Tại Hội nghị báo cáo kết quả đánh giá hiện trạng môi trường biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế tổ chức ngày 22/8 tại Quảng Trị, Bộ Trưởng Bộ Tài Nguyên & Môi Trường Trần Hồng Hà khẳng định: “Người dân Miền Trung sẽ có cả thép, cả cá và cả một môi trường biển sạch, đẹp, an toàn.”
Để chứng tỏ tuyên bố của Bộ trưởng không phải là một thứ ngoa ngôn xảo ngữ nói ra để bịp người khác, ngay sau khi kết thúc hội nghị Bộ trưởng Trần Hồng Hà, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Nguyễn Văn Hùng cùng nhiều cán bộ lãnh đạo địa phương đã rủ nhau cùng “tắm biển dưới cơn mưa tầm tã”, sau đó ghé vào một quán ăn tại Cửa Việt thưởng thức hải sản.
Đưa nhau đi tắm biển và ăn nhậu để chứng tỏ “biển có ô nhiễm gì đâu” là kịch bản đã từng diễn ra ít là một lần trước đây. Ảnh: vietnamvn.net
Trò đưa nhau đi tắm biển và ăn nhậu để chứng tỏ “biển có ô nhiễm gì đâu” đã diễn ra ít nhất một lần trước đây và trở thành một đề tài cho các trang mạng xã hội đàm tiếu.
Tại sao ông Trần Hoàng Hà và các quan chức của CSVN không có một kịch bản nào khác, công phu hơn để làm cho những công bố trong Hội nghị báo cáo kết quả đánh giá có cái gì đó gần với sự hiểu biết bình thường của người dân.
Không ai có thể tin điều mà Hội nghị công bố kết quả kiểm tra đưa ra kết luận biển đã sạch, có thể tắm được khi sự kiện ô nhiễm biển chỉ mới hơn 4 tháng qua, với vùng ô nhiễm kéo dài trên 200 cây số. Nhất là trong thời gian ngắn ngủi đó, người dân chưa thấy có một nỗ lực nào đáng kể để tẩy rửa, làm sạch môi trường biển về phía công ty Formosa cũng như của chính phủ Nguyễn Xuân Phúc. Trước một tai họa trầm trọng như sự kiện Vũng Áng (hơn 100 tấn cá chết, các rặng san hô ở đáy biển bị hủy hoại và mất 70 năm mới phục hồi nếu được tẩy sạch), chưa có nhà khoa học nào dám nhanh chóng khẳng định điều mà nhà nước Việt Nam lạc quan công bố.
Báo cáo của hội nghị chỉ đưa ra những điểm chung chung như “cơ chế làm sạch tự nhiên của môi trường”, hay “hàm lượng các chất ô nhiễm đang có xu hướng giảm theo thời gian”. Và thêm nữa, “Hệ sinh thái rạn san hô có dấu hiệu hồi phục tích cực”, hay “cá con đã trở về” trong khi chưa bao giờ nghe chính phủ nói các rạn san hô ấy được tẩy rửa.
Đó chẳng qua để dẫn dụ những người quan tâm xa rời mục tiêu chính của vấn đề là “biển có thật sự sạch chưa?” và “cá đã ăn được chưa?”. Chứ không phải “biển đã tắm được” như lời rao của Bộ Trưởng Trần Hồng Hà, vì biển đã tắm được thì chẳng liên quan gì đến nguyện vọng và đời sống đang điêu đứng của ngư dân.
Hơn thế nữa trong báo cáo của mình, Bộ Tài Nguyên & Môi Trường đã viện dẫn hai kết quả điều tra, nghiên cứu của hai cơ quan nhà nước là trường Đại Học Hà Nội và Viện hàn lâm Khoa học Công nghệ. Điều này không khỏi khiến cho người ta đi từ ngạc nhiên tới giật mình. Vì đây không phải là 2 cơ quan nghiên cứu độc lập mà chỉ là hai cơ quan nhà nước. Người ta còn nhớ ngay từ đầu Việt Nam đã từ chối lời đề nghị giúp đỡ của Hoa Kỳ và Đài Loan. Tự cho là mình có khả năng điều tra nhưng thật ra ai cũng biết nếu để cho các nhà khoa học nước ngoài xen vào, làm sao giấu giếm sự thật.
Bất chấp kết quả các cuộc nghiên cứu khoa học thế nào, báo cáo phải ưu tiên phục vụ cho nhu cầu chính trị của đảng, thay vì đưa ra những kết luận khoa học có tính cách khách quan. Mà đã không khách quan, không làm tới nơi tới chốn không khác gì tiếp tục khuyến khích Công ty Formosa sau này làm bậy như đã từng làm.
Với một biến cố môi trường biển mang tính chất thảm họa như vừa qua, nếu khôn ngoan đảng CSVN để khoảng một năm sau mới công bố kết quả như ông Trần Hồng Hà nói. Lúc ấy họa chăng người ta có thể "tin" phần nào vì thảm cảnh Formosa đã nguôi ngoai trong lòng người.
Đàng này mới có hơn 4 tháng, môi trường độc hại chưa được tẩy rửa, tiền bồi thường của thủ phạm đảng cũng mới nhận 250 triệu Mỹ Kim chưa xài…. hết. Thế mà đã vội vàng công bố là “biển sạch, tắm được, sẽ có cá lẫn thép” cho thấy Hà Nội làm ăn rất tắc trách và vô trách nhiệm. Một khi đã vô trách nhiệm thì bộ máy chính phủ chỉ là một mớ hỗn độn cai trị bởi những kẻ ngu dốt.
Nhưng thử hỏi tại sao Hà Nội lại vội vã làm như thế?
Thứ nhất, nội bộ đảng CSVN hiện nay đang rối rắm và đổ lỗi lẫn nhau do tình trạng xung đột phe nhóm từ đại hội 12 kéo dài. Sự đấu đá trong nội bộ từ bộ máy đảng ở trung ương đến các đảng bộ địa phương không còn kềm chế được bằng các nghị quyết của Bộ Chính Trị mà khuynh hướng tận diệt nhau bằng mọi cách đã dần lộ rõ.
Tiếng súng Yên Bái vừa qua có thể là tình trạng chín muồi của xung đột phe nhóm bùng nổ bằng bạo lực. Điều này khiến Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, thay vì kêu gọi đoàn kết hay làm cho đảng “trong sạch và vững mạnh”, ông ta cho đàn em công bố kết quả biển sạch để xếp lại hồ sơ Formosa. Đảng sẽ rảnh tay đối phó trong cuộc chiến nội bộ đang làm lung lay tận gốc rễ bộ máy đảng cầm quyền.
Thứ hai, khi Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói miền Trung chọn cả thép và cả cá, tức là chính phủ phải để cho Formosa chính thức khai trương chứ không thể kéo dài sự trì hoãn như đã thấy. Vì nếu tiếp tục trì hoãn, Formosa sẽ đòi Hà Nội bồi thuờng hàng triệu Mỹ kim thiệt hại do ảnh hưởng đến tiến trình sản xuất của dự án.
Nhưng trong bối cảnh nền kinh tế èo uột, nợ công ngày càng tăng cao, ngân sách cạn kiệt, chính phủ chỉ lo vay mượn tứ tung để đảo nợ thì làm sao có đồng nào trả bồi thường cho Formosa. Formosa sẽ không ngồi yên mà có thể mang nội vụ ra tòa án quốc tế kiện ngược lại Hà Nội để đòi bồi thường. Đối phó vụ kiện sẽ gây thêm một vấn đề rắc rối nghiêm trọng mà Hà Nội không bao giờ muốn có như chuyện CSVN đã phải hoàn lại tiền thuế gần 500 triệu Mỹ Kim cho Formosa do vụ HD 981 gây ra vào tháng 5, 2014.
Thứ ba là càng để vụ Formosa kéo dài, ngư dân miền Trung, đặc biệt là ngư dân Công giáo sẽ làm lớn chuyện vì liên quan trực tiếp đến đời sống của họ đã kéo dài trong thời gian qua. Trong nhiều tuần lễ vừa qua, ngư dân và đồng bào Công giáo Nghệ An đã liên tục biểu tình, tuần hành khắp các giáo xứ. Số người tham dự có lúc lên đến hàng chục ngàn người, đòi biển sạch, cá sạch và chính phủ phải chấm dứt hoạt động của Formosa.
Trong tình hình hiện nay, biết đâu chính những cuộc xuống đường này là những đợt sóng tạo thành cơn biến động lớn làm sụp đổ chế độ. Như thế, rõ ràng cái kết quả biển sạch qua công bố của Bộ trưởng Trần Hồng Hà hoàn toàn là vì mục tiêu chính trị, một kiểu đối phó vội vàng chứ không nhắm vào thực tâm lo đời sống của người dân.
Những phân tích nói trên cho thấy là lãnh đạo CSVN thật sự đang rơi vào tình trạng tiến thoái lưỡng nan trong vấn đề Formosa. Tuyên bố chọn cá để phỉnh phờ lòng mơ ước của người dân, một mặt chọn cả thép để ôm chặt Formosa, CSVN thật sự không còn khả năng nhận diện các vấn đề lợi hại của đất nước.
Tình trạng này đến từ sự tham lam ngu dốt của lãnh đạo, nhưng căn bản đã lộ rõ nguyên hình CSVN là một tập đoàn tay sai cho bất cứ mọi thế lực giúp chúng vơ vét và hạ cánh an toàn.
