Ông Joe Biden giơ tay tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 46 của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ tại Washington D.C. hôm 02/01/2021 – Nguồn hình ảnh GETTY IMAGES
Thiện Tùng - huynhngocchenh.blogspot.com
Sau khi Tổng thống Joe Biden tuyên thệ nhậm chức, những nơi hội tụ sôi nổi luận bàn về quan hệ Việt-Mỹ. Nhiều ý kiến lo ngại quan hệ song phương Việt - Mỹ rồi đây sẽ ra sao. Nhiều ý kiến cho rằng,Tổng thống Trump là nhà độc tài “hợp gu” với thể chế chính trị Độc tài Việt Nam nên quan hệ tốt với Việt Nam, còn Tổng thống Biden nặng về Dân chủ sẽ xa lánh Việt Nam.
Theo tôi, vấn đề không đơn giản như thế, bởi vì, quan hệ Việt-Mỹ là quan hệ cộng sinh nhằm đối phó với tham vọng bành trướng bá quyền Trung Quốc.
- Về phía Việt Nam, dầu cùng ý thức hệ, nhưng Trung Quốc luôn muốn Việt Nam “nhập Trung”, nhằm thực hiện mưu đồ tràn xuống phương Nam thu phục các nước Nam Á (ASEAN) và thôn tính biển Đông Nam Á (Đông VN) để bung ra Thái Bình Dương và hơn thế nữa. Để giữ vững chủ quyền, không còn cách nào khác, lâu nay Việt Nam tạm sống theo kiểu “đu dây” giữa Mỹ và Trung Quốc. Nếu không dựa vào Mỹ, Trung Quốc nhai Việt Nam không nhả xương từ lâu rồi.
- Về phía Mỹ, dù Việt Nam không cùng ý thức hệ, nhưng Mỹ cũng phải đeo bám Việt Nam, biến Việt Nam như một lá chắn không cho Trung Quốc thực hiện tham vọng tràn xuống phương Nam và bung ra biển cả.
Tại cuộc thảo luận Bàn tròn do đài BBC tổ chức hôm thứ Năm hôm 21/01/2021, nhiều bình luận gia phát biểu khá thuyết phục:
- Nhà báo tự do Song Chi, cựu đạo diễn truyền hình đài BBC từ Anh quốc bình luận:"Tôi nghĩ rằng dù bất cứ ai ở Mỹ lên làm Tổng thống, thuộc đảng Dân chủ hay đảng Cộng hòa, thì quan hệ Việt - Mỹ cũng không thay đổi nhiều / Vì rõ ràng, Việt Nam vẫn cần đến Mỹ trước sự bành trướng, hung hăng ngày càng tăng của Trung Quốc và ngược lại Mỹ cũng vẫn phải cần đến Việt Nam như một trong những quốc gia có thể kìm bớt Trung Quốc trở thành bá chủ / Cho nên tôi nghĩ rằng, Tổng thống Mỹ nào lên cầm quyền, thì quan hệ đó vẫn sẽ không thay đổi, nhưng có điều chắc chắn là chính phủ Biden sẽ nhắc nhở nhiều hơn đến hồ sơ nhân quyền. Do vậy, Hà Nội sẽ không thể tiếp tục thả ga đàn áp những tiếng nói bất đồng chính kiến như trước, tôi nghĩ như vậy."
- Từ Hà Nội, PGS. TS. Phạm Quý Thọ, chuyên gia về chính sách công, nêu quan điểm: "Tôi thấy có hai ý, ý thứ nhất là dù sao chăng nữa, nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump đã để lại cho nước Mỹ một bài học, ông Joe Biden nói là quay lại, nhưng không thể quay lại như xưa được, kể cả việc liên minh với các đồng minh cũ, hay là các chính sách đối ngoại khác thì cần phải có những thay đổi, điều đó là chắc chắn / Điểm thứ hai ở Việt Nam, tôi có quan sát và tôi thấy rằng, Việt Nam cũng phải thay đổi trước những thay đổi của thế giới nói chung trong bối cảnh mà Covid-19 làm trật tự thế giới thay đổi và nước Mỹ cũng đang thay đổi, thì Việt Nam cũng phải thay đổi. Và Việt Nam, theo tôi quan sát, cũng đang có những thay đổi có vẻ tích cực, về một phía nào đó, về hội nhập kinh tế quốc tế cũng như ngoại giao, tuy nhiên đó cũng có những cái khó mà cần tiếp tục bàn luận."
Từ Hội An, kinh tế gia Bùi Kiến Thành nói với BBC: "Với sự thay đổi lãnh đạo ở nước Mỹ, trước hết nhìn rộng ra, tôi cho rằng sẽ có sự thay đổi về chính sách kinh tế, thương mại, an ninh, quân sự, quốc phòng của Mỹ đối với các nước đồng minh truyền thống của Mỹ, cũng như đối với các đối thủ của Mỹ / Riêng đối với Việt Nam, có khả năng là Mỹ sẽ trở lại với ‘Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương’, nhưng nói chung chính sách của Mỹ đối với Việt Nam vẫn theo một lộ trình (Road Map) được thực hiện từ nhiều đời chính phủ Mỹ / Định hướng là Mỹ hỗ trợ giúp Việt Nam tiến tới hội nhập sâu hơn với các nền kinh tế thị trường, từng bước xây dựng ‘Nhà nước Pháp quyền’, phát triển tự do, dân chủ, nhân quyền và xã hội dân sự / Để thực hiện các mục tiêu trên, tôi cho rằng Mỹ sẽ từng bước xây dựng quan hệ ‘chiến lược, toàn diện’ với Việt Nam / Song mức hợp tác đến đâu, chủ yếu là do phía Việt Nam nhận thức và tạo điều kiện, trong quá trình cải tổ, đổi mới tư duy, đổi mới tập thể lãnh đạo, diệt trừ tham nhũng… vì luật pháp của Mỹ nghiêm cấm nhà nước Mỹ, cũng như các tập đoàn kinh tế Mỹ không được tham gia các hoạt động bị luật pháp Mỹ quy định là cấm"tham nhũng".
Bảo thủ không thể tồn tại trước sự biến đổi ngày một sâu rộng của thế giới?
Thiện Tùng
