Nhắc lần này nữa thôi, rồi không nhắc nữa bởi… chán. Chẳng phải chán cái màu tím Huế ấy, mà chán những kẻ có quyền cứ quanh co lằng nhằng.
Hôm qua 12.9, mãi tới tận tối, công an, mà đại diện là ông Tô Ân Xô (chỉ là người phát ngôn của một bộ nhưng hàm trung tướng, sao mà cấp tướng rẻ thế, chuyện này nhà nước cần xem lại kẻo anh em khác tâm tư) lập ngôn rằng kể từ ngày 15.9 bộ sẽ cho in thông tin “nơi sinh” vào phần bị chú trong hộ chiếu, “cơ quan chức năng sẽ miễn lệ phí cho người dân”, tức là người có hộ chiếu sẽ không phải trả tiền (lệ phí) cho cái đuôi lòng thòng này.
Kiểu như Bá Kiến, đập bàn đập ghế đòi cho được 5 đồng nhưng thí lại cho 5 hào vì thương anh túng quá. Họ tự ý bỏ mục nơi sinh khiến cuốn hộ chiếu bị thành thứ phẩm, gây bao nhiêu tai tiếng trước quốc tế, bao nhiêu phiền hà cho dân, bao nhiêu khủng hoảng cho cuộc sống, vậy nhưng vẫn kẻ cả, cao ngạo, bề trên, quen thói ban phát, không coi ai ra gì.
Cũng chả phải họ dễ dàng chịu lùi thế đâu. Từ hôm trước nữa họ vẫn bắt người có hộ chiếu tím nếu muốn được bổ sung thông tin về nơi sinh thì phải xin (làm đơn xin nếu đã được cấp, hoặc xin bổ sung nơi sinh khi khai báo trong tờ khai). Rồi họ vẫn khăng khăng đổ cái sai cho khách quan, nào là đã theo luật về xuất nhập cảnh được quốc hội thông qua (dám liều đổ cho cả quốc hội), theo tổ chức hàng không quốc tế-ICAO (đổ cho thế giới), nào là nhiều nước cũng không có mục nơi sinh trong hộ chiếu (kiểu như: đau mắt bởi tại hướng đình/cả làng đều thế phải mình em đâu), sẽ tìm cách bổ sung nếu ai có nhu cầu (thực ra chả ai có nhu cầu cả, mà do thế giới đòi hỏi), vẫn ngạo nghễ tuyên bố tiếp tục cấp bản thứ phẩm màu tím này và “sẽ nghiên cứu sửa chữa, bổ sung”… Nghĩa là họ không hề nhận lỗi, nhận sai, không một chút lắng nghe, cầu thị. Anh hùng làng này cóc thằng nào bằng ta.
Nhưng tới khi người Mỹ “làm khó dễ” thì những trùm bảo thủ ấy mới chịu vặn vẹo trở mình. Hôm qua, người Mỹ tuyên bố dứt khoát “kể từ ngày 3.10, tất cả các đương đơn xin thị thực có hộ chiếu mới xanh tím than phải có bị chú về nơi sinh trước buổi phỏng vấn. Các đương đơn không có bị chú trong hộ chiếu bìa màu xanh tím than sẽ không được phép phỏng vấn, và phải đặt lại lịch hẹn khác. Nếu hộ chiếu mới của đương đơn không có bị chú, cần mang theo bản gốc giấy khai sinh đến buổi phỏng vấn. Nếu đương đơn không có giấy khai sinh nhưng có hộ chiếu cũ bìa xanh lá cây có thông tin nơi sinh, cần mang theo cả hộ chiếu cũ cùng với hộ chiếu mới”… Nghĩa là trăm dâu đổ đầu tằm, trăm sự khó sự khổ đổ lên đầu dân, chỉ do cái lỗi công an gây ra.
Đừng trách người Mỹ, cũng như Đức, Tây Ban Nha, Czech, Phần Lan… bởi người ta cần sự minh bạch, rõ ràng, chứ không mưu mẹo, lằng nhằng như mình. Chỉ có điều, với những nước vừa kể kia, công an ta phớt tất, nói gì cũng kệ, nhưng nay thấy Mỹ tỏ thái độ dứt khoát thì hiểu không diễn chuyện như đùa được nữa. Sự thay đổi, quay ngoắt thái độ có lý do của nó chứ chả phải họ đã nhận ra cái sai và thực sự cầu thị, thành tâm.
Ảnh: Hộ chiếu cải lùi thiếu mục nơi sinh
Như đã nói về hộ chiếu tím, đang yên đang lành lại giở giói ra dự án cải cách này nọ, cải tiến cải lùi, lợn lành thành lợn què, khiến cả xã hội nhọc mệt vất vả. Điều thấy rõ nhất là bộ máy cai trị không chỉ mang tiếng về cách làm ăn và thái độ sửa sai, mà còn ném vào đó một cục tiền khủng (lớn bao nhiêu có trời biết) để tạo ra món đồ thứ phẩm, kém chất lượng.
Sai thì sửa, dở thì bỏ, làm lại từ đầu (chả riêng gì chuyện hộ chiếu), chịu tốn kém vất vả một lần, chứ không thể cứ lòng vòng, chữa cháy, chắp vá, bịt chỗ xì, đổ thừa, trốn tránh, nói lấy được, bưng bít, quẩn quanh như họ đã làm thời gian qua.
Người chậm hiểu nhất cũng thấy, cho tới lúc này, mẫu hộ chiếu mới do không có mục nơi sinh đã bộc lộ rất nhiều hạn chế, bất cập không đáng có. Đã thế, Bộ Công an, cụ thể là Cục Xuất nhập cảnh của bộ này đã không thực sự cầu thị, không chịu sửa sai, trút hết cả cái sai lên đầu dân, khiến lòng dân bất bình, uy tín của ngành cũng như của chế độ (nếu có) bị giảm sút. Thời nay đã khác xưa nhiều, không thể dấm dúi giấu diếm, mọi thứ đều lộ lộ ra rõ như ban ngày, chối cũng chẳng được.
Đề nghị tứ trụ, thậm chí ngũ trụ, bộ chính trị, ban bí thư, những người, những bộ phận được coi là lãnh đạo cao nhất, quyền lực nhất của đảng nắm quyền lãnh đạo tối cao toàn diện hãy lên tiếng, có ý kiến cụ thể, dứt khoát về vụ hộ chiếu, không thể để ông Tô Lâm và Bộ Công an cứ mãi nói sao thì nói, làm sao thì làm. Cái gọi là quyền làm chủ tập thể, “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” trên thực tế chỉ là thứ bánh vẽ, màu mè hình thức trang trí cho thể chế bởi trong vụ hộ chiếu tím này dân kêu khan cổ rồi, nói mỏi miệng rồi, có ai thèm nghe. Dân ứ nói nữa, giờ đến lượt các ông phải mở mồm. Nếu cứ lơ đi, không phát ra lời nào, có khác gì tự nhận cùng hội cùng thuyền với đám làm sai, bao che, ngậm miệng ăn tiền. Không chịu ra tay xử lý ung nhọt, chịu đau một tí, kể cả vùng cấm vùng kiếc, rồi có ngày “tổ kiến hổng sụt toang đê vỡ”, hối không kịp, chứ không phải chỉ nghiêm khắc kiểm điểm, tống củi vào lò như lâu nay.
Không nói đâu xa, nếu cả triều đình bận rộn thì đích thân thủ tướng họp một phát với trăm quan, công khai ra phán quyết bỏ hẳn cuốn hộ chiếu tím sai sót thiếu mục nơi sinh đó đi, hủy hẳn đi, ném hết vào máy nghiền, buộc công an phải nghiêm túc chỉnh lại, đưa mục “nơi sinh” vào phần nhân thân (phần chứa thông tin chính của hộ chiếu, ngay sát trang đầu, mặt tiền),
kiểm tra lại cho kỹ rồi mới ban hành. Không thực hiện ghi bị chú bị chiếc nơi sinh gì sất. Xin nhớ rằng phần bị chú trong cuốn hộ chiếu là phần phụ, chỉ để ghi những thông tin có tính bổ sung, làm rõ hơn vấn đề gì đó về chủ hộ chiếu, chứ không phải để ghi thông tin chính. Chỉ có ở xứ ta, nhà chức việc mới thực hiện ẩm ương như vậy.
Thủ tướng cần kiên quyết chỉ đạo Bộ Công an, đối với với những ai đã bị cấp (thực ra là mua, trả bằng tiền, giá khá cao, chứ không có chuyện cấp, cho không) món hộ chiếu tím than sai sót, khiếm khuyết đó thì phải đổi cho họ bản đầy đủ, đã chỉnh sửa, xin lỗi người ta, và tuyệt đối không được vòi thêm tiền, phí này phí nọ. Nhà nước phải chấp nhận chi phí bởi cái sai là do người nhà nước gây ra chứ không phải do dân.
Đừng vì tiếc tiền mà bắt dân phải dùng thứ của nợ. Cần chỉnh ngay cái thói hành dân và bao che cho kẻ làm sai. Hãy đặt mình vào địa vị của người dân khi họ bị hành bởi cuốn hộ chiếu tím than gây rất nhiều bực mình phiền toái, để liệu mà xử sự.
Mà không hiểu 3 loại hộ chiếu: Hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ, hộ chiếu phổ thông (màu tím), 2 loại kia có bị cải lùi mất mục nơi sinh như tím không nhỉ, hay chỉ cán bộ mới có nơi sinh, còn dân thì “thiếu quê hương”.
Và điều này có lẽ cũng cần nói nhỏ với thủ tướng, dường như vụ hộ chiếu tím than cũng có mùi kiểu Việt Á, chỉ có điều thủ tướng có nhận thấy hay không, chứ Bộ Công an thì đương nhiên chả thấy, chẳng ai lại tự cầm dao chặt chân mình.
