. Tư pháp Việt Nam chưa làm được điều đó. Thậm chí, khi đề cập đến vụ án Nguyễn Văn Chưởng, cựu Chánh án Tòa án Dân dân Tối cao, ông Nguyễn Văn Hiện, khi giữ chức vụ Trưởng ban Tư pháp Quốc hội, đã phát biểu như sau: “Vụ tử tù Nguyễn Văn Chưởng hết đường kháng nghị”?! Theo đó, mặc nhiên thừa nhận nền tư pháp Việt Nam đã “cạn” “cơ chế” minh oan… VAI TRÒ CHỦ TỊCH NƯỚC ĐỐI VỚI HÌNH PHẠT TỬ HÌNH Thượng tuần Tháng Tám 2023, tin tức thi hành án tử hình đối với Nguyễn Văn Chưởng lan ra trên mạng xã hội đã gây nên sự quan tâm sâu sắc của công chúng, vì lẽ, trước đó, chính truyền thông chính thống trong nước từng rất nhiều lần đưa tin về khả năng oan sai đối với Nguyễn Văn Chưởng. Ngay khi ấy, theo gương ký giả Nguyễn Đức, rất nhiều người đã nhắn tin trực tiếp đến số điện thoại di động được cho là của ông Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng để đề nghị ông cho hoãn thi hành án tử hình Nguyễn Văn Chưởng. Hầu như, chỉ có ký giả Nguyễn Đức và một vài người nhắn tin được hồi âm rằng ông Chủ tịch nước đã nhận tin nhắn. Còn lại các tin nhắn khác đều rơi vào im lặng cho đến tận những ngày cuối Tháng Tám 2023 này. Một sự im lặng đáng sợ cho đến ngày 30 Tháng Tám 2023, truyền thông trong nước đưa tin Chủ tịch nước vừa ban hành quyết định ân xá cho 11 bị án. Từ án tử hình, họ được ân giảm thành án chung thân. Nhiều người chia sẻ thông tin này vội bày tỏ sự thất vọng vì danh sách 11 người được ân xá không có danh tính Nguyễn Văn Chưởng và Hồ Duy Hải. Thật ra, về phương diện pháp lý, Chủ tịch nước chỉ ban hành quyết định ân xá đối với những trường hợp có đơn xin ân xá mà thôi. Người bị tuyên án tử hình có thể làm đơn xin ân giảm hình phạt tử hình chuyển thành chung thân. Trong trường hợp này, Chủ tịch nước mới có thể ban hành quyết định ân xá. Nhưng trường hợp Nguyễn Văn Chưởng (hay Hồ Duy Hải) thì khác biệt. Chung cuộc thì cả hai đều không nhận tội và kêu oan. Nếu xin ân xá thì chẳng khác nào mặc nhiên thừa nhận mình có tội và xin ân giảm mức hình phạt?! Do đó, về phương diện pháp lý, cả hai trường hợp này, Nguyễn Văn Chưởng (hay Hồ Duy Hải) đều không thuộc thẩm quyền ân xá hình phạt của Chủ tịch nước. Việc ký giả Nguyễn Đức và cả tôi đều từng nhắc đến Chủ tịch nước trong việc có thể “cứu” Nguyễn Văn Chưởng là không phải căn cứ vào những quy định của pháp luật, mà căn cứ vào tiền lệ và vai trò cũng như vị thế quyền lực chính trị của ông ấy. Thật vậy, điều này hoàn toàn khả thi và từng có tiền lệ. Người tạo ra tiền lệ ấy là nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trong trường hợp vụ án Hồ Duy Hải. Để “cứu” Hồ Duy Hải thoát chết một ngày ngay trước khi bản án tử hình được thi hành, ông Trương Tấn Sang đã sử dụng vai trò, vị thế quyền lực chính trị của mình để “ra lệnh” hoãn thi hành án, chứ ông ấy không làm theo bất kỳ quy định pháp luật nào cả. Nhưng tiếc rằng ông ấy chỉ “cứu” Hồ Duy Hải với mức độ thoát chết lúc ấy mà thôi. Ông ấy đã không làm gì thêm để có thể trả tự do cho Hồ Duy Hải trở về với cuộc sống bình thường. Do vậy, khi công chúng gởi tin nhắn đến điện thoại di động của ông Võ Văn Thưởng, thì chúng ta phải hiểu đó là động thái mong ông ấy sử dụng vai trò, vị thế quyền lực của chủ tịch nước để cứu một người tù oan khiên, như người tiền nhiệm của ông ấy, chứ không phải căn cứ theo quy định pháp luật. Và đó cũng là cách mà luật pháp Việt Nam đang vận hành và cũng là cách mà số phận con người trong xứ sở này được định đoạt! NGUYỄN VĂN CHƯỞNG OAN NHƯ THẾ NÀO? Oan có thể hiểu theo nhiều nội dung. Oan về tội danh, hoặc oan về hình phạt. Oan về tội danh là trường hợp truy tố oan một người vô tội. Rằng có tội ác đã xảy ra nhưng kẻ thủ ác lẽ ra phải chịu trách nhiệm thì đã cao chạy xa bay sống nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. Trong khi đó, người bị truy tố, bị bắt giam, bị xét xử, bị chịu hình phạt… không phải là kẻ thủ ác, không liên quan gì đến tội ác đã xảy ra cả; Hoặc oan về hình phạt. Đó là trường hợp truy tố một người đúng tội, nhưng hình phạt tuyên xử không đúng. Rằng người bị truy tố có tham gia vào tội ác, nhưng mức độ phạm tội, vai trò, hành vi… không nặng nề, không tương xứng với mức độ hình phạt tuyên án. Thế thì Nguyễn Văn Chưởng rơi vào trường hợp nào? Gần đây nhất, đồng nghiệp của chúng tôi đã về đến tận tỉnh Hải Dương, nơi Nguyễn Văn Chưởng được cho là có mặt vào buổi tối xảy ra vụ án mạng chết người mà vụ án mạng lại xảy ra trên địa bàn tỉnh Hải Phòng. Tại Hải Dương, ít nhất 10 người sẵn sàng làm nhân chứng về việc có thấy, có tiếp xúc với Nguyễn Văn Chưởng. Họ nhớ Chưởng vì liên quan đến một sự kiện gì đó tại địa phương, hoặc sự kiện có mốc thời điểm được ghi nhận lại trong quá trình nhìn thấy, tiếp xúc với Chưởng. Như: – Chưởng ăn mít tại tư gia của một phụ nữ tên Nhiễu và bị trêu ghẹo; – Chưởng đến tư gia một người đàn ông khác tên Tuất. Khi đến, Chưởng được mời ăn dưa hấu; – Chưởng ra chơi tại sân thiếu nhi (đối diện tư gia ông Tuất), có trêu đùa trẻ con và bị anh Chung là người địa phương nhắc nhở; – Chưởng ra đường gặp người tên Mến và được Mến mời về nhà chơi… Tất cả cho thấy Nguyễn Văn Chưởng có bằng chứng ngoại phạm một cách vững chắc vào đêm xảy ra án mạng. Hơn nữa, sự ngoại phạm của Nguyễn Văn Chưởng còn cho thấy Chưởng ở cách nơi xảy ra án mạng đến hơn 30km. Cơ quan cảnh sát điều tra tỉnh Hải Phòng có dấu hiệu làm sai lệch hồ sơ; chẳng hạn bắt giữ, khởi tố, xét xử và tuyên hình phạt tù giam em trai của Nguyễn Văn Chưởng là Nguyễn Trọng Đoàn, khi Đoàn khai về chứng cứ ngoại phạm của Chưởng. Song song đó, cơ quan điều tra còn buộc các nhân chứng khác thay đổi hàng loạt lời khai để phủ nhận tình trạng ngoại phạm của Chưởng. Như thế, vụ án tuyên xử tử hình Nguyễn Văn Chưởng là một vụ án oan điển hình với mức độ nghiêm trọng. Trong trường hợp các cơ quan tư pháp từ chối minh oan cho Nguyễn Văn Chưởng thì công chúng cần phải phản ứng bằng cách lên tiếng trên mọi diễn đàn xã hội, kể cả nhắn tin cho ông Chủ tịch nước, đều là những việc làm hết sức chính đáng và cần thiết. CÔNG CHÚNG CÓ THỂ LÀM GÌ? Việc xã hội lên tiếng rầm rộ trong 5, 10 ngày rồi im bặt rất có thể đã khiến các cơ quan tư pháp ở Hải Phòng nghĩ rằng công chúng không còn quan tâm đến vụ án Nguyễn Văn Chưởng nữa. Khi ấy, rất có thể bản án tử hình sẽ bị các cơ quan tư pháp lặng lẽ mang ra thi hành. Cho nên, nếu muốn cứu Nguyễn Văn Chưởng, Hồ Duy Hải hoặc những tử tù oan khiên khác, công chúng cần thiết phải duy trì sự lên tiếng thường xuyên, mạnh mẽ, rộng khắp về các vụ án oan, về Nguyễn Văn Chưởng hoặc Hồ Duy Hải. Điều đó sẽ gởi đi một thông điệp không gì rõ ràng hơn: Tử hình Nguyễn Văn Chưởng, tử hình Hồ Duy Hải sẽ không khác gì là bản án tử hình đối với chế độ. Vì trái với nguyện vọng của công chúng thì chế độ nào có thể tồn tại? Washington DC, những ngày đầy ân sủng thương nhớ quê hương  

Ảnh; Huỳnh Thị Tố Nga Huỳnh Thị Tố Nga Tôi sinh ra trong một gia đình, bên nội bình thường, bên ngoại là thành phần trí thức. Bởi vì gia đình có hoàn cảnh đặc biệt, cũng như nhiều gia đình miền Nam thời kỳ 1945 trở đi, bên ngoại tôi, trong gia đình đã xuất hiện hai dòng tư tưởng: VNCH và cs.   Ông ngoại tôi, là con trai một của một gia đình được xem là "địa chủ", rất hiền lương, nổi tiếng ở Gò Vấp, Sài Gòn. Ông ngoại là một y sĩ, hấp thụ hoàn toàn nền giáo dục và tư tưởng VNCH. Bà ngoại tôi, một người phụ nữ xuất thân từ vùng đất Biên Hòa, Đồng Nai, bà ngoại là người có tư tưởng theo Việt Minh từ thời kỳ Pháp đô hộ nước ta. Tôi không biết làm thế nào ông bà ngoại tôi gặp nhau và thành vợ chồng, ông bà ngoại tôi có ba người con chung là cậu Năm, mẹ tôi, và cậu Út. (Ngoài ra, bà ngoại tôi có ba người con riêng với người chồng trước, là dì Hai, cậu Ba, và dì Tư). Chồng trước của bà ngoại là một người hoạt động cách mạng rất mạnh mẽ trong thời Pháp, sau này trở thành một tên tuổi nổi tiếng. Ông mất trong những năm 1940s.   Từ khi tôi lớn lên, tôi đã biết được ông bà ngoại tôi không có hạnh phúc trong đời sống vợ chồng. Bà ngoại tôi là người có tư tưởng cực đoan, thiên về cs, ông ngoại là người rất hiền hậu, hầu như chỉ biết đi khám bệnh, chích thuốc từ thiện cho người dân ở trong làng. Thời gian đó, ông bà ngoại hay ở với mẹ tôi ở Đồng Nai, nhưng nhà ông bà ngoại và mấy dì ở Sài Gòn). Bà ngoại tôi làm nữ hộ sinh, và mở nhà bảo sanh ở Sài Gòn, thời đó, nhà bảo sanh Người Mẹ Hiền của ngoại hầu như người dân Sài Gòn nào cũng biết đến trong thập niên 1950 đến trước 1975.   Trong những người con của ngoại, lại tiếp tục chia ra hai dòng tư tưởng, cậu Ba và cậu Út tôi, theo VNCH, dì Hai và dì Tư, theo cs. Cậu Năm và mẹ tôi thì không theo và không biết gì về chính trị. Cậu Ba tôi, hoạt động trong chính phủ VNCH và bị cs bắn chết, cụ thể như thế nào thì tôi không biết rõ, vì sau này, ngoại và dì tôi hầu như giấu nhẹm việc này, vì sợ ảnh hưởng đến sự nghiệp của họ.   Cậu Út tôi, một người được xem là xuất sắc của gia đình, từ bé, cậu học rất giỏi, luôn xếp hạng xuất sắc, lớn lên, cậu đi du học dạng học bổng và lấy bằng cao học hạng ưu ngành kỹ sư dầu khí của Liên Xô. Về nước, cậu đi làm vài năm thì phát bệnh, lúc đó tôi còn bé, khoảng 6 tuổi, nhưng sự việc xảy ra thì biết và nhớ hết, chỉ nghe gia đình tôi và người xung quanh xì xầm rằng, cậu chống cs nên bị chích thuốc cho bị điên. Cậu "điên" về chính trị chứ mọi sinh hoạt cậu bình thường như mọi người. Cậu chống cs kịch liệt, chửi rủa mỗi ngày và luôn trong trạng thái kích động, một thời gian gia đình tôi đưa cậu vào bệnh viện tâm thần, chắc là để tránh né cho cậu không bị bắt. Sau này, khi tôi lớn lên, về Sài Gòn ở, thời gian này, cậu sống một mình trong căn nhà riêng ở Sài Gòn, tự lo sinh hoạt cá nhân, nhốt mình trong căn phòng u tối, không chịu tiếp xúc với bất kỳ ai, cho đến khi cậu mất, khi đó cậu 54 tuổi. Cậu bị té cầu thang mà mất, bị đập đầu vào cầu thang, chắc là cậu bước xuống cầu thang và bị hụt chân, chân cậu đã rất yếu sau mười mấy năm bị bệnh tiểu đường. Khi gia đình tôi được tin báo, đến nhà thì được hàng xóm báo rằng, họ thấy cậu nằm dưới đất, vệt máu lớn chảy dài từ hông cầu thang xuống đất, vẫn chảy xuống từng giọt, tôi vẫn còn nhớ đến bây giờ.   Khi tôi tầm 7 tuổi, đã từng biết cậu Út tôi viết những bản kế hoạch thành lập một chính phủ mới với đầy đủ các nghị viện, theo mô hình gì thì tôi không biết được so với lứa tuổi bé nhỏ như vậy. Cuộc đời cậu Út tôi là một người tài hoa, phải sống trong điên loạn và chết thảm như vậy, do đâu?!   Dì Hai tôi, là người phụ nữ rất giỏi, có lẽ chỉ thua cậu Út về sự thông minh nhưng lại hơn cậu về tính kiên trì, bền chí. Dì học văn khoa, từng làm tiếp viên hàng không, sau này đi dạy học, sau 1975 dì làm trong UBND Thành Phố. Dì Tư tôi cũng là một giáo viên, sau thời gian đi dạy rồi làm trong một hợp tác xã ở quận 3, Sài Gòn. Bà ngoại tôi, được xem như "công thần" của vùng đất Đồng Nai, bà từng hoạt động rất mạnh vào thời Pháp, chỉ tiếc rằng, bà và hai dì tôi, lại theo cs. Từ bé, với hoàn cảnh gia đình như vậy, tôi ít nhiều đã bị chính trị ảnh hưởng nhưng lại không ý thức được việc đó. Và đặc biệt, tôi nghiêng hẳn về phía ông ngoại và cậu Út tôi, mặc dù không ai dạy chuyện đó, tôi chưa từng bị tiêm nhiễm tư duy cs của bà ngoại và hai dì tôi. Mẹ tôi và các anh chị tôi, đặc biệt là tôi, không hòa thuận với dì tôi từ bé. Tất nhiên, có lý do cá nhân của gia đình, tôi không tiện nói ra, nhưng chính yếu là tôi nhận thấy bà ngoại tôi và hai dì tôi, họ rất cực đoan và không có nhiều tình cảm.   Tôi nhớ rất rõ, bà ngoại tôi chưa từng nói chuyện âu yếm với mấy anh chị em tôi, cũng chưa từng ôm chúng tôi một lần, chỉ vì mẹ tôi và mấy anh em tôi là "con cháu dòng sau", ngoại hận ông ngoại tôi vì ông theo VNCH. Phải chăng vì sống theo đường lối và tư duy cs đã làm cho ngoại và dì bị lạnh lùng, tham vọng và xem trọng vật chất, xem trọng tư tưởng chính trị hơn cả tình thân!   Hai dì tôi, đã từng ở tù chính trị thời VNCH, bây giờ đây, hai anh em tôi lại ở tù cs, nhân tình thế thái éo le như vậy, cứ hai dòng tư tưởng, tiếp nối đã 3 đời trong gia tộc tôi.   Nếu như các bạn hỏi tôi, vì sao tôi lại đi theo con đường đấu tranh, có lẽ hoàn cảnh gia đình tôi là một yếu tố tác động đến một cách vô thức khi tôi còn bé. Lại cũng vì hoàn cảnh gia đình, tôi có cuộc sống riêng độc lập một mình từ khi tôi 9 tuổi, một mình một căn nhà, không ai tác động trực tiếp vào cuộc sống của tôi, kể cả mẹ tôi. Tôi dạy bản thân tôi triết lý cuộc sống, tâm thức tôi tự dạy bảo tôi mọi điều, rèn luyện cho tôi thành một người có tư duy độc lập, không ảnh hưởng bởi bất kỳ ai, kể cả gia đình và xã hội, may mắn là sự nhận thức của tôi đã đi theo hướng tích cực, ít nhất là cho đến bây giờ.   Học y khoa, có lẽ là do ảnh hưởng vô thức từ việc làm từ thiện của ông ngoại tôi. Làm chính trị, có lẽ tôi bị ám ảnh tư duy sắc sảo và cuộc đời bạc mệnh của cậu Út tôi. Vả lại, từ bé tôi vẫn thường hay có những suy tư, rằng tại sao đa số con người lại phải sống khổ như vậy, chẳng lẽ kiếp sống con người cứ sinh ra rồi chịu đau khổ, bệnh rồi chết như vậy sao?   Sơ lược như vậy để biết rằng, tư tưởng chính trị đã ở trong tôi từ bé, một sự hiểu biết vô thức, mà sau này tôi mới nhận ra.   Tốt nghiệp trường y, tôi đi làm, lập gia đình, sinh con rồi bắt đầu dấn thân vào công việc chính trị một cách ẩn danh và độc lập cho tới khi bị bắt, lúc này danh tính và lý lịch cá nhân tôi được bạn bè trong giới đấu tranh chính thức biết đến. Trước đó, giới đấu tranh biết đến tôi qua những bài viết được các bạn, đặc biệt là những người lớn tuổi và tầng lớp trí thức quan tâm đến. Rồi tôi bị bắt, trải qua thời gian tù đày, cho đến hôm nay.   Hiện tại hay tương lai sắp tới, tôi chỉ có một tâm nguyện, Việt Nam sẽ trở thành một quốc gia tồn chủng nòi giống Bách Việt, nhân bản, hướng thượng, văn minh và thịnh vượng. Người dân Việt Nam có quyền được hưởng các quyền cơ bản của công dân như bất kỳ người dân nào ở các quốc gia phát triển trên thế giới.   Huỳnh Thị Tố Nga August 21, 2023  

Ảnh tác giả Bạch Cúc   1975, Tuấn, Hải, Minh và Khoa vừa tròn 17 tuổi. Cả 4 là bộ tứ chơi với nhau rất thân, nổi danh học giỏi trong trường ai cũng biết. Tuấn là con ông Phó Tỉnh Trưởng, Hải là con của Bộ trưởng một ngành quan trọng, còn Minh và Khoa là con nhà bình dân. Miền Nam bị "Giải phóng" đồng nghĩa gia đình Tuấn và Hải tan đàn xẻ nghé, tan nát trước tiên bởi cha mẹ 2 người này vẫn tin vào sự "khoan hồng" của chính phủ mới, họ chấp nhận ở lại, từ chối di tản qua Mỹ theo đường máy bay lúc dầu sôi lửa bỏng. Sau 30.4, 2 người Cha của Tuấn và Hải đều bị bắt đi tù cải tạo, xem như chẳng biết ngày trở về. Còn Minh và Khoa may mắn hơn bởi gia đình 2 bạn này không có ai đi lính, không có ai làm chức cao trong chế độ cũ nên vẫn bình an cả nhà. Thế nên Minh và Khoa thương Tuấn và Hải lắm, bộ tứ chia sẻ với nhau không tiếc thứ gì từ miếng cơm manh áo, đến cả việc thích chung một cô bạn gái cũng nhường nhau qua lại, không khác chi anh em ruột thịt! Hè 1976,   Đó là một trưa hè nắng gắt oi cả, cả 4 người bạn rủ nhau đi tắm hồ ở Thủ Đức, 3 người: Tuấn, Hải, Minh rất hăm hở đồng lòng đi bơi cho mát, chỉ có Khoa là chần chừ. Khoa bảo cậu vướng một lớp học đàn ở Học viện Âm nhạc thành phố, bỏ lớp tiếc lắm nên không chịu đi chung. 3 người bạn nằn nì mãi không được, Khoa vẫn một mực lắc đầu bảo chỉ có thể đi chung một đoạn đường, tới ngã rẽ là cậu phải đi học nhạc. Tới ngã 3, Tuấn chạy đầu tiên nên dừng xe lại và níu tay lái Khoa một lần nữa. Cậu bảo Khoa đi chơi với cả bọn đi, nghỉ học 1 ngày không ch.ết, đi đi rồi bơi xong Tuấn khao cả bọn ăn chè... nhưng Khoa vẫn cương quyết và hối thúc cả bọn chạy đi, cậu giơ tay chào 3 thằng bạn rồi mới rẽ phải cắm đầu chạy tới lớp học.   Chiều ấy, khi Khoa vừa ra khỏi học viện thì đã thấy Hải và Minh đứng đợi mình, cậu không thấy Tuấn đâu. Chưa kịp mở miệng hỏi về Tuấn thì Hải và Minh đã òa khóc nức nở. 2 chàng thanh niên ấy ngồi sụp xuống ôm mặt bên cạnh 2 chiếc xe đạp chỏng chơ, đôi vai của cả 2 run lên bần bật cùng tiếng nấc nghẹn ngào không nói rõ lời: "Tuấn ch.ết rồi Khoa ơi!"   Khoa đứng chết lặng tưởng 2 thằng bạn đóng kịch! Mới trưa nay cậu còn choàng tay qua vai, ra thế võ quật ngã Tuấn giỡn đùa khi Tuấn cứ lèo nhèo, lải nhải bắt Khoa phải bỏ học, đi tắm hồ chung với cả đám. Tuấn nói Tuấn không biết bơi, Khoa phải đi để dạy Tuấn bơi vì Khoa là đứa bơi giỏi nhất bọn, Hải và Minh chỉ biết bơi sơ sơ không thể kèm Tuấn. Và Tuấn đã ra đi nhanh như chớp mắt!   Khoa nghe bạn kể lại: khi Hải và Minh thi bơi với nhau, cả 2 tập tõm lướt tới đầu hồ bên này thì thấy trên bờ 4, 5 người xúm xít chộn rộn la ó, cả 2 leo lên dòm xem chuyện gì xảy ra thì thấy bạn mình - Tuấn đang nằm đó bất động, đôi mắt nhắm nghiền trên khuôn mặt tái xanh. Hải và Minh đứng chết trân, run lẩy bẩy trong lúc 4 - 5 người kia cũng chỉ là những thanh niên trẻ ngơ ngác, họ cũng chỉ biết la ó chỉ chỏ, không một ai biết hô hấp cấp cứu cho Tuấn, không một ai biết phải làm gì và Tuấn đã ra đi khi vừa tròn 18 tuổi như thế!   Cái ch.ết đột ngột của Tuấn đã ám ảnh Hải, Minh và Khoa dữ dội. Bây giờ chỉ còn lại bộ 3, ai cũng giành về mình lỗi lầm đã gây ra cái ch.ết cho Tuấn. Nhất là Khoa, cậu ray rứt tự trách phạt mình, cậu nghĩ giá như cậu bỏ 1 buổi học nhạc, ở cạnh dạy bơi cho Tuấn thì có lẽ bạn cậu đã không bỏ cậu mà đi như vậy. Nhưng những tháng năm sau 1975 quá khó khăn và khốn khổ, nỗi buồn đau thương tiếc Tuấn cũng dần vơi đi bởi lúc ấy nhà nhà đều đói ăn và bị dồn vào bước đường cùng, nên họ còn nghĩ gì được khác ngoài chuyện "bỏ trốn"!   Một buổi tối năm 1979,   Khoa đang trong nhà thì thấy mẹ Hải, mẹ Minh cùng 2 thằng bạn đến nhà mình. 3 bà mẹ vào phòng kín thì thầm với nhau, bên ngoài Hải cũng to nhỏ cho Khoa biết: Mẹ Hải quyết định cho Hải vượt biên chuyến này, mọi thứ người ta đã chuẩn bị xong hết rồi, họ báo còn dư 2 suất nên mẹ Hải tất tả qua nhà mẹ Khoa và Minh đề nghị cho cả 2 thằng đi cùng Hải. Ba bà mẹ nói chuyện với nhau rất lâu và kết quả:   Hải sẽ đi trước, Minh và Khoa sẽ đi chuyến sau vì báo quá đột ngột nên gia đình Minh và Khoa chưa thể kịp gom vàng. Thế là ngay tối hôm ấy, 3 người bạn phải chia tay nhau đột ngột, Minh và Khoa ôm chặt vai Hải, cả bọn cứ xiết chặt tay nhau không muốn rời và người ở lại chúc người ra đi thượng lộ bình an, mau đến bờ bến mới!   3 ngày sau, tin dữ bay về!   Mẹ của Hải đã gần như hóa khùng hóa dại, bà đứng trên cửa biển Bến Tre gào thét điên loạn, bởi con tàu vừa chuẩn bị rời ra khơi thì bà nghe tiếng s.úng nổ đồng loạt. Việt Cộng đã phục kích sẵn và bắn g.i.ết không nương tay, quyết không tha một m.ạng nào! Đã có 1 lệnh ngầm được ban ra ngay thời điểm ấy, sau này người ta mới biết đúng vào đêm đó, 14 con tàu vượt biên ở 14 vùng biển trên toàn nước VN bị truy kích đồng loạt, không một ai sống sót. 170 con người nhồi nhét trên tàu và hầm tàu, trong đó có Hải đã chìm xuống đáy biển mang theo bao uất hận ngập tràn, và mẹ Hải:   Người mẹ ấy đã hóa đ.iên dù vẫn sống, bà không ra đi cùng con bà vì bà phải ở lại để còn đi thăm nuôi chồng trong trại cải tạo. Và giây phút nhìn thấy từng x.ác người trên tàu ngả rạp dưới lằn đ.ạn; giây phút nhìn con tàu lật nghiêng vì hỗn loạn, mang theo x.ác con trai mình xuống tuyền đài bà đã không bao giờ còn tỉnh lại nữa!   Tin Hải ch.ết th.ảm một lần nữa như sét đánh ngang tai Minh và Khoa, từ bộ tứ nay bỗng chốc chỉ còn 2. Cả Minh và Khoa đều không còn cười vui được nữa, 2 thằng vẫn thân thiết lủi thủi bên nhau nhưng trong đáy mắt là nỗi buồn sâu thẳm không nói nên lời!   10 năm sau,   Minh và Khoa giờ đây là 2 người đàn ông đã trưởng thành, đã định cư ở Mỹ và sống gần nhau. Cả 2 vẫn thân thiết như ngày nào, Minh là kỹ thuật viên của 1 hãng cơ khí, còn Khoa học rất giỏi và đã trở thành kỹ sư cao cấp của hãng máy tính danh giá nhất thế giới. Cuộc sống bên Mỹ cuốn cả 2 vào guồng máy kiếm tiền tối tăm mặt mũi, Khoa rất bận rộn, thường phải đi công tác khắp nơi trên thế giới nhưng vẫn không quên quan tâm đến thằng bạn chí cốt là Minh. Khoa lo lắng cho Minh rất nhiều bởi Khoa biết thằng bạn mình bắt đầu đổ đốn, hắn mê bài bạc từ ngay lần đầu 2 thằng bước chân vào Casio, lạ nước lạ cái, tò mò chơi thử cho biết và Minh đã bị con ma cờ bạc cuốn vào vòng xoáy. Kể từ lần đầu tiên đó, chủ nhật nào Minh cũng vào Casio đánh bài, có ít chơi ít, có nhiều chơi nhiều. Khoa khuyên can mãi mà thằng bạn vâng dạ như nước đổ đầu vịt rồi đâu cũng lại vào đấy. Khoa giận lắm nhưng không thể bỏ mặc bạn. Từ 4 thằng bạn chơi thân, giờ đây Khoa chỉ còn Minh thế nên biết bạn lầm đường lạc lối mà Khoa không thể không giúp mỗi khi Minh mượn tiền, dù số tiền đó luôn là một đi không trở lại!   Mùa xuân năm 1998,   Ngày hôm ấy Khoa còn nhớ rất rõ: trời rất trong và nắng rất lung linh nhưng Minh lại đến tìm Khoa trong tình trạng say khước, rồi Minh khóc lóc kể lể. Qua câu chuyện Khoa mới hay: cách nay 6 tháng Minh vào Casio đánh bài. Hôm ấy Minh trúng đậm 30k đô, đó là một số tiền quá lớn Minh không thể tưởng tượng được vì trong cuộc đời cờ bạc Minh toàn thua chứ không thắng lớn như thế. Minh hân hoan cầm 30k đô bước chân ra khỏi Casio thì khựng lại, và giống như ma đưa lối quỷ dẫn đường, Minh quay trở lại vào Casio đánh tiếp, vì hy vọng hôm nay may mắn Minh sẽ trúng tiếp nhưng ai ngờ:   Minh mất sạch 30k đô và còn nợ tụi xã hội đen trong đó thêm 11k nữa!   Ngày hôm sau đi làm Minh như kẻ mất trí, bần thần và sai sót đủ thứ trong công việc. Minh bị người quản lý quở trách nặng lời và không giữ được bình tĩnh Minh đã sửng cồ, cãi cọ lại và còn túm áo đe dọa họ. Rồi chuyện gì đến đã đến: Minh bị sa thải ngay lập tức!   Minh thất nghiệp tới 6 tháng vẫn không thể tìm ra công việc phù hợp, cứ làm thuê ngắn ngày loanh quanh bởi trình độ Minh có chỉ trung cấp và là kỹ thuật viên làng nhàng. Lúc này đây Minh rơi vào hoàn cảnh khó khăn thật sự và càng đau lòng hơn khi: mẹ người yêu Minh nhìn anh như nhìn một thằng vô dụng, không xứng đáng yêu con gái bà nên bà ra mặt ngăn cấm, cản trở Minh gặp bạn gái!   Tiền hết, tình cũng hết! Minh đau khổ khi thấy người yêu của mình yếu đuối chịu sự kiểm soát của mẹ, anh quyết định rủ người yêu đi trốn. Minh thề thốt sẽ bỏ bài bạc, hứa sẽ lo cho cô hết lòng trọn cuộc đời còn lại, chỉ cần cô tin Minh và đi cùng Minh, cô sẽ không bao giờ hối hận. Và cô gái đã đồng ý!   Sáng tinh mơ hôm ấy, trời còn sương sớm người yêu Minh đã lén ra khỏi nhà, cô vô cùng cẩn thận, rón rén từng bước chân nhưng ngờ đâu: mẹ cô gái đã đứng đợi sẵn dưới cửa. Bà quỳ thụp xuống khóc lóc than van, bà bảo nếu con bước ra khỏi cửa, mẹ sẽ t.ự t.ử ch.ết ngay lập tức cho con hài lòng. Rồi bà gào rú khóc lóc thảm thiết khiến cô gái phải quỳ sụp xuống hứa sẽ từ bỏ Minh ngay lập tức!   Sáng ấy, Minh đợi người yêu ở điểm hẹn trong mỏi mòn, anh gọi điện mà cô không nhấc máy, cô chỉ gửi 1 tin nhắn cụt lủn rằng: hãy tha thứ cho cô, tình yêu chúng ta đến đây là kết thúc!   Và Minh đã đi uống rượu đến say khước và tới gặp Khoa. Khoa không biết an ủi bạn mình thế nào, chỉ thu xếp chỗ để Minh ngủ cho tỉnh rượu, đợi Minh dậy Khoa sẽ trò chuyện khuyên lơn bạn!   Sáng hôm sau, Minh dường như trở thành một người khác, đàng hoàng và chững chạc khác thường. Minh chủ động nắm lấy tay Khoa, Minh xin lỗi Khoa rất chân thành. Minh bảo Minh biết Minh sai rồi và cảm ơn Khoa bao nhiêu năm nay đã luôn xem Minh là bạn và tận tình giúp đỡ Minh hết lần này tới lần khác. Minh nhắc lại rất nhiều kỷ niệm về bộ tứ, Minh bảo: Tuấn và Hải đ.oản m.ệnh sớm, giờ đây chỉ còn lại Minh và Khoa, Minh xin Khoa hãy giúp Minh lần cuối, Minh nhấn mạnh: là lần cuối cùng trong cuộc đời! Minh hứa sẽ bỏ cờ bạc, làm lại từ đầu. Minh bảo nếu Minh nói dối Khoa thì Minh sẽ ch.ết không t.oàn m.ạng. Nói thế rồi Minh mượn Khoa 1.500 đô, Minh bảo đây là số tiền Khoa giúp Minh làm lại cuộc đời, đến ch.ết Minh cũng sẽ không bao giờ quên ơn Khoa!   Và Khoa đã trao cho Minh 1.500 đô, anh nắm chặt tay Minh như sự tin tưởng lời hứa của thằng bạn chí cốt còn lại. Minh tạ từ Khoa ra về bằng cái ôm xiết thật chặt và lâu đến mức Khoa cảm thấy nghẹt thở! 5 ngày sau!   Khoa đọc được tin động trời trên báo! Họ ghi rõ tên tuổi và cả hình ảnh kẻ "Thủ ác" - hình Minh! Minh đã đến trước chỗ làm việc của người yêu, chờ đợi gặp cô, hai người đã vào trong xe hơi nói chuyện lần cuối và: Đoàng, đoàng!   Minh đã bắn chết người yêu mình bằng cây súng mua được từ tiền mượn của Khoa. Sau ph.át s.úng đầu tiên giữa thái dương người bạn gái mình, Minh cũng tự kết liễu đời anh bằng phát súng thứ hai. Xem như là đã xong một kiếp người!   Khoa buông rơi tờ báo và ngồi ch.ế.t lặng trên ghế. Anh không ngờ cuộc đời 3 người bạn thân duy nhất của mình lại bi ai đến vậy:   Tuấn chết vì đuối nước!   Hải chết chìm, mất xác theo chiếc tàu vượt biên!   Còn Minh: Minh chết bởi phát súng oan nghiệt do chính anh gây ra cho cuộc đời mình! Không những thế, anh còn nhẫn tâm lôi theo người yêu của mình xuống tuyền đài, trong tiếng khóc vật vã, đau đớn ngất lên ngất xuống của người mẹ cô gái.   Như vậy, bộ tứ đã chết 3, chỉ còn lại duy nhất mình Khoa!   Định mệnh o.an ngh.iệt giống như cái ngã 3 lúc 4 người bạn chia tay nhau: 3 người rẽ một hướng, chỉ có 1 mình Khoa đơn độc trong quyết định của mình và "sống sót" cho tới ngày hôm nay! Cái ngã 3 đó là ngã rẽ của định mệnh, sao mà:   Quá bi thảm và tàn khốc!  

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến   Buồn tất cả. Chỉ cái loa là vui! Nguyễn Chí Thiện Lịch sử cận đại của nước Việt vừa ghi nhận (thêm) hai lần … Nam Tiến nữa! Lần đầu – vào năm 1954 – gần một triệu người miền Bắc đã di cư vào Nam bằng tầu: tầu bay, tầu hoả, và tầu thủy ... Họ mang theo nhiều thứ trông rất quen nhưng tên gọi thì hơi lạ: cái bàn là, cái bát, cái cốc, cái ô, cái môi, cái thìa ... Cuộc chung sống giữa cái bàn là với cái bàn ủi, cái bát với cái chén, cái cốc với cái ly, cái ô với cái dù, cái môi với cái vá, cái thìa với cái muỗm … tuy không toàn hảo nhưng (tương đối) thuận thảo và tốt đẹp. Từ thành thị đến nông thôn – trong mọi ngõ ngách – trẻ con miền Nam đồng lòng đổi lời bản “Khúc Nhạc Đồng Quê” (của Thúc Đăng) từ “Quê hương tôi gió chiều về trong nắng vàng” thành ... “Quê hương tôi cái mùng mà kêu cái màn,”  với tiếng cười khúc khích. 1954 – 1975: tuy ngắn nhưng đủ khoảng cách để xoá nhoà mọi ngăn cách giữa cái mùng với cái màn. Rồi ra, ai cũng biết: cái mền và cái chăn là một, cái phong bì và với cái bao thư cũng vậy, cái bao diêm chính là cái hộp quẹt, cái hôn với cái hun cùng một nghĩa! Đợt di cư thứ hai, khởi sự vào năm 1975, ồn ào và ồ ạt hơn trước. Những thứ được mang theo cũng rất khó coi, và gây ra rất nhiều phiền toái nơi vùng đất mới: nón cối, dép râu, tem phiếu, sổ gạo, sổ hộ khẩu, loa phóng thanh, tinh thần làm chủ tập thể, ảnh bác Hồ lộng kiếng ... Với thời gian, nón cối, dép râu, tem phiếu, sổ gạo, tinh thần làm chủ tập thể ... đều lặng lẽ bị vứt vào sọt rác. Ảnh bác Hồ lộng kiếng, không ít kẻ, cũng liệng cống luôn. Tới tuần rồi thì cái sổ hộ khẩu cũng đã đi vào dĩ vãng khiến “hàng triệu người dân vỡ oà sung sướng” – theo như nguyên văn của báo Lao Động, số ra ngày 5 tháng 11 năm 2017: “Nghị quyết số 112/NQ-CP ngày 30.10.2017 của Chính phủ về đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư, với việc xóa bỏ nhiều thủ tục liên quan đến hộ khẩu, đã làm hàng triệu người dân ‘vỡ òa’ sung sướng.” Hồi đầu năm, dân Việt cũng đã trải qua một niềm vui (“vỡ oà”) tương tự, ngay sau khi báo Thanh Niên – số ra ngày 14 tháng 1 năm 2017 – hớn hở loan tin: “Loa phường đã hoàn thành vai trò lịch sử!”  Ngoài việc tháo gỡ những chướng ngại vật đã gây ra đủ thứ rắc rối, khó khăn, nhũng nhiễu, phiền hà ... cho dân chúng; Nhà Nước Cách Mạng còn đi rất xa trong tiến trình đổi mới. Báo chí tới tấp đi tin: Giúp Người Dân Cải Thiện Cuộc Sống Nhờ Tiếp Cận Internet Cuộc Sống Người Dân 40 Tỉnh Thay Đổi Ra Sao Nhờ Internet? Cơ Hội Cho Người Dân Nông Thôn Tiếp Cận Với Internet Máy tính cho cuộc sống với học sinh nông thôn Hiệp Hội Doanh Nghiệp Điện Tử Việt Nam hân hoan cho biết: “Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý cho phép Bộ TT-TT thực hiện giai đoạn hai Dự án thí điểm nâng cao khả năng sử dụng máy tính và truy nhập internet công cộng tại Việt Nam (BMGF-VN) tại 40 tỉnh, thành phố trên cả nước với tổng kinh phí hơn 50 triệu USD.” Ủa, tiền ở đâu ra mà chính phủ (bỗng) hào phóng dữ vậy cà? Tìm hiểu thêm chút xíu mới biết ra rằng BMGF là mấy chữ viết tắt của Bill & Melinda Gates Foundation của vợ chồng ông Bill Gates, có trụ sở tại Seattle, Washinton State. Theo trang Khoa Học Việt Nam : “Quỹ Bill & Melinda Gates viện trợ không hoàn lại 30 triệu USD, Microsof tài trợ 3,6 triệu USD (để mua máy tính) và số còn lại là vốn đối ứng của Việt Nam.” Thảo nào mà quan chức, cũng như  báo giới VN, hào hứng và vui vẻ quá xá. “DỰ ÁN NÂNG CAO KHẢ NĂNG SỬ DỤNG MÁY TÍNH VÀ TRUY NHẬP INTERNET CÔNG CỘNG TẠI VIỆT NAM” được tán thưởng không tiếc lời:  Lao Động: “Mỗi Công Dân Là Một Nhà Báo” Sài Gòn Giải Phóng: “Mỗi Công Dân Là Một Phóng Viên” Tuổi Trẻ: “Vinh Danh Nhà Báo Công Dân” Được “vinh danh” nên các nhà báo công dân hiện diện khắp nơi. Ngay cả ở vùng xa, vùng sâu như xã Quảng Điền – huyện Krông Na, tỉnh Đắk Lắk – mà hình ảnh một ông công trưởng công an xã (đá tứ tung thúng mẹt rau cải, tôm cá ... của bạn hàng) cũng được phổ biến khắp năm Châu, trong chớp mắt. Trong một xã hội vốn khép kín mà bỗng dung mỗi công dân trở thành một phóng viên thì hệ lụy thật khó lường. Bung là cái chắc. Thông Tấn Xã Vỉa Hè thay thế ngay vai trò truyền thống của Thông Tấn Xã VN, và “từng bước đưa đất nước thoát khỏi cái vòng kim cô mang cái tên ‘định hướng’ trên lĩnh vực tư tưởng-truyền thông” – theo như nhận xét của nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh. Bộ Thông Tin thất thủ. Truyền Thông vỡ trận. Chung qui cũng chỉ vì những con ngựa thành Troie, có tên gọi khác là máy vi tính, giữa lòng cách mạng! Nhà văn Trần Đĩnh gọi internet là thằng ... Thời Đại, và ông rất hả hê vì “luôn nhìn thấy Đảng loạng choạng lùi” trước cái “thằng” này. Nếu không vì nó thì mấy người dân Việt được nhìn thấy tận mắt phóng ảnh Công Hàm 1958, với chữ ký của Phạm Văn Đồng (hay Thư Xin Nhập Học Trường Thuộc Địa của sinh viên Nguyễn Tất Thành) và nói chắc cũng chả ai tin. Buộc phải lùi thôi nhưng lùi hoài chắc chết, chết chắc. Phải làm một cái gì đó để cứu vãn tình thế, chứ không thể để tên tuổi của những vị lãnh đạo cấp cao (Quang Gian, Trọng Mặt Dầy, Ngân Mặt Thớt, Phúc Maze …) bị bôi bác mãi. Thế là Bộ Công An bèn trình Quốc Hội cái gọi là “Dự Án Luật An Ninh Mạng.”  Bộ Trưởng Tô Lâm cho biết: “Dự thảo Luật An ninh mạng quy định các hành vi sử dụng không gian mạng xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội được quy định trong 7 điều. Cụ thể là: việc xử lý thông tin trên không gian mạng có nội dung kích động, gây bạo loạn, phá rối an ninh, gây rối trật tự công cộng; làm nhục, vu khống; tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam …” Dư luận, tất nhiên, dậy sóng: Trương Huy San: “Luật chống lại loài người.” Lê Văn Luân: “Luật pháp ban hành ngày càng tệ và có xu hướng đi ngược lại tiến trình phát triển văn minh của nhân loại.” Người Buôn Gió: “Công cụ đàn áp mới - luật an ninh mạng.” Trịnh Hữu Long: “Dự luật an ninh mạng: hàng Việt Nam made in China?” Trương Duy Nhất: “Với gần 100 triệu công dân Việt, đó là bức tường giam hãm tự do tư tưởng, biểu đạt và giao tiếp.” Nguyễn Thông: “Đó là thứ tư duy cộng sản man rợ.” Nguyễn Ngọc Chu : “Chỉ có những chế độ độc tài vì muốn duy trì sự cai trị của mình, mới liều lĩnh khống chế thông tin.” Trần Song Hào: “Đảng muốn có chi bộ trong máy chủ!” Nguyễn Sơn: “Việt Nam sẽ sắp sánh vai với… Bắc Hàn về mức độ tự do ngôn luận.” Võ Văn Tạo: “Lại tiếp tục tư duy lỗi thời.” Nguyễn Quang Lập: “Chỉ cần 1 năm vắng bóng Facebook và Google sẽ thấy đất nước này lạc hậu so với thế giới hàng chục năm, thậm chí hàng trăm năm.”                 Tất cả đều phẫn nộ hay buồn bực. Buồn tất cả. Chỉ cái loa là vui được tiếp tục vai trò lịch sử của mình. Với hệ thống loa phường thì an toàn là cái chắc. Không còn phải lo lắng đến sự phá hoại của những thế lực thù địch nước ngoài, và sự tự diễn biến/chuyển hoá của một bộ phận không nhỏ đảng viên nữa. Ban Tuyên Giáo lại độc quyền cầm loa nên chả việc gì phải “đối thoại” với bất cứ ai nữa. Đất nước sẽ an bình và ổn định (Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc) như cũ, cứ y như là chưa bao giờ có chuyện gì đáng tiếc xẩy ra ráo trọi. Nhà nghiên cứu Đinh Kim Phúc dự đoán: “Ngày ấy sẽ không xa! Học viện KHXH sẽ đóng cửa; chủ nhân các biệt phủ sẽ ăn ngon ngủ yên; các quan anh sẽ tha hồ có bồ nhí; các trạm BOT sẽ có mặt khắp hang cùng hẽm cụt; lãnh đạo sẽ tha hồ cho trái đâm ra từ rễ cây; đày tớ sẽ thoải mái đá xô chậu, chặn xe đám cưới thu tiền ...” Từ trong hang đá chui ra Vươn vai một cái rồi ta chui vào...cho nó an toàn! tuongnangtien's blog  

Hình ảnh bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn trên báo Đức Taz RFA Chính phủ Đức đã cảnh báo nhà cầm quyền Việt Nam về hậu quả ngoại giao nghiêm trọng nếu Hà Nội lại thực hiện việc bắt cóc công dân của mình lần thứ hai trong lãnh thổ của Đức, theo nhà báo tự do Hiếu Bá Linh từ thủ đô Berlin. Chính phủ Đức có phản ứng như trên sau khi không chấp nhận đề nghị của Chính phủ Việt Nam về việc dẫn độ bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, cựu Chủ tịch Công ty cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC), người có nhiều thông tin cho thấy là đã tới Đức sinh sống trong thời gian gần đây. Ông Hiếu Bá Linh dẫn nguồn tin từ tờ nhật báo Taz, một trong những tờ báo lớn của Đức, nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong ngày 08/8: “Bộ Ngoại giao Đức được cho là đã cảnh cáo Việt Nam về các hành động bất hợp pháp có thể xảy ra tiếp theo sau khi đơn xin dẫn độ bị từ chối. Tờ Taz có dẫn nguyên văn lời của Bộ Ngoại giao: 'Chính phủ Liên bang Đức sẽ không dung thứ cho bất kỳ can thiệp của quốc gia nước ngoài trên lãnh thổ Đức'." Trong bài báo dài ba trang ngày 07/8, tờ Taz cho biết bà Nhàn là người có tiếng tăm trên trường quốc tế. Một học viện của Nga đã trao cho bà hai bằng tiến sĩ danh dự còn Chính phủ Nhật đã trao tặng cho bà Huân chương Mặt trời mọc, một trong những huân chương cao quý nhất của Nhật, vào năm 2018. Bà cũng được cho là có quan hệ mật thiết với Israel. Người phụ nữ 54 tuổi này đóng vai trò quan trọng trong các thương vụ mua vũ khí từ nhiều quốc gia cho Quân đội Việt Nam, bên cạnh các hoạt động xuất khẩu lao động và dự án xây dựng trong nước của AIC. Từ một người được cho là doanh nhân xuất sắc của Việt Nam, được trao tặng nhiều danh hiệu đình đám như Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu nhất, Sao đỏ, Doanh nghiệp Việt Nam tiêu biểu nhất, Thương hiệu quốc gia xuất sắc nhất... bà Nhàn đột nhiên bị xem là tội phạm. Cơ quan công an truy nã đặc biệt đối với bà Nhàn, sau đó Tòa án nhân dân Hà Nội xét xử vắng mặt, tuyên bà bản án 30 năm tù về tội danh “đưa hối lộ” và “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.” Bà và bảy nhân viên dưới quyền đã trốn ra nước ngoài trước khi bị khởi tố bị can. Theo Taz, bà đã sang Đức được vài tháng và hiện đang sống tại một thành phố lớn. Ông Hiếu Bá Linh, người từng làm trưởng ban phát thanh tiếng Việt của Radio Multikulti- đài phát thanh đa ngôn ngữ của bang Berlin trong 14 năm, cho biết có nhiều thông tin chứng minh bà Nhàn đang sống ở Đức cũng như mong muốn của Hà Nội trong việc đưa bà về để chịu tội. “Mặc dù Bộ Ngoại giao và các cơ quan an ninh (Đức- PV) đều không trả lời trực tiếp những câu hỏi của tờ báo Taz (về thông tin bà Nhàn đang sống ở Đức- PV) với lý do là vì trên nguyên tắc dữ liệu cá nhân không được phép đưa ra ngoài. Tuy nhiên theo điều tra của phóng viên tờ Taz thì một số cơ quan ở Đức đang bận rộn với vụ Nguyễn Thị Thanh Nhàn. Cụ thể là Việt Nam đã gửi cho Đức đơn yêu cầu dẫn độ bà Nhàn nhưng Sở Tư pháp Liên bang Đức đã bác bỏ đơn này. Sở Tư pháp Liên bang Đức đã xác nhận có đơn xin dẫn độ bà Nhàn từ phía Việt Nam. Họ có nói rõ nguyên nhân là kể từ khi mà vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh xảy ra vào năm 2017, tất cả những đơn xin dẫn độ về Việt Nam đều bị từ chối.” Phóng viên RFA gửi email cho Đại sứ quán Đức tại Việt Nam và Bộ Ngoại giao Đức để đề nghị họ bình luận về các thông tin của tờ báo Taz về trường hợp bà Nhàn, tuy nhiên chưa lập tức nhận được câu trả lời. Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng chưa phản hồi email của phóng viên hỏi về các thông tin của tờ báo Đức, liên quan đến bà Nhàn. Taz -  một tờ báo độc lập thuộc về một tổ hợp của hơn 18.000 thành viên đầu tư góp sức cho tự do báo chí, cho biết thêm cơ quan an ninh của Đức đã liên lạc trực tiếp với bà Nhàn và cảnh báo về việc bà này đang bị cơ quan mật vụ Việt Nam truy tìm, ông Hiếu Bá Linh nói. Trường hợp bà Nhàn có nhiều điểm tương đồng với cựu quan chức dầu khí Trịnh Xuân Thanh, người bị bắt cóc bởi an ninh Việt Nam ngay giữa trung tâm Berlin năm 2017 sau khi Chính phủ Đức từ chối đề nghị dẫn độ. Về nguy cơ bà Nhàn bị mật vụ Việt Nam bắt cóc, ông Hiếu Bá Linh nhận định: “Không thể nào loại trừ khả năng bà Nhàn bị bắt cóc, mặc dù sau khi bắt cóc Trịnh Xuân Thanh, Việt Nam đã bị một thảm họa ngoại giao tức họ bị Đức trừng phạt ngoại giao ít nhất một năm và sau đó mới bình thường lại. Nguy cơ đó là có thật vì thứ nhất theo những thông tin của Taz thì cơ quan mật vụ của Việt Nam biết bà Nhàn đang ở Đức. Thứ hai là cường độ truy tìm bà Nhàn rất gắt gao.”  Nhà báo Lê Trung Khoa, chủ biên của trang tin Thoibao.de có trụ sở ở Berlin, cho RFA biết sau khi tờ báo trực tuyến bằng tiếng Việt của ông đưa tin về việc bà Nhàn đang sống ở Đức, nhiều tai mắt của Toà Đại sứ Việt Nam ở Berlin tích cực tìm kiếm thông tin về nữ doanh nhân này. Ông Lê Trung Khoa đánh giá về nguy cơ bà Nhàn bị bắt cóc là rất lớn. Ông nói: “Bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn là đầu mối rất quan trọng đặc biệt cho những vụ án lớn ở Việt Nam và những vụ buôn bán vũ khí có liên quan đến quan chức cấp cao hàng đầu Việt Nam cho nên Việt Nam sẽ bằng mọi cách để đưa vào Nhàn về Việt Nam. Tầm quan trọng của bà ấy gấp nhiều lần ông Trịnh Xuân Thanh trước đây.” Sau khi Việt Nam bắt cóc Trịnh Xuân Thanh, người chuẩn bị ra toà án di trú Đức xem xét về đơn xin tị nạn chính trị, Đức đã trục xuất hai nhân viên ngoại giao của Toà Đại sứ Việt Nam ở Berlin. Quan hệ đối tác chiến lược của hai quốc gia cũng bị đóng băng và mới được hâm nóng gần đây. Tuy nhiên, một vụ bắt cóc thứ hai, ở đây là trường hợp bà Nhàn, sẽ có hậu quả nghiêm trọng hơn, theo nhà báo kỳ cựu Hiếu Bá Linh. “Nếu xảy ra một vụ bắt cóc lần thứ hai ở nước Đức, hậu quả nó sẽ lớn hơn nhiều so với hậu quả về ngoại giao mà sáu năm trước đây, sau khi Việt Nam bắt cóc Trịnh Xuân Thanh. Nước Đức đã nhiều lần yêu cầu Việt Nam cam kết không bao giờ tái diễn tình trạng này. Lần trước có một cân nhắc là nước Đức sẽ trục xuất ông Đại sứ của Việt Nam chứ không chỉ hai nhân viên ngoại giao. Lần này nếu xảy ra bắt cóc, ví dụ bắt cóc bà Nhàn, chắc chắn Đức sẽ trục xuất Đại sứ Việt Nam tại Đức. Song song đó, quan hệ ngoại giao hai nước sẽ bị đóng băng lại.” Dẫn nguồn tin từ công an và các cơ quan tố tụng Việt Nam, báo chí nhà nước viết rằng bà Nhàn bị truy tìm và kết án vắng mặt vì các phi vụ đấu thầu mờ ám trong nhiều dự án lớn ở nhiều địa phương, trong đó có Quảng Ninh - nơi ông Phạm Minh Chính làm Bí thư tỉnh uỷ thời gian đó. Tuy nhiên, truyền thông Israel được tờ báo của Đức dẫn lời cho rằng đằng sau lệnh bắt giữ bà Nhàn là cuộc tranh giành quyền lực giữa Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Phạm Minh Chính về việc mua vũ khí, vì bà Nhàn là người môi giới các thương vụ vũ khí quan trọng giữa Việt Nam và Israel. Israel đã và đang là một nhà cung cấp vũ khí quan trọng cho Việt Nam, với nhiều loại vũ khí đắt tiền như máy bay không người lái (drone), hệ thống phòng không, xe tăng hoặc tên lửa. Bình luận về liên quan giữa bà Nhàn với quân đội Việt Nam và sự bảo vệ chu đáo của chính quyền Đức, nhà báo Hiếu Bá Linh nói: “Các cơ quan an ninh của Đức có thể nói là - hiện nay không chỉ cảnh báo bà Nhàn không thôi, mà còn có những biện pháp bảo vệ bà Nhàn. Từ đó có những phỏng đoán hoạt động của bà Nhàn dính dáng đến tình báo, có nắm được những bí mật của phía Việt Nam, thành thử ra họ muốn bảo vệ bà Nhàn để khai thác những tin tức đó.” Ông cho rằng mật vụ của Việt Nam không còn được tự do hoạt động ở Đức sau vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh vì cơ quan an ninh và cảnh sát Đức đã không còn chủ quan với mối hiểm hoạ đến từ quốc gia độc đảng ở Đông Nam Á. Thêm nữa, Đức đã huỷ bỏ Hiệp định miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao với Hà Nội, khiến mật vụ Việt Nam không còn tự do sử dụng hộ chiếu ngoại giao để nhập cảnh vào Đức. Tuy nhiên, nhà báo Lê Trung Khoa cho rằng lực lượng mật vụ mà Việt Nam cài cắm ở Đức và các quốc gia thuộc khối Liên minh Châu Âu còn nhiều và khả năng gây mất an ninh của mạng lưới mật vụ Việt Nam vẫn còn lớn. https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/germany-warns-vietnam-about-its-willing-to-kidnap-businesswoman-nguyen-thi-thanh-nhan-08082023075628.html  

Trần Mai Trung  Vụ án "chuyến bay giải cứu", hoặc là "chuyến bay ăn cướp", được dự định kéo dài 1 tháng. Nhưng mới đi được 2 phần 3 đoạn đường thì Tòa cho chấm dứt phần tranh luận và vội vã tuyên án. Lý do là phiên tòa đã phản tuyên truyền. Đảng cộng sản muốn vẽ ra hình ảnh là đảng chống tham nhũng nhưng các hành vi tham nhũng có tổ chức của nhiều đảng viên lại cho thấy đảng cộng sản là đảng tham nhũng. Vụ án "chuyến bay ăn cướp" có sự tham gia của nhiều đảng viên cao cấp trong các cơ quan ở trung ương như Thứ trưởng Ngoại giao, Cục trưởng Lãnh sự, Thư ký Thứ trưởng Y tế, Cục phó Xuất nhập cảnh Bộ công an, Vụ trưởng Văn phòng chính phủ, v.v. Nó cũng có sự tham gia ở các địa phương như Phó chủ tịch Hà Nội, Phó giám đốc công an Hà Nội, Phó chủ tịch Quảng Nam. Nó cũng lan ra nước ngoài như Đại sứ Việt Nam tại Mã Lai, tại Nhật Bản. Đây chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, như Cục phó Xuất nhập cảnh Trần Văn Dự nói: tại số đen nên mới bị bắt. Ông ta nói một cách tự nhiên vì thấy các đồng chí chung quanh và cấp trên cũng ăn nhiều trong các phi vụ khác nhưng vẫn tiếp tục làm lãnh đạo. Đảng cộng sản độc tài, không cho người dân có quyền phê bình đảng, làm video "Thánh rắc hành" cũng bị bắt vào tù, cho nên tệ nạn tham nhũng ngày càng phát triển không kiểm soát và trở thành đảng tham nhũng. Việt Nam có nhiều người đi xuất khẩu lao động và du học sinh. Khi đại dịch Covid xuất phát từ Vũ Hán, Trung Quốc, rồi lan ra khắp thế giới thì các hãng xưởng và trường học bị đóng cửa trong nhiều tháng. Không có tiền lương và không đủ tiền trả các chi phí ở nước ngoài nên nhiều người cần trở về nước, đa số là công nhân xuất khẩu lao động và du học sinh, họ là công dân Việt Nam chứ không phải Việt kiều tị nạn "khúc ruột ngàn dặm". Khi có chiến tranh hoặc dịch bệnh thì việc đưa công dân của mình về nước là nhiệm vụ của chính phủ. Các quốc gia đều tiến hành việc này một cách bình thường, Việt Nam thì xem đó là chiến công "ngạo nghễ"! Tệ hại nhất là các quan chức cộng sản đã lợi dụng giai đoạn khó khăn này như cơ hội làm tiền. Người không có tiền mới cần về, thì vì không có tiền mà không được về, phải sống vất vưởng ở xứ người. Công dân Việt Nam còn bị đối xử như vậy thì Việt kiều tị nạn đừng mơ tưởng đảng và nhà nước thương nhớ "khúc ruột ngàn dặm", họ chỉ thương nhớ tiền ở trong túi Việt kiều mà thôi. Ở Mã Lai có gần 2.000 công dân Việt Nam bị tù mấy năm nay, họ là ngư dân bị bắt trong hải phận Mã Lai, là những người qua đó lao động chui hoặc hành nghề mại dâm. Khi mãn hạn tù, nếu gia đình có tiền gởi qua thì họ mua được vé để về, nếu gia đình nghèo thì họ đành "tạm trú" trong ... trại tù, chính sách bảo hộ công dân của đảng và nhà nước không giúp họ 1 đồng. Đảng cộng sản thường tuyên truyền là tranh đấu cho người nghèo nhưng trong trường hợp này thì thấy đảng đã nói láo. Lúc bình thường, người dân đã khó khăn để mua vé về nước. Khi Covid đến, Đại sứ Việt Nam tại Mã Lai là Trần Việt Thái chỉ đạo tăng giá vé, thu thêm tiền để ăn chia trong Sứ quán, cái khẩu hiệu "phục vụ nhân dân" chỉ có trên sách báo. Trong phiên tòa "chuyến bay ăn cướp", Thái bị phạt 4 năm tù. Đúng ra Thái phải bị phạt 2.000 năm tù cho tương xứng với sự đau khổ của 2.000 đồng bào ở Mã Lai. Tháng 2-2023, Thiếu tướng Đỗ Hữu Ca, cựu Giám đốc công an Hải Phòng, bị cáo buộc nhận tiền chạy án 35 tỉ đồng từ trùm buôn hóa đơn Trương Xuân Đước. Người ta tìm thấy đường dây chạy án này đã có từ thời ông Ca đang làm công an. Trong vụ án "chuyến bay ăn cướp", Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn, Phó giám đốc công an Hà Nội, bị cáo buộc nhận tiền chạy án 2,65 triệu USD (60 tỉ đồng) từ công ty Bluesky (Bầu trời xanh). Hai đường dây bị lộ này cho thấy tệ nạn chạy án là có thật và các đường dây chạy án có sự tham gia của mấy ông Tướng công an. Tham nhũng phát triển ngày càng lớn trong chế độ cộng sản, từ một số đảng viên lên đến nhiều đảng viên, lên đến nhiều đường dây, nhiều phe đảng. Khi lấy tiền thì những người trong đường dây chia nhau tiêu xài. Khi bị lộ thì cấp trên đổ tội cho cấp dưới, bắt cấp dưới làm con dê tế thần. Thiếu tướng công an Tuấn nhận tiền chạy án, rồi nói là gởi hết cho Trung tá công an Hoàng Văn Hưng, Tuấn chỉ làm trung gian ăn 0 đồng, bắt đàn em Hưng gánh hết tội lỗi. Phiên tòa cũng bộc lộ cho thấy các lãnh đạo cộng sản đã tham nhũng và giàu có như thế nào. Trong một thời gian ngắn, Thiếu tướng công an Tuấn đã nộp lại 1,8 triệu USD (40 tỉ đồng), tương đương với tiền lương 200 năm của Tuấn. Số tiền đó từ đâu ra? Tuấn đã ăn tiền chạy án nhiều lần trong quá khứ? Những vụ án nào đã bị xử oan sai vì sự chạy án của Tuấn? Các câu hỏi này sẽ được Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho chìm xuồng để không làm vỡ bình. Ông Trọng gọi những đảng viên tham nhũng là những con chuột. Nhìn các đảng viên như Anh Dũng, Hương Lan, Xuân Dũng, Anh Tuấn, Việt Thái, v.v. và các đảng viên trong các phi vụ Việt Á, Đăng kiểm xe máy, Thuốc tây giả, AIC, AVG, v.v. và nhiều đảng viên tham nhũng bị nhân dân biết nhưng không bị đảng kêu tên nên vẫn tại vị, thì thấy đảng cộng sản có nhiều chuột hơn người. Trọng nói bóng bẩy: đánh chuột nhưng không làm vỡ bình. Nghĩa đen là đánh chuột nhưng không được đụng tới ổ chuột. Như vậy thì chuột sẽ còn hoài, đánh vài con chuột thì bọn chúng lại sinh đẻ ra con khác. Người Việt Nam muốn đất nước mình sạch sẽ, xinh đẹp nhưng không hiểu tại sao cứ ngồi nhìn bọn chuột chạy tới chạy lui mà không làm một cái gì. Hi vọng một ngày không xa, người dân sẽ đứng dậy, cầm chổi đuổi bầy chuột, quét luôn cả ổ chuột để đất nước Việt Nam được sạch sẽ./.    

Loc Duong   Không kịp đọc hết bài báo, hắn hộc tốc tự ý rời khỏi sở làm, phóng chiếc ô tô con mới tậu, lái một mạch thẳng về nhà. Thôi thế là tan nát hết rồi: Sự nghiệp, tiền của tích góp, những dự tính cho tương lai... Đời người đúng là phù du. Giờ đây chỉ cốt làm sao giữ cho được mạng sống. Vợ hắn thấy hắn về giữa giờ, mắt cứ tròn xoe lên. Hắn quát : - Nhìn gì? Gom một ít quần áo rồi ẵm con ra xe mau lên. - Đi đâu? Chuyện gì thế? Điên à? - Chẳng điên gì xất. Ra xe mau. Còn thằng Tường với con Khanh đâu? - Ơ hay. Chúng nó đi học chứ đâu. Cái lão này hôm nay làm sao ấy nhỉ. - Trăng sao gì. Ch.ết tới nơi rồi đây này. Mở mắt ra mà đọc đi. Vợ hắn lập cập mở tờ báo mà hắn vừa quăng ra. Đập vào mắt thị là cái tít : “Thắng kịch tính Syria, Việt Nam gi.ẫm nát cả vũ trụ dưới chân mình, vận nước đang bay khỏi trái đất”. - Ôi giời ơi! Gi.ẫm nát cả vũ trụ... Thôi thế thì ch.ết như kiến thật rồi, làm sao bây giờ đây ông? Hay có khi nào báo chí chỉ đăng láo lếu vậy thôi? - Chuyện. Đúng là đàn bà. Láo lếu mà báo đảng cho đăng à? Thằng viết láo thì còn phải qua thằng biên tập. Rồi Tổng biên tập có duyệt mới cho đăng được chứ. Đăng láo thế nào được. Lúc này vợ hắn mới quýnh quáng lên. Người run lập cập, vừa gom ít quần áo cho vào túi xách vừa hỏi: - Mình đi xuống địa đạo Củ Chi trốn hả anh. - Củ Chi chỉ tránh được khỏi bị gi.ẫm nát thôi, còn đằng này bay ra khỏi trái đất thì phải kiếm chỗ chắc chắn hơn. - Anh kiếm được chưa anh? Khổ thân tôi, hôm qua tôi lại mới cho con mẹ Lục mượn 50 triệu. - Kiếm rồi. Tôi có phôn cho người bạn ở Nguyên Tử Lực Cuộc Đà Lạt, nó bảo ở đây có căn hầm kiên cố xây từ hồi Mỹ, chắc là để tránh b.om nguyên tử. Trên đường đi tới trường đón hai đứa con, hắn phóng tẹt ga, cảnh sát giao thông bây giờ chẳng còn nghĩa lý gì. Thỉnh thoảng hắn lại phải ghé chỗ này chỗ kia để mua các món mà vợ hắn cho là cần đến trong lúc trú ẩn dưới hầm. - Phải mua thùng mì tôm với lại bĩm cho bé Bành. - Mua thêm bao cao su nữa anh ạ, trong ví em còn có 4 cái. Loay hoay tới tối xe hắn mới ra khỏi thành phố. Kẹt xe khủng khiếp ở xa lộ, phải tấp vào lề ngủ qua đêm. Đã thế, lúc tới đèo Bảo Lộc thì tắc đường, hai chiếc xe khách đấu đầu nhau ngay khúc cua giữa đèo. Cho nên mãi tới chiều hôm sau xe hắn mới tới được Trung Tâm Nguyên Tử Lực Đà Lạt. Hắn ngạc nhiên khi nhìn thấy người bạn vẫn đang ung dung ngồi uống cà phê, đọc báo trước cổng cơ quan. Thấy khuôn mặt hớt hải của vợ chồng hắn, người bạn cười bắn cả cà phê xuống áo: - Thôi ông về đi. Hết ch.ết rồi. Với tỷ số 3-1, tụi Hàn Quốc nó cứu cả vũ trụ đấy. Nó kéo Việt Nam mình về với mặt đất đầy ô nhiễm này rồi. Bây giờ có lẽ các ông tuyên giáo cùng với bọn bồi bút óc bằng trái nho đang vỡ oà mắc cở với những câu chữ láo toét của mình. Nhưng hắn tự hỏi vấn đề quan trọng là những tay viết báo ở Việt Nam có còn biết mắc cở với chính mình hay không ? Loc Duong  

Thái Hạo [Nhân bài báo “muối mặt” của báo TT&VH] Chúng ta là người Việt Nam sống trên đất Việt Nam nhưng đang đi chợ Thái, mua gạo Thái, trái cây Thái, bia - nước ngọt của Thái..., và đựng những thứ đó trong bao bì của Thái. Điểm qua một chút: Đừng quên người Thái đã mua lại hàng loạt chuỗi siêu thị của Việt Nam, như bây giờ bạn bước vào BigC chính là đang vào chỗ của người Thái. Thái Lan đã vượt qua các cường quốc như Nhật, Hàn để thống trị các lĩnh vực bán lẻ, nước giải khát, bao bì, năng lượng mặt trời tại Việt Nam. Lợn Việt Nam bây giờ cũng đang ăn cám của Thái dưới cái tên rất dễ gây tự hào, Công ty cổ phần Chăn nuôi C.P Vietnam! Ngành chăn nuôi của của Thái Lan ở VN mỗi năm thu về cho họ tiền lãi khoảng 1 tỉ USD – ngang ngửa với Honda của Nhật hay Samsung của Hàn trên đất Việt. Bây giờ chúng ta uống “bia Sài Gòn” thực chất là đang uống bia Thái đấy, ngay cả sữa Vinamilk cũng bị Thái mua hết gần 1 nửa rồi, không biết có trụ nổi không hay cũng rơi vào tay người Thái luôn. Báo chí nhà nước đã phải ngậm ngùi thừa nhận: “Doanh nghiệp Thái Lan đã thống trị nhiều lĩnh vực trên thị trường Việt Nam, biến Việt Nam trở thành “sân nhà” của họ” (https://nhipsongkinhdoanh.vn/thi-truong-viet-nam-co-tro...) Đây là chúng ta đang nói về người Thái trên đất Việt Nam thôi, còn nhìn qua bên nước ấy, thì khó lòng mà so sánh. Chỉ nói về nông nghiệp, tức là ngành mà VN có điều kiện tuyệt vời và “truyền thống” lâu đời nhất, thì riêng chuyện tên trái cây phải luôn đi kèm với tính từ “Thái” phía sau để đảm bảo cho độ “uy tín” thì rõ, như xoài thái, sầu riêng thái, chôm chôm thái, măng cụt thái..., thậm chí đến gạo cũng “thái” nốt. Những lĩnh vực khác thì xin không nhắc đến nữa. Chỉ lưu ý, hiện nay thu nhập bình quân đầu người của Thái đang gấp đôi Việt Nam. Một cách rộng và căn cơ hơn, theo tiến sĩ Huỳnh Thế Du (khi so sánh kinh tế Việt Nam và Trung Quốc, là 2 nước có cùng thể chế chính trị): “Điểm khác nhau cơ bản giữa hai nước là sức mạnh hay khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước và vai trò của các doanh nghiệp nước ngoài. Thứ nhất, TQ có nhiều doanh trong nước có quy mô cực lớn và có thể cạnh tranh quốc tế; điều này đang rất thiếu ở VN. Thứ hai, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có vị trí vừa phải trong nền kinh tế TQ, và họ đã tận dụng tốt đầu tư nước ngoài để phát triển các doanh nghiệp trong nước và chuỗi giá trị; nhưng, VN thì ngược lại, các doanh nghiệp nước ngoài có vai trò thống lĩnh, nhất là với các mặt hàng xuất khẩu có giá trị lớn, và các doanh nghiệp trong nước gần như chưa thể tham gia vào các chuỗi giá trị mà chủ yếu là gia công. Nhìn các chuỗi với Apple, Intel, Samsung là có thể thấy rõ”. (https://www.facebook.com/HUYNHTHEDU/posts/10160648178213744) Tôi nghĩ, bóng đá hay thi “học sinh giỏi quốc tế” thì cứ chơi, đầu tư được thì cứ đầu tư, nhưng cũng nên nhớ: về cơ bản, đó là chỉ là vui chơi. Mà chơi thì không chỉ vui, còn phải đẹp nữa. Quan trọng nhất đối với quốc gia là phải luôn nhắc nhau về tình trạng kinh tế - xã hội của đất nước để tránh những ảo tưởng và tự hào vô lối dẫn đến “vui hơi nhiều, nói cũng hơi nhiều”, thay vào đó “phải lo mà làm ăn chứ” – như lời một nhân vật trong một truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Khải đã được đưa vào sách giáo khoa lớp 12. Cần dồn tối đa nguồn lực cho phát triển kinh tế, đầu tư cho giáo dục và khoa học công nghệ; có chính sách cụ thể, thiết thực hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong nước, chấm dứt tình trạng tiêu cực, nhũng nhiễu, làm khó, vòi vĩnh “người nhà”. Để làm được như thế phải cấm xây tượng đài, cổng chào, cấm tổ chức hội nghị hình thức rình rang vô bổ; cải cách và tinh gọn bộ máy hành chính, chống tham nhũng hiệu quả bằng cách tuyên án chung thân không khoan giảm (vì tôi không ủng hộ án tử hình), thu hồi tài sản không để sót... Bên cạnh tất cả những điều cấp thiết trên thì việc cảnh tỉnh các cấp chính quyền cũng như người dân bằng cách luôn nói rõ, nói thật cho họ biết ta đang ở đâu trên bản đồ thế giới và đang đối mặt với những nguy cơ và hiểm họa gì, để họ bớt tự hào đi bởi một trận bóng đá mà quên mất việc thất bát nhãn tiền, từ đó mà lo học hành và làm việc cho tử tế. Phải hình thành trong hết thảy, từ công chức đến dân chúng, cái tâm thế “vội vã như cứu lửa cháy đầu”, thì may ra. Nếu không thì không chỉ “muối mặt” đâu, mà có khi còn phải muối toàn thân. Hình: Vòng trong là các công ty Thái, vòng ngoài là các công ty có tên tuổi của Việt Nam, nhưng đã bị Thái thâu tóm. Thái Hạo