Nguyen Ngoc Chu|
Vấn đề mấu chốt của Hội nghị Trung ương (HNTƯ) 13 là nhân sự. Các mục khác không quan trọng. Vì các chỉ tiêu rồi sẽ thay đổi hàng năm. Những chỉ tiêu 2030, 2045 là viết để mà viết chứ không có giá trị thực tiễn. Ở nước ta, nhân sự viết các chỉ tiêu chứ không phải các chỉ tiêu quyết định lựa chọn nhân sự.
Chốt 227 nhân sự cho 200 vị trí (1,135:1) - là tỷ lệ bàu cử không có ở nước nào trên thế giới. Nó thấp xa so với tỷ lệ tối thiểu 2 chọn 1: cần tối thiểu 400 đề cử cho 200 vị trí.
Nhưng nhân sự cho 4 vị trí quan trọng nhất vẫn đang di chuyển vòng quanh trên bàn cờ mà chưa biết điểm dừng. Nó chờ vào ngoại lệ.
1. SỰ NGUY HIỂM CỦA NGOẠI LỆ LÀ TIẾP TỤC ĐỂ RA NGOẠI LỆ
“Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, tháng 1/2016, lãnh đạo Văn phòng Trung ương cho hay các Ủy viên Trung ương khoá XI được giới thiệu tái cử phải đáp ứng một trong các tiêu chuẩn là không quá 60 tuổi; Ủy viên Bộ chính trị, Ban bí thư khóa XI tái cử không quá 65 tuổi.
Ngoài tiêu chuẩn trên, Trung ương khoá XI đã giới thiệu năm nhân sự là trường hợp đặc biệt - quá tuổi tái cử theo quy định, nhưng vẫn được giới thiệu để cơ cấu vào khóa mới.
Trong đó một nhân sự Ủy viên Bộ Chính trị, Ban bí thư là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Bốn nhân sự ủy viên Trung ương, gồm ông Uông Chu Lưu, Phó chủ tịch Quốc hội; Thượng tướng Bùi Văn Nam, Thứ trưởng Công an; Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, Thứ trưởng Quốc phòng, Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam (hiện là Phó chủ tịch Quốc hội) và ông Huỳnh Phong Tranh, nguyên Tổng thanh tra Chính phủ (được giới thiệu nhưng không trúng cử)”
(https://thuvienphapluat.vn/…/tieu-chuan-ban-chap-hanh-trung…).
Cái “đặc biệt” của Đại hội trước đang sinh ra cái “đặc biệt” cho Đại hội sau. Câu hỏi đang được quan tâm là tại Đại hội XIII sẽ có bao nhiêu trường hợp “đặc biệt” vượt 65 tuổi?
2. NGOẠI LỆ LÀ LUẬT CHƠI KHÔNG SÒNG PHẲNG
Không đội bóng nào đạt chức vô địch World Cup nhờ ưu tiên “trường hợp đặc biệt”. Không ai dành huy chương vàng Olympic nhờ “ngoại lệ”. Đấu trường vô địch không có tiêu chuẩn ngoại lệ. Những đấu thủ chân chính không bao giờ chấp nhận sự ưu tiên. Chỉ có kẻ yếu mới đòi hỏi ưu tiên. Cuộc chơi có ngoại lệ là cuộc chơi không sòng phẳng.
3. CÓ NƯỚC NÀO BÀU LÃNH ĐẠO THEO KHUNG TUỔI KHÔNG?
Việt Nam là nước duy nhất trên thế giới quy định chọn lãnh đạo đất nước từ địa phương đến trung ương theo khung tuổi. Cụ thể là quy định tỷ lệ % trúng UVT Ư theo lớp tuổi dưới 50, 50-60, 61-65 và trên 65.
“Căn cứ vào thực tế những nhiệm kỳ vừa qua, cũng như xuất phát từ thực trạng đội ngũ Ủy viên TƯ khóa 12 và khả năng để vào TƯ khóa tới, TƯ quy hoạch độ tuổi dưới 50 tuổi là từ 10 - 15%, 61 tuổi trở lên 10%, còn lại chủ yếu là độ tuổi 51 – 60
https://thanhtra.com.vn/…/nguoi-that-su-xung-dang-moi-duoc-…).
Ai đã "phát minh" ra công thức trong quản trị quốc gia thì dưới 50 tuổi chỉ có 10-15% người tài, còn 75-80% người tài nằm trong khung tuổi 50-60, 10% người tài thuộc 61-65 tuổi, và người tài nhất nước là sau 65 tuổi?
Gia đoạn 20-50 tuổi là thời kỳ trí tuệ minh mẫn nhất, sáng tạo nhất, sung mãn nhất của mỗi người. Tại sao lại quy định dưới 50 tuổi chỉ có 10-15% được phép cơ cấu vào UVTƯ?
Từ khi nào và ai đã đưa ra khung tuổi như trên vào bàu cử các chức vụ đứng đầu các tỉnh thành, các bộ ngành, chính phủ, quốc hội, và vị trí TBT?
Tuổi 40-50 không còn là trẻ, mà đã lên ông, lên lão. Quy định dưới 50 tuổi chỉ có 10-15% được phép cơ cấu vào UVTƯ là rào cản hạn chế các tài năng trẻ tham gia vào lĩnh vực quản trị quốc gia.
4. TRANH CỬ SÒNG PHẲNG
Quản trị đất nước là quyền lợi và nghĩa vụ của công dân. Đủ 21 tuổi là có quyền ứng cử vào các vị trí quản trị đất nước. Không thể dùng khung tuổi tác làm tiêu chuẩn để gạt bỏ.
Nếu cứ quy định như Việt Nam hiện nay, thì sẽ không có Thủ tướng nước Áo 31 tuổi, và nữ Thủ tướng Phần Lan 34 tuổi sẽ không bao giờ có cơ hội thi thố tài năng.
Bởi không giới hạn tuổi tác mà TT Donald Trump 74 tuổi và ông Joe Biden 78 tuổi đang ra tranh cử Tổng thống Hoa Kỳ nhiệm kỳ 2021-2024.
Những người trên 65 tuổi, không cần phải là trường hợp ngoại lệ, mà vẫn có quyền ra tranh cử, miễn là một cuộc tranh cử sòng phẳng công khai, trên tập thể cử tri hàng triệu người trên toàn quốc.
5. AI QUYẾT ĐỊNH NGOẠI LỆ Ở ĐẠI HỘI XIII?
Bài toán ‘Ai sẽ thay thế TBT – CTN Nguyễn Phú Trọng?’ đang dẫn đến bài toán ‘Có bao nhiêu ngoại lệ ?’ Chưa xác định được ngoại lệ thì chưa tiến hành Đại hội XIII. Sẽ còn có HNTƯ 14 nữa.
Càng nhiều ngoại lệ càng mất đi cơ hội của lớp trẻ hơn. Cuộc chơi tuy được điều khiển bởi một số người, nhưng quyền quyết định cuối cùng phụ thuộc vào lá phiếu của các Đại biểu Đại hội XIII.
6. THAY ĐỔI PHONG THUỶ
Số đông quan tâm đến ai sẽ là người đứng đầu, không phải vì ai nổi trội hơn, mà vì ai sẽ bớt bảo thủ hơn trong tiến trình cải cách.
Không phải là cuộc chơi sòng phẳng của số đông, lại không ai nổi trội hơn, có lẽ nên áp dụng luật chơi luân phiên. Bắc – Trung – Nam thay nhau luân phiên giữ vị trí TBT. Ít nhất thì cũng công bằng hơn phương án cố định. Ở mặt khác, đó cũng là cách thay đổi phong thuỷ.
Nhiều người sốt ruột. Một số đang cố cưỡng lại mệnh trời.
