Sự kiện 600 ngư dân Quỳnh Lưu, Nghệ An vừa đệ đơn kiện Formosa Hà Tĩnh ra Tòa án thị xã Kỳ Anh (nơi Formosa Hà Tĩnh đóng trụ sở chính) làm nức lòng nhân dân cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài.
Hình: Linh mục Đặng Hữu Nam hướng dẫn bà con ngư dân Quỳnh Lưu và Kỳ Anh ở Tòa án Kỳ Anh trước bầy côn an, mật vụ
Ngay trong ngày 26-9-2016, khi đoàn xe đang trên đường chở bà con đến Tòa án Kỳ Anh, cộng đồng mạng sôi nổi ủng hộ động thái hết sức chính đáng và hợp pháp này của bà con, dưới sự hướng dẫn của linh mục năng động, tâm huyết và thiện chí Anton Đặng Hữu Nam (Giáo xứ Phú Yên, Quỳnh Lưu), đã xuất hiện những lời kêu gọi ủng hộ kịp thời vật chất, tiền bạc cho bà con sau nhiều tháng kiệt quệ, xác xơ, ly tán vì biển chết, nay bất đắc dĩ lâm thế “vô phúc đáo tụng đình” ở tòa án cách xa hơn 200 km.
Trái ngược với tình cảm ủng hộ của đông đảo nhân dân, giới chức nhà nước ở trung ương và Nghệ An, Hà Tĩnh lại triển khai các biện pháp đối phó, ngăn chặn mang tích chất nghi kỵ, thù nghịch. An ninh địa phương điện hăm dọa chủ xe chở bà con. Công an, mật vụ đeo bám, lập chốt dọc đường ghi hình đoàn xe. Bộ công an điện yêu cầu linh mục Giáo xứ Đông Yên (Kỳ Anh) Phero Trần Đình Lai hủy kế hoạch hỗ trợ bà con bữa cơm trưa sau chặng đường dài. Bộ Công an điều xe cùng lực lượng tăng cường từ Hà Nội vào Kỳ Anh. An ninh, cảnh sát vây kín Tòa án Kỳ Anh, hung hổ chen vào, ngang ngược và trắng trợn ghi hình mặt mũi từng người như cố tình khiêu khích, hăm dọa trả thù. Trong khi đó, linh mục Đặng Hữu Nam luôn cố gắng hết sức để bà con đưa đơn giữ thái độ ôn hòa, thượng tôn pháp luật, ổn định trật tự. Linh mục cũng không quên đề nghị bà con cảm ơn cán bộ tòa án đã tiếp nhận đơn, cầu nguyện cả cho họ.
*
Người dân, và ngay giới chức nhà nước đều quá rõ, để xảy ra đại thảm họa môi trường Formosa là lỗi, nói đúng hơn là tội ác của quan chức hữu trách thuộc Chính phủ, các bộ ngành liên quan và Hà Tĩnh, khi họ rước doanh nghiệp khét tiếng vô số tiền án hủy hoại môi trường khắp thế giới vào Việt Nam. Họ thờ ơ, vô trách nhiệm, thậm chí có kẻ còn táng tận lương tâm trục lợi trong quản lý Formosa xả thải. Vụ cá chết phát lộ, họ xử trí quá tệ hại: câu giờ, bịt mồm báo chí, bóp nghẹt thông tin, quyết liệt đàn áp, khủng bố biểu tình phản đối Formosa, từ chối quốc tế đề nghị giúp điều tra, khắc phục, diễn trò ăn cá, tắm biển, ngăn cấm xét nghiệm cho dân trong vùng, quá chậm chạp triển khai bồi thường, hỗ trợ gạo mốc, âm thầm thỏa thuận Formosa bồi thường vỏn vẹn 500 triệu USD (trong khi tiền lệ những vụ tương tự trên thế giới đều cả chục tỷ, vài chục tỷ USD).
*
Dù thờ ơ, vô cảm, tắc trách, giới chức nhà nước không thể lẩn tránh trách nhiệm khắc phục hậu quả, khi dân khánh kiệt, lâm thế bần cùng sinh đạo tặc. Lẽ ra, sai lầm trong việc xử lý, buộc Formosa bồi thường thích đáng, họ phải biết ơn người dân đã giúp họ sửa cái sai nghiêm trọng và quá tệ hại ấy bằng việc đệ đơn khởi kiện dân sự, đòi bồi thường thỏa đáng. Họ phải hỗ trợ dân tối đa trong vụ kiện này. Ít nhất, khi biết dân có kế hoạch thuê xe vào Kỳ Anh, họ phải kịp thời ứng ngân khoản Formosa bồi thường để thuê xe đưa rước, lo ăn uống và bù đắp ngày công lao động của bà con, phải huy động cảnh sát giao thông dẹp đường cho đoàn xe nhanh chóng đến tòa án, yêu cầu cán bộ tòa làm thêm giờ để tiếp nhận đơn, thụ lý vụ kiện nhanh nhất có thể, vận động các luật sư giàu kinh nghiệm hỗ trợ pháp lý cho bà con…
*
Còn nhớ, khi mới đắc cử Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam ở Đại hội 12, ông Nguyễn Phú Trọng từng tuyên bố, cái tư duy “trí, phú, địa, hào – đào tận gốc, trốc tận rễ” đã cũ kỹ, lỗi thời, cần phải xóa bỏ”. Qua động thái đối phó hết sức căng thẳng và thù nghịch một cách không đáng có, rất xuẩn ngốc của họ trước vụ kiện dân sự này của bà con ngư dân công giáo Quỳnh Lưu, xem ra, cái tư duy “tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân” vẫn còn hằn sâu trong não trạng hầu hết giới chức chủ chốt của chế độ.
Chở thuyền là dân, lật thuyền cũng là dân. Bỏ cái tư duy đối kháng, thù nghịch với dân đi! Được không?
