Thời gian qua, châu Âu đã phải « tập chịu đựng » tổng thống Nga Vladimir Putin và tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Và giờ đây, Liên Hiệp Châu Âu lại phải đối đầu với nhân vật thứ ba tự xưng là « người thực thi công lý ». Đó là tân tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. Ông Trump cũng là vị tổng thống Mỹ đầu tiên công khai ngờ vực lợi ích Liên Hiệp Châu Âu và sự bảo trợ của Mỹ đối với « Cựu lục địa ».
Hình nộm chế nhạo Trump tại hội giả trang Rosenmontag ở Düsseldorf, thành phố miền tây nước Đức, tháng 2/2016.
Ảnh : Wikimedia
Trong bài viết có tiêu đề « Liên Hiệp Châu Âu cảm thấy bị đe dọa », nhật báo thiên hữu Le Figaro cho biết là 12 ngày sau khi Donald Trump bước chân vào Nhà Trắng, việc tân tổng thống Mỹ « tính sổ » châu Âu vẫn chưa xảy ra. Tuy nhiên, 28 nước thành viên Liên Hiệp vẫn hết sức cảnh giác. Liệu Liên Hiệp sẽ phải « đáp trả » Donald Trump kiểu « ăn miếng trả miếng » theo như gợi ý của tổng thống Pháp François Hollande ? Hay châu Âu sẽ giữ bình tĩnh theo lời khuyên của thủ tướng Đức Angela Merkel ?
Le Figaro nhận định là tại châu Âu, sự lo ngại đang nối tiếp mối hoài nghi : Donald Trump có thể hành động bất ngờ, giống như việc ký sắc lệnh cấm công dân 7 nước Hồi Giáo nhập cảnh vào Mỹ. Nỗi lo sợ của các nước châu Âu là có cơ sở, vì ngay cả chủ tịch Hội Đồng Châu Âu - ông Donald Tusk - cũng khẳng định là châu Âu rất có thể là « nạn nhân » tiếp theo của Donald Trump.
Nhận định là thế giới đang trong vòng « nguy hiểm chưa từng có », chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Donald Tusk đã đưa thêm tổng thống Mỹ Donald Trump vào danh sách các mối thách thức của Liên Hiệp Châu Âu. Mối đe dọa từ Donald Trump còn bị châu Âu coi là nguy hiểm hơn mối đe dọa từ « một nước Nga hiếu chiến », « một Trung Quốc ngày càng tự tin vào sức mạnh bản thân » hay nguy cơ tấn công khủng bố.
Lý do ? Theo chủ tịch Hội Đồng Châu Âu, đó là vì « có vẻ như Donald Trump đang xét lại 70 năm chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ ». Nói cách khác, đó là vì sự ủng hộ của nước Mỹ dành cho Liên Hiệp Châu Âu qua 12 đời tổng thống, từ tổng thống Harry Truman tới tổng thống Barack Obama đang bị tân thổng thống Donald Trump đe dọa loại bỏ.
Le Figaro nhận xét là giống như tổng thống Nga Vladimir Putin và tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump muốn chia rẽ Liên Hiệp để « dễ bề chèn ép » châu Âu. Ông Trump đang lấy lòng thủ tướng Anh Therasa May, người bị châu Âu coi là « ngang bướng », đồng thời lại « dè bỉu, chê bai » thủ tướng Đức Angela Merkel và tìm cách làm suy yếu đồng euro, con át chủ bài của Liên Hiệp Châu Âu. Ông Pierre Moscovici, ủy viên châu Âu phụ trách các vấn đề kinh tế cũng đã nhấn mạnh là châu Âu đang bị Donald Trump trực tiếp nhắm tới nhằm làm suy yếu sức mạnh của tổ chức chính trị, kinh tế và thương mại này.
Tuy nhiên, 28 nước thành viên Liên Hiệp chưa có thông tin cụ thể gì từ Nhà Trắng để có thể đưa ra ý kiến cứng rắn trong hội nghị thượng đỉnh dự kiến tổ chức ở La Valette (Malte) vào ngày thứ Sáu 03/02/2017. Hiện giờ, mới chỉ có thủ tướng Anh Theresa May là được đón tiếp trong phòng Bầu Dục. Ê kíp ngoại giao của Nhà Trắng cũng chưa đuợc Thượng Viện Mỹ thông qua.
Trong bài diễn văn nhậm chức, thường được coi là kim chỉ nam cho nhiệm kỳ của tổng thống Hoa Kỳ, ông Donald Trump không hướng tới tranh luận về đề tài châu Âu. Tổng thống Trump cũng chưa đáp lại lời mời của Liên Minh Quân Sự Bắc Đại Tây Dương để tổ chức cuộc họp thượng đỉnh không chính thức của NATO. Donald Trump chắc chắn cũng sẽ là khách mời của thủ tướng Đức Merkel trong thượng đỉnh G20, trừ khi tân tổng thống Mỹ coi hội nghị thượng đỉnh G20 là « việc làm mất thời gian » giống như có lần một phát ngôn viên Mỹ đã nói một cách ẩn ý. Đây sẽ là những bài trắc nghiệm về quan hệ Mỹ - châu Âu. Le Figaro kết luận « Hãy cùng chờ đợi và đón xem ».
