Ảnh: FB VIệt Tân
Có một nét gì đó na ná giữa trường hợp nhà cầm quyền CSVN trả tự do trước thời hạn án tù cho tù nhân lương tâm Đặng Xuân Diệu với trường hợp một tù nhân lương tâm khác là ông Nguyễn Hữu Cầu.
Ngày 12/1/2017, thông tin bất ngờ là anh Đặng Xuân Diệu được công an Việt Nam thả, nhưng là sang Pháp để… chữa bệnh.
Cũng vào dịp tết năm 2014, “người tù xuyên thế kỷ” Nguyễn Hữu Cầu – ở tù cộng sản đến 37 năm xuyên suốt từ thế kỷ 20 sang thế kỷ 21, được trả tự do.
Cả hai trường hợp trên đều “phản động” không thua gì nhau.
Nếu ông Nguyễn Hữu Cầu nguyên là đại úy quân đội Việt Nam Cộng Hòa, thì anh Đặng Xuân Diệu lại được xem là một thành viên của đảng chính trị Việt Tân – tổ chức mà chính quyền CSVN căm thù thâm căn cố đế.
Mới hồi tháng 10/2016, Bộ Công an Việt Nam còn ra một thông báo không số, không chữ ký, lời lẽ rất kiên định, khẳng định Việt Tân là tổ chức khủng bố.
Thậm chí Đặng Xuân Diệu bị kết án tù đến 13 năm và “mới” thụ án được 5 năm, tức còn đến 8 năm nữa mới hết án.
Vậy tại sao nhà cầm quyền Việt Nam lại chịu thả trước thời hạn một tù nhân chính trị đặc biệt như Đặng Xuân Diệu, trong khi trong cả hai năm 2015 và 2016 đã hầu như chẳng chịu thả trước thời hạn tù một tù nhân lương tâm nào, bất chấp nhiều quan chức cao cấp Việt Nam như Trần Đại Quang, Nguyễn Phú Trọng, Đinh Thế Huynh… được phía Mỹ đón tiếp rất trọng thị?
Và tại sao lần này lại “xuất khẩu tù nhân lương tâm” sang Pháp chứ không phải sang Mỹ, như những trường hợp gần nhất là Cù Huy Hà Vũ, Điếu Cày NguyễnVăn Hải, Tạ Phong Tần?
Chưa thấy có lý do có lợi nào cho chính thể CSVN trong mối quan hệ với Mỹ vào thời gian này. Thậm chí Hiệp định TPP mà Việt Nam hết sức mong đợi còn bị Quốc hội Mỹ gần như bác bỏ, còn tổng thống đắc cử Trump thì đe dọa sẽ bỏ TPP trong ngày đầu tiên điều hành nước Mỹ.
Những mối quan hệ kinh tế khác và cả quân sự giữa Việt Nam và Mỹ cũng khá mờ nhạt vào lúc này.
Phải có lý do đặc biệt. Lý do không liên quan nhiều đến Mỹ, mà liên quan Pháp, hoặc nói rộng hơn là Tây Âu và khối Liên minh châu Âu.
Ngay sau khi TPP gần như bị khai tử, Tổng bí thư Trọng đã an ủi cấp dưới của mình ‘Triển vọng phát triển còn tốt lắm”, còn giới quan chức Việt Nam cố gắng dẫn ra còn đến 17 hiệp định thương mại song phương (FTA) giữa Việt Nam với các nước.
Tuy nhiên, ký là một chuyện, còn có triển khai được hay không là một chuyện khác. Thậm chí khác hoàn toàn.
Không phải ngẫu nhiên mà ngay sau chuyến công du của Tổng thống Obama đến Việt Nam vào tháng 5/2016, nơi có đến 6/15 khách mời của ông bị công an Việt Nam thẳng tay ngăn chặn và khiến uy tín của tổng thống Mỹ bị ảnh hưởng khá nhiều, cả hai nghị viện Hoa Kỳ và nghị viện Liên minh châu Âu đã đồng loạt phản ứng về nhiều vi phạm nhân quyền của chính quyền Việt Nam. Nghị viện Liên minh châu Âu còn ra một bản nghị quyết cứng rắn chưa từng thấy, lên án vi phạm nhân quyền ở Việt Nam. Nếu nghị quyết này được thông qua và áp dụng, FTA giữa châu Âu và Việt Nam sẽ khó có thể, hoặc không được triển khai.
Không có TPP, và cũng không hưởng lợi gì từ các FTA với châu Âu, nền kinh tế Việt Nam càng thêm khốn quẫn và rất có thể sẽ tác động mạnh đến “sự tồn vong của chế độ”.
Cần nhớ lại năm 2014, Việt Nam trả tự do trước thời hạn án tù đến 12 tù nhân lương tâm vì hy vọng vào TPP.
Còn năm 2017, họ đang hy vọng vào điều gì?
Nhưng đến lúc này, cả Mỹ và Liên minh châu Âu đều đã “đi guốc trong bụng” giới lãnh đạo Việt Nam. Chiêu thức “đổi tù nhân lấy kinh tế” của Việt Nam sẽ phải trả một cái giá đắt hơn nhiều vào năm 2017. Không chỉ phải thả một Đặng Xuân Diệu, mà là nhiều tù nhân chính trị, và còn phải cải cách đáng kể pháp luật về quyền con người…
Có thể nhận ra rằng với việc thả Đặng Xuân Diệu, thậm chí não trạng một cơ quan cứng rắn nhất của Việt Nam là bộ Công an cũng đã phải ‘tự chuyển hóa”.
Lê Dung / SBTN
