Chiến tranh là tổng hợp sức mạnh quốc gia bao gồm: Kinh tế, Chính trị - ngoại giao, sự đồng thuận của dân chúng gắn liền với trạng thái sẵn sàng chuyển sang kinh tế thời chiến, sức mạnh quân sự (xem thêm Carl von Clausewitz - Bàn về chiến tranh).
Bằng việc đặt tên cuộc xâm lược Ukaraine là "Chiến dịch đặc biệt", Tổng thống Nga Vladimir Putin muốn...tránh chiến tranh. Ông ta khá khôn ngoan trong việc sáng tạo và sử dụng thuật ngữ này.
Nhưng điều này lại bộc lộ một điểm chí tử trong chiến lược của Putin và bộ tham mưu của ông. Nước Nga không sẵn sàng cho chiến tranh - Lính Nga xung trận với trạng thái tâm lý không rõ ràng và rất thiếu động lực. Và điều này dẫn tới một loạt các hệ quả xấu cho nước Nga, cho chính Putin.
Putin có lý do để phát động chiến dịch đặc biệt khi mà tháng 10 năm 2021, qua thăm dò của Viện thăm Xã hội học Quốc tế Kyiv thì tỷ lệ ủng hộ Zelensky chỉ còn 24,7%. So với cuộc thăm dò một tháng trước đó là 33,3% và trước nữa Zelensky đắc cử Tổng thống với tỷ lệ áp đảo là 73%.
Putin mơ tưởng việc giải phóng Ukraine khỏi phát xít và thế là chiến xa Nga cắm cờ Hồng quân. Đó cũng là dụng ý của Bộ Tổng Tham mưu Liên Bang Nga muốn tái hợp hình ảnh siêu cường Liên Sô.
Nhưng 72 giờ không hạ được Kyiv, không hạ được bất cứ một thành phố quan trọng nào của Ukraine. Không có bánh mì, muối và hoa đón chào đoàn quân giải phóng.
Chỉ có pháo chống tank, Javelin, ...đón chờ. Chiến xa Nga bị đốt cháy hàng đoàn, quân dù Nga bị đánh chặn, Thiếu tướng tử trận. Quá xuất sắc trong việc sử dụng kỳ binh, Putin lại tự tạo bẫy cho mình đó là việc dân thường bị dồn ứ trong thành phố và đồng lòng chống lại quân Nga.
Về mặt bản chất, sau 72h, Chiến dịch đặc biệt của Putin đã thất bại. Zelensky tuyên bố: "tôi không cần một chuyến xe. Tôi cần tên lửa chống tank". Tỷ lệ người Ukraine ủng hộ Tổng thống này đã vượt 90%.
Và giờ là câu chuyện của Chiến tranh.
Nhưng tệ thay! Nước Nga, nền kinh tế và cả quân đội Nga chưa sẵn sàng cho Chiến tranh. Đây mới là tử huyệt của Putin.
Hậu cần không khắc phục được. Nhiên liệu không đủ, lương thực, y tế, quân nhu đều yếu kém. Putin không đủ nền tảng để nhanh chóng động viên thêm lính huy động sức mạnh tổng thể của quân đội Nga.
Trên mặt trận chính trị ngoại giao Putin thua lấm lưng trắng bụng. Châu Âu đoàn kết với Ukraine với Zelensky. Nato đoàn kết với sự lãnh đạo của Hoa Kỳ và Biden tỏ ra quá cáo già.
Trên mặt trận kinh tế nước Nga cũng đang thua bởi một loạt đòn liên hoàn về cấm vận, trừng phạt kinh tế. 320 - 380 tỷ (quy đổi USD)/600 tỷ dữ trữ ngoại hối bị đóng băng. Người Nga sẽ phải chịu cú sock kinh tế chưa từng có trong 30 năm qua.
Trên mặt trận quân sự, 20 ngày qua Putin không thắng. Trái lại hình ảnh oai hùng của quân đội Nga mà Putin dày công xây đắp suốt 22 năm lại đang bị sỉ nhục. Năng lực quân sự của Nga từ tình báo, hậu cần, tư duy chiến thuật, tổ chức và chỉ huy chiến trường...tất cả đang được xem xét lại.
Trong khi đó người Ukraine cũng gặp phải các vấn đề của Putin nhưng họ khắc phục rất nhanh. Ukraine đã quen với 8 năm chiến tranh, quân đội được hiện đại hoá và tinh thần vệ quốc thức tỉnh. Những tổn thất nghiêm trọng của Ukraine có thể được bù đắp nhanh chóng bởi nguồn viện trợ từ phía Tây. Vì...Châu Âu là hậu phương của họ.
Nếu ngày 24 tháng 2 giới quan sát đặt ra câu hỏi: Kyiv sẽ thất thủ sau bao nhiêu lâu? Thì giờ đây nhiều người sẽ hỏi rằng Putin sẽ ôm cái đầu máu của mình ra khỏi chiến tranh như thế nào? Tệ thay bằng niềm kiêu hãnh và tự tin thái quá Putin đã bịt tất cả đường lui của mình.
Ông ta làm sao có thể tự phủ định chính mình khi đã trót sáp nhập Krym và công nhận nền độc lập của hai nước cộng hoà tự xưng vùng Donbass? Còn phía Ukraine đang có vẻ quyết không buông. Thậm chí họ tự tin đến nỗi đặt điều kiện Nga phải rút hết quân và đòi đền bù chiến tranh.
Vậy là Putin sẽ bị cuốn vào cuộc chiến không còn đường lùi nhưng lại không được chuẩn bị một cách đầy đủ và khoa học. Còn Zelensky - một người Do Thái toàn tòng nhận thức rất rõ vấn đề mà lãnh tụ nước Nga đang gặp phải. Ukraine đã sẵn sàng cho một cuộc chiến kéo dài đến ít nhất là tháng 5 - Thời điểm đó có thể Putin không còn đầu máu để mà ôm.
17.03.2022
Quang Phan
