Có con chim đang bay qua vùng trời nọ thì bỗng nhiên nghe tiếng hót líu lo, nó đảo nhìn quanh. Thì ra tiếng hót xuất phát từ trong cái lồng ở ngôi nhà phía xa xa. Nó vội vàng tìm đến đồng loại của mình:
- Chào bạn, ai nhốt bạn trong cái lồng chật chội thế này?
Chú chim trong lồng ra vẻ khinh khỉnh.
- Mình được chủ mua với giá bạc triệu đấy. Còn cậu, không có chủ sao mà lại đi hoang thế?
- Ô không, may mắn là mình được tự do hơn.
- Tự do là gì? - Chú chim trong lồng hỏi.
- Là muốn bay nhảy đến bất cứ phương trời nào mình thích, không chỉ gò bó với một khung cảnh nhàm chán thế này!
- Tớ thì chả biết tự do thế nào, nhưng ở đây tớ được chủ chăm lo cho ăn uống đầy đủ, chẳng phải lo nghĩ gì!
Thế rồi, mỗi hôm chú chim kia lại quay về chỗ cũ, kể cho chú chim trong lồng về những trải nghiệm đã qua. Mỗi ngày là một mẩu chuyện về rừng cây, con suối, núi non muôn thú, những bầu trời xanh thẳm với mây trắng lững lờ. Dần dà, chúng trở thành đôi bạn thân với nhau. Một hôm, chú chim trong lồng bèn nói:
- Nghe cậu kể, tớ cũng muốn một lần được thả cánh trên nền trời xanh kia, thú thật, có đôi lúc tớ cảm thấy ngột ngạt với cảnh vật chẳng có gì thay đổi ở xung quanh...
Sáng hôm sau, như đã hẹn nhân lúc chủ nhà đi vắng, chú chim nọ sẽ đến để giải thoát cho bạn mình. Chờ mãi đến trưa, mới thấy nó đến với bộ dạng hớt hải, chú chim trong lồng hỏi, nó trả lời:
- Tớ đang kiếm sâu, định bụng sẽ đem đến cho cậu để ăn lấy sức mà bay, nào ngờ lão diều hâu rình tấn công, may mà tớ nhanh trí chạy thoát!
- Thôi, thôi, vậy tớ không đi đâu, ở ngoài nguy hiểm quá, ở đây tớ vừa được an toàn, không lo mưa gió lại có cái ăn - chú chim trong lồng nhảy loạn xạ ra vẻ sợ hãi.
- Nhưng cậu ở đây sẽ phụ thuộc vào con người, nếu họ tốt thì họ chăm cậu, họ chán hoặc bận thì họ bỏ đói cậu. Mà con người vốn là loài hay thay đổi cảm xúc.
- Kệ tớ, miễn sao mọi việc tớ không phải lo là được.
Chú chim bên ngoài nghe vậy thì tiu nghỉu...
Thời gian thấm thoát trôi, con chim trong lồng ngày càng đẹp, hót hay nên được chủ cưng chiều chăm chút còn chú chim phong trần kia nom vẻ hơi tiều tụy.
- Cũng may là tớ không nghe lời cậu, chứ bay theo cậu thì bây giờ tớ đâu được như thế này! Cậu chỉ việc kể cho tớ nghe khung cảnh bên ngoài, với tớ là đầy đủ lắm rồi.
Chú chim nọ vẫn cần mẫn hàng ngày kể những mẩu chuyện mà mình gặp trên đường đi cho bạn nghe. Một hôm, nó vừa đến ngôi nhà chỗ bạn ở thì không thấy chiếc lồng và bạn của mình đâu nữa, nó hoảng hốt bay đi tìm thì biết được thành phố đang có dịch bệnh, người ta đem chim và tất cả các gia cầm ra ngoài bãi rác tiêu hủy. Nó lật đật bay đến bãi rác, nơi người ta vứt hàng loạt rác ngổn ngang, lọ mọ đến gần chiều tối thì may mắn tìm được chiếc lồng chứa bạn mình nằm sâu trong núi rác, nó cố gắng mở then kéo bạn của nó ra ngoài. Chú chim kia thấy bạn mình thì ứa mắt, thều thào:
- Cậu nói đúng, khi chúng ta trao sự tự do của mình cho người khác đồng nghĩa với việc trao cả sinh mạng của mình cho người ta quyết định. Ngày xưa, tớ không nghe lời cậu, không dám thay đổi vì không đủ năng lực. Kẻ không có năng lực nên luôn lấy sự an toàn giả tạo để biện hộ cho sự nhút nhát của mình, tớ sợ không kiếm đủ miếng ăn, tớ sợ giông bão, tớ sợ nhiều thử thách của tự do. Bây giờ, tớ muốn trong giờ phút cuối cùng, tớ được sãi cánh trên nền trời này, hít thở không khí này, muốn tự quyết định cuộc đời mình!
Nói đoạn, chú chim gượng hết sức tàn, phóng lên bay loạng choạng, nó cố kêu lên những tiếng hót hay nhất, thống thiết nhất, rồi...gục hẳn..
