Nghe nói, năm 2022 do thư gửi đi từ Thuỵ Điển đến muộn, nên Việt Nam đã không kịp đề cử tác giả cho giải thưởng văn học danh giá này. Năm 2023, Uỷ ban Nobel rút kinh nghiệm nên đã gửi thư mời sớm hơn. Ngay sau khi nhận được thư, chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam đã triệu tập một hội nghị toàn thể mời tất cả các Hội viên Hội nhà văn và cả các tác giả hiện có đơn gia nhập nhưng chưa được xét. Do còn bị ảnh hưởng covid nên một số tác giả không thể trang trải đủ chi phí mua vé máy bay để có mặt tại Hội trường Ba Đình vào ngày đã định.
Hội Nhà văn bỏ phiếu
Tổng số trực tiếp tham gia hội nghị chốt sổ vừa đúng 1000 (một ngàn).
Sau các thủ tục cần thiết: giới thiệu về giải Nobel, về lý do tổ chức hội nghị…vân vân và vân…Chủ tịch Hội nhà văn phổ biến quy chế bỏ phiếu đề cử đại diện Việt Nam tham gia giải: Bỏ phiếu kín, mỗi đại biểu bỏ 01 phiếu, đề cử 01 đại diện. Tác giả nhận được nhiều phiếu nhất sẽ là ứng viên Việt Nam tham gia giải Nobel văn chương 2023.
Một ngàn phiếu phát ra- đúng 1000 phiếu thu vào.
Sau hơn 3 giờ đồng hồ kiểm phiếu, Ban Kiểm phiếu công bố kết quả :
- Tất cả phiếu đề cử đều hợp lệ;
- Có đúng 1000 tác giả được đề cử ;
- Mỗi tác giả được đúng 01(một) phiếu.
Cuộc bỏ phiếu coi như thất bại. Hiểu ra vấn đề, Hội Nhà văn quyết định bỏ phiếu lần 2, quy chế thêm quy định mới: Các đại biểu không được tự bỏ phiếu cho chính mình, vẫn mỗi người một phiếu đề cử một đại diện nhưng phải bỏ cho tác giả khác. Lại 1000 phiếu phát ra. Đúng 1000 phiếu thu vào. Ban kiểm phiếu sau 5 giờ làm việc, công bố kết quả:
- Tất cả các phiếu đều hợp lệ;
- Đúng 1000 tác giả được đề cử;
- Vẫn mỗi tác giả được 01 phiếu.
Ban chấp hành Hội nhà văn phải tổ chức họp kín. Sau khi nắm bắt được vấn đề, một uỷ viên đề nghị: Nên cho mỗi đại biểu đề cử 2 tác giả. Lại 1000 phiếu được phát ra vào giữa đêm khuya, lúc 23h55’, vẫn thu đủ 1000 phiếu. Ban kiểm phiếu làm việc thâu đêm, đến sáng công bố kết quả:
- Tất cả các phiếu đều hợp lệ;
- Đúng 1200 tác giả được đề cử;
Trong đó: 1000 tác giả chính là các đại biểu tham gia bỏ phiếu.
Còn 200 tác giả đều là các tác giả đã mất, người được nhiều phiếu nhất là đại thi hào Nguyễn Du đúng 70 phiếu.
- Nhưng theo quy định của Uỷ Ban Nobel: giải thưởng chỉ trao cho các tác giả còn sống nên tất cả các tác giả đã mất, kể cả đại thi hào Nguyễn Du đều bị loại. Số 1000 tác giả vẫn chỉ mỗi người được một phiếu.
Cuộc bỏ phiếu đề cử lại phải bỏ lại theo quy chế mới….Đến lần bỏ phiếu thứ 100, Ban chấp hành Hội nhà văn quyết định giải tán Hội nghị.
Ngày ngày hôm sau, Uỷ ban Nobel (Viện hàn lâm Thuỵ Điển) nhận được thư hồi đáp từ Việt Nam, trong đó có đoạn viết như sau:
“ Tất cả các tác giả viết thơ, văn ở Việt Nam chúng tôi đều cho rằng tác phẩm của họ xứng đáng được trao giải xét theo các tiêu chí của Uỷ Ban Nobel. Họ đều xứng đáng có mặt tại lễ trao giải diễn ra vào ngày 10 tháng 12 hàng năm tại Stockholm để nhận huy chương vàng từ Uỷ ban Nobel. Hầu hết các nhà văn, nhà thơ chung tôi đều đã soạn sẵn diễn từ cho lễ trao giải này.
Vì vậy, chúng tôi đề nghị Uỷ ban Nobel trao giải cho tất cả các tác giả Việt Nam.
Trong trường hợp, vì lý do tài chính (tế nhị), quý vị không thể đáp ứng được yêu cầu trên, chúng tôi đành phải từ chối việc đề cử tác giả tham gia giải Nobel“
Kính thư.
21.02.2022
Đặng Chương Ngạn
