Vào đầu tháng 2 năm 2015, khi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đến thăm nhà máy nhôm Nhân Cơ, không hiểu trong tiệc đón tiếp phái đoàn có bia rượu không mà sau đó ông phán rằng: "“Nhôm sản xuất xong sẽ bán tại chỗ cho các công ty có nhu cầu, làm sao có thể bán nhôm ngay khi còn đang nóng chảy để tránh lãng phí năng lượng nung nhôm khối trở lại trạng thái nóng chảy trong sản xuất thiết bị có dùng nhôm”.
Các chuyên gia nghe xong trong lòng đều xốn xang, rạo rực nhưng chẳng ai dám cười mà chỉ lấy tay che miệng gấp rút như thể có quá nhiều bụi trên sàn sản xuất. Nhiệt độ nóng chảy của nhôm là 660 độ C, trời ạ! Chưa có công ty nước nào có khả năng hay dám cho nhôm lỏng vào ống rồi cho chạy lòng vòng từ nhà máy này qua nhà máy khác. Hơn thế nữa, để tiếp tục lỏng thì dọc đường đun nó bằng cái gì?
Trong trường hợp nhà máy Nhân Cơ, các công ty dùng nhôm chế tạo hàng hoá đều ở cách xa Nhân Cơ hàng vài trăm đến cả ngàn cây số. Thủ tướng muốn bắt ống dài cỡ nào? rồi dân chúng dọc đường nung ống bằng củi? Còn nếu chở bằng xe thì đổ nhôm lỏng ở nhiệt độ 600 độ C vào thùng gì để chở đi? và làm cách nào để nhôm tiếp tục nóng trên đoạn đường mấy trăm cây số đó để khỏi phải nấu lại?
Thủ tướng có biết mình đang nói gì không? Nhôm lỏng chứ không phải cái gánh bán bánh canh, Thủ tướng ơi!
Có cư dân mạng đọc xong tuyên bố đó bỗng nhắc lại: đã 40 năm rồi mà Thủ tướng vẫn nói chuyện như thời còn làm y tá. Kiểu nói này chẳng khác gì lời khoe của rất nhiều cán bộ giảng chính trị hồi đó: Khi đánh Mỹ, máy bay của chúng ta do Liên Xô viện trợ rất hiện đại. Loại máy bay này đa năng đa hiệu, có thể đứng núp sau các đám mây lớn, chờ máy bay đế quốc Mỹ đi ngang thì ta mới xông ra đánh du kích.
Sau một mớ phát biểu linh tinh khác, Thủ tướng cũng để lại một lời dặn vàng ngọc trước khi ra về:"Các vấn đề về môi trường không được chủ quan”.
Các chuyên gia kỹ thuật lại ngẩn người. Thế ai đã quyết định cho xây "quả bom bùn đỏ" này trên đầu mấy chục triệu dân sống dọc hạ lưu và dùng nước sông Đồng Nai để uống, bất kể các khuyên can của giới chuyên gia Việt Nam? Ai đã ký quyết định bịt miệng họ rồi tuyên bố "Đây là chủ trương lớn của đảng"?
Các kết toán kinh tế hiện nay, dù là số liệu do nhà nước cung cấp, đều cho thấy các phân tích hậu quả của giới chuyên gia Việt đang trở thành hiện thực -- càng làm càng lỗ và càng tàn hại môi sinh. Đó là chưa kể hiểm họa các khu biệt lập của "công nhân" Trung Quốc ngay tại Nóc Nhà Đông Dương.
Trần Giang
